Του Μιχάλη Χριστοδουλίδη
Η πιο αποδοτική θέρμανση σήμερα είναι αυτή που μπορείς να διατηρείς τη θερμική άνεση και μετά τη διακοπή της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης για αρκετή ώρα (μεγάλη θερμική αδράνεια), καταναλώνοντας τα λιγότερα καύσιμα ή ρεύμα, άρα και χρήματα.
Ο κόσμος κινείται προς την εξάλειψη των συστημάτων ορυκτών καυσίμων και, ως εκ τούτου, οι αντλίες θερμότητας έχουν γίνει δημοφιλής εναλλακτική λύση. Όλοι έχουμε διαφορετικό τρόπο ζωής και υπάρχουν πολλοί τύποι αντλιών θερμότητας που ταιριάζουν στις ανάγκες του καθενός. Πριν κάνεις οποιαδήποτε σημαντική επένδυση, όπως εγκατάσταση αντλίας θερμότητας, για το σπίτι σου, είναι καλό να γνωρίζεις τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα.
Η θέρμανση σήμερα με αντλία θερμότητας αέρα νερού υψηλής απόδοσης Α++ σε συνδυασμό με ενδοδαπέδιο σύστημα αποτελεί την πιο αποδοτική θέρμανση σε σχέση με τα υπόλοιπα κοινά συστήματα, που χρησιμοποιούν καυστήρες πετρελαίου ή αερίου και τερματικές μονάδες θέρμανσης τα καλοριφέρ. Αν θα μπορούσαμε να τα συγκρίνουμε με βάση έναν ενεργειακό δείκτη κόστους – αποδοτικότητας, η αντλία με ενδοδαπέδιο σύστημα έχει σχεδόν διπλάσια αποδοτικότητα από τον καυστήρα αερίου και καλοριφέρ και τριπλάσια από τον καυστήρα πετρελαίου με τερματικές μονάδες θέρμανσης καλοριφέρ.
Οι μετρήσεις έχουν δείξει ότι για ένα σπίτι 100 τ.μ. αμόνωτο στην Αττική, η απόσβεση μιας αντλίας θερμότητας 10kw επιτυγχάνεται σε 6 με 8 χρόνια. Ιδανικός συνδυασμός θα ήταν να συνδεθεί με έναν ηλιακό συλλέκτη, ώστε να αντικατασταθεί ο ηλεκτρικός θερμοσίφωνας που παράγει το ζεστό νερό χρήσης με ένα θερμοδοχείο που συλλέγει ζεστό νερό και από την αντλία θερμότητας και από τον ήλιο. Όλα τα προγράμματα «Εξοικονομώ» προσφέρουν δυνατότητες για τέτοιον συνδυασμό.
Το κόστος λειτουργίας
Στοιχεία κόστους λειτουργίας θέρμανσης ανά σύστημα και πηγή καυσίμου.
Οι τιμές των καυσίμων που ελήφθησαν για τους υπολογισμούς σήμερα είναι:
• Τιμή λίτρου πετρελαίου θέρμανσης στα 1,20€.
• Τιμή θερμικής KWh του αερίου στα 0,075€.
• Τιμή ηλεκτρικής KWh στα 0,18€.
1. Με καυστήρα πετρελαίου και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στα 150 λίτρα κατανάλωσης πετρελαίου Χ 1,20 €/λίτρο = 180 ευρώ.
2. Με καυστήρα φυσικού αερίου και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στις 1.580 θερμικές KWh κατανάλωσης Χ 0,075€/kWh = 118,50 ευρώ.
3. Με λειτουργία τριών κλιματιστικών inverter και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στις 750 ηλεκτρικές KWh Χ 0,18€/KWh = 135,00 ευρώ.
4. Με λειτουργία τριών ηλεκτρικών καλοριφέρ και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στις 1.950 ηλεκτρικές KWh Χ 0,18€/KWh = 351,00 ευρώ.
5. Με λειτουργία μιας αντλίας θερμότητας αέρα νερού και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στις 450 ηλεκτρικές KWh Χ 0,18€/KWh = 81 ευρώ
Το συμπέρασμα είναι ότι η αντλία θερμότητας παραμένει το φθηνότερο μέσο θέρμανσης και για να γίνει το ακριβότερο όλων, θα πρέπει η τιμή της κιλοβατώρας να πάει από τα 18 λεπτά στα 40 λεπτά και να μην αυξηθούν ταυτόχρονα και οι τιμές στα ορυκτά καύσιμα, δηλαδή αυτό δεν μπορεί να συμβεί ποτέ.
Γιατί συμφέρει η αντλία θερμότητας αέρα – νερού
Η αντλία θερμότητας αποτελεί μία συσκευή που αντλεί τη θερμότητα από τον εξωτερικό αέρα και τη διανέμει μέσω ενός δικτύου σωληνώσεων νερού είτε σε καλοριφέρ (μόνο τον χειμώνα), είτε σε FanCoilUnit, είτε σε ένα ενδοδαπέδιο σύστημα (χειμώνα, καλοκαίρι).
Η λειτουργία της βασίζεται στην τεχνολογία που επιτρέπει τη μεταφορά ενέργειας από έναν χώρο χαμηλής θερμοκρασίας σε έναν χώρο υψηλότερης. Πρόκειται για μια τεχνολογία πάνω στις ίδιες αρχές με αυτές του μηχανισμού των ψυγείων, των κλιματιστικών κ.λπ. που ονομάζεται ψυκτικός κύκλος. Ο εξωτερικός αέρας διαπερνά την αντλία θερμότητας, αποκτά την επιθυμητή θερμοκρασία και διοχετεύεται στο εσωτερικό του σπιτιού, για την κεντρική θέρμανση και τη θέρμανση του νερού.
Πιο συγκεκριμένα, το χειμώνα αντλεί θερμότητα από το περιβάλλον και την αποβάλλει στο νερό μέσω εναλλάκτη θερμότητας και από εκεί το θερμό νερό οδηγείται στις τερματικές μονάδες απόδοσης της θερμότητας, αλλά ακόμα και σε ένα θερμοδοχείο για την κάλυψη των αναγκών σε ζεστό νερό χρήσης. Η κατανάλωση του ρεύματος στις σημερινές αντλίες θερμότητας (>Α++) είναι πολύ μικρή για να μας δώσει μία πολύ μεγάλη θερμική ή ψυκτική ενέργεια. Σήμερα οι ενεργειακοί βαθμοί απόδοσης είναι >4.00. Με απλά λόγια καταναλώνεις 1.00 ηλεκτρική KWh ρεύματος για να πάρεις πάνω από 4.00 θερμικές KWh.
Τα πλεονεκτήματα μιας αντλίας θερμότητας
Ευελιξία και προσαρμοστικότητα: Εκτός από οικονομικούς και περιβαλλοντικούς λόγους, οι αντλίες θερμότητας είναι μια ευέλικτη λύση για κάθε σπίτι. Προσφέρουν θέρμανση, ζεστό νερό χρήσης και ψύξη για μονοκατοικίες, μπλοκ κατοικιών ή διαμερίσματα, καλύπτοντας όλες τις ανάγκες άνεσης του σπιτιού. Επιπλέον, η διαχείριση των περισσότερων αντλιών θερμότητας μπορεί να γίνει μέσω μιας εφαρμογής, οπότε, όπου κι αν βρίσκεται ο χρήστης, έχει πάντα και απομακρυσμένο έλεγχο.
Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος: Ένας σημαντικός παράγοντας για τη στροφή προς τις αντλίες θερμότητας είναι η ανάγκη για εναλλακτικές λύσεις χαμηλού αποτυπώματος σε σχέση με τα συστήματα ορυκτών καυσίμων. Η χρήση ανανεώσιμων πηγών, όπως ο αέρας, το έδαφος και το νερό, σημαίνει ότι οι αντλίες θερμότητας παρέχουν θέρμανση και ζεστό νερό με πολύ πιο βιώσιμο τρόπο από τα παραδοσιακά συστήματα.
Μειωμένη συντήρηση και σέρβις: Οι αντλίες θερμότητας έχουν στιβαρό σχεδιασμό και λίγα κινούμενα μέρη. Αυτό σημαίνει ότι απαιτούν πολύ λίγη συντήρηση, σέρβις και επισκευές, ειδικά σε σύγκριση με τη συντήρηση που απαιτείται για έναν παραδοσιακό λέβητα. Οι αντλίες θερμότητας απαιτούν γενικό έλεγχο συντήρησης μόνο μία φορά τον χρόνο.
Απόδοση επένδυσης: Το χαμηλότερο ενεργειακό λειτουργικό κόστος, οι κρατικές επιδοτήσεις και οι χαμηλότερες απαιτήσεις συντήρησης αποτελούν την πιο άμεση απόδοση της επένδυσης. Είναι σαφές ότι οι αντλίες θερμότητας προσφέρουν πολύ μεγαλύτερη απόδοση της επένδυσης από τα συστήματα θέρμανσης που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα.
Ασφάλεια και αξιοπιστία: Οι αντλίες θερμότητας αποτελούν από τα ασφαλέστερα συστήματα θέρμανσης και ψύξης και τα πιο αξιόπιστα. Δεν εκπέμπουν ρύπους, δεν εμφανίζουν φλόγα, ή άλλες καύσεις, αφού δεν χρησιμοποιούν πετρέλαιο ή αέριο αλλά καθαρή ενέργεια από το περιβάλλον.
Δεν απαιτείται ειδικός χώρος εγκατάστασης: Για την εγκατάσταση τους, δεν απαιτείται ειδικός χώρος τοποθέτησης καθώς η εξωτερική μονάδα είναι συμπαγής και μπορεί εύκολα να τοποθετηθεί εξωτερικά ακόμα και στο μπαλκόνι σας.
Ποια είναι τα οικονομικά οφέλη των αντλιών θερμότητας;
• Μικρός χρόνος απόσβεσης της επένδυσης, 6-8 έτη αν γίνει εναλλαγή από σύστημα πετρελαίου
• Μείωση του κόστους θέρμανσης έως και 65% σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα
• Μείωση στο ετήσιο κόστος συντήρησης του συστήματος θέρμανσης, αφού οι αντλίες δεν απαιτούν ετήσια συντήρηση
Τα μειονεκτήματα μιας αντλίας θερμότητας
Μία από τις σημαντικές προκλήσεις μιας αντλίας θερμότητας είναι το αρχικό κόστος αγοράς και εγκατάστασης. Η τιμή ποικίλλει ανάλογα με τον τόπο διαμονής και τον τύπο της αντλίας θερμότητας που θα επιλεγεί. Παρότι πολλές χώρες προσφέρουν επιδοτήσεις για την εξισορρόπηση του αρχικού κόστους, οι αντλίες θερμότητας μπορεί να απαιτούν σημαντική αρχική επένδυση, μεγαλύτερη από ένα σύστημα φυσικού αερίου. Η τελική απόδοση εξαρτάται από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου ή του πετρελαίου, οι οποίες διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Η αρχική επένδυση αντισταθμίζεται με ένα πολύ χαμηλό κόστος λειτουργίας, καθώς το 75% της λειτουργίας καλύπτεται από ανανεώσιμη ενέργεια, η οποία είναι δωρεάν. Αυτό την καθιστά ένα ελκυστικό σύστημα θέρμανσης λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική διάρκεια ζωής του προϊόντος.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι όλα τα συστήματα που περιγράψαμε πιο πάνω μπορούν να φθάσουν τον μέγιστο βαθμό ενεργειακής απόδοσης εφόσον συντηρούνται και ρυθμίζονται σωστά
Ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης είναι Διπλωματούχος Μηχανολόγος Μηχανικός Α.Π.Θ – Ενεργειακός Επιθεωρητής
