Του Ιωάννη Κρασσά*
Την 7η Οκτωβρίου 2023, η Παλαιστινιακή τρομοκρατική οργάνωση της Χαμάς εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του Ισραήλ, στην οποία συμμετείχαν 2.000 ένοπλα μέλη της. Οι απώλειες των Ισραηλινών ανήλθαν σε 1.175 νεκρούς, 3.340 τραυματίες και 247 απαχθέντες ομήρους. Από αυτούς που έχασαν τη ζωή τους 725 ήσαν Ισραηλίτες πολίτες (36 παιδιά), 71 υπήκοοι άλλων χωρών και 379 στρατιωτικοί/αστυνομικοί. Από την πλευρά των επιδρομέων εξουδετερώθηκαν 1.500.
Ένα χρόνο και 8 ημέρες μετά, οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις στα πλαίσια εξαρθρώσεως της Χαμάς, ισοπέδωσαν τη Γάζα, εξουδετέρωσαν 20.000 ένοπλους της Οργανώσεως, ενώ οι παράπλευρες απώλειες των πολιτών ανήλθαν σε 42.000 νεκρούς (εκ των οποίων 16.765 παιδιά), 97.500 τραυματίες και 10.000 αγνοούμενους. Στη Δυτική Όχθη οι νεκροί Παλαιστίνιοι έφθασαν τους 744 (164 παιδιά) και οι τραυματίες τους 6.250.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παλαιστινιακή Κυβέρνηση από τις 7 Οκτωβρίου 2023, οι ισραηλινές επιθέσεις κατέστρεψαν:
Το 50% των οικιών της Γάζας (ολικώς ή μερικώς).
Το 80% των εμπορικών εγκαταστάσεων.
Το 87% των σχολικών κτιρίων.
Το 47% των νοσοκομείων (17 από τα 36).
Το 68% του οδικού δικτύου.
Το 68% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
Το Γιατί
Η Χαμάς προσπάθησε να ξεκινήσει ένα πόλεμο με το Ισραήλ, αλλά αυτό που πέτυχε ήταν να εμπλέξει το Ιράν σε μια μεγαλύτερη σύγκρουση. Αναμφίβολα βρίσκεται στη δυσχερέστερη θέση από τους εμπλεκόμενους στη περιοχή. Προκύπτουν όμως ορισμένα εύλογα ερωτήματα για εκείνους που αποφάσισαν το χτύπημα της 7ης Οκτωβρίου:
i. Προσδοκούσαν να “γονατίσουν” το Ισραήλ μ’ αυτό το χτύπημα1;
ii. Ανέμεναν μια αντίδραση από τον Ισραηλινό στρατό ανάλογο σε ισχύ και μέσα με τη δική τους;
iii. Είχαν λάβει κάποια μέριμνα για τους αμάχους γι’ αυτό που επρόκειτο να επακολουθήσει;
iv. Είχαν εξασφαλίσει την έμπρακτη υποστήριξη από κάποιο άλλο κράτος;
v. Η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, ήταν αυτό που επεδίωκαν;
Η Χαμάς με το τρόπο που ενήργησε επιβεβαίωσε ότι οδηγείτε μόνο από τυφλό πάθος, αδιαφορώντας για τα υπόλοιπα.
Ο Λίβανος
Την 8η Οκτωβρίου 2023, ο αρχηγός της τρομοκρατικής οργανώσεως «Χεζμπολά(χ)» Χασάν Νασράλα (1960-2024), διέταξε τη προσβολή του Βορείου Ισραήλ με πληθώρα ιρανικών πυραύλων και ρουκετών, με αποτέλεσμα άνω των 70.000 Εβραίων κατοίκων να αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις οικίες τους. Ο Ισραηλινός Στρατός έχει εισβάλλει στο Νότιο Λίβανο, έχει εξαρθρώσει όλη τη διοικητική δομή της οργανώσεως συμπεριλαμβανομένου και του αρχηγού και περισσότερα από 2.000 μέλη της. 2.141 πολίτες του Λιβάνου κάθε ηλικίας και φύλου έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ 10.100 έχουν τραυματισθεί. Οι καταστροφές είναι μεγάλες τόσο στις πόλεις, όσο και στην ύπαιθρο (40.00 ελαιόδεντρα έχουν καεί), ενώ παραμένει άγνωστο πότε θα τερματισθούν οι επιχειρήσεις. Από τη πλευρά του Ισραήλ οι νεκροί ανέρχονται σε 48 στρατιωτικούς και 30 πολίτες,
Το Ιράν
Ο Αλί Χοσεϊνί Χαμενεΐ μετά 35 χρόνια στο τιμόνι της χώρας, βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική θέση, αντιμετωπίζει εσωτερικά προβλήματα και δεν επιθυμεί να κλιμακώσει περαιτέρω την απευθείας σύγκρουση με το Ισραήλ. Επιζητεί δια των αντιπροσώπων του (Χαμάς, Χεζμπολάχ, Χούθι) να αυξήσει την επιρροή του στη περιοχή με απώτερο στόχο να αποδυναμώσει πλήρως το Ισραήλ.
Την 13η Απριλίου 2024, το Ιράν εκτόξευσε κατά του Ισραήλ 170 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, 30 πύραυλους κρουζ και 120 βαλλιστικούς πύραυλους, ως αντίποινα για το βομβαρδισμό της πρεσβείας του στη Δαμασκό και των θάνατο δύο στρατηγών. Η Αντιαεροπορική Άμυνα του Ισραήλ κατέρριψε το 95% των εχθρικών εναερίων μέσων, υπήρξε μία ανθρώπινη απώλεια και δεν προκλήθηκαν ζημιές. Η αντίδραση του Ισραήλ ήταν πολύ χαλαρή.
Την 1η Οκτωβρίου μετά την εκτέλεση του Νασράλα το Ιράν εξαπέλυσε νέα επίθεση με 181 βαλλιστικούς πυραύλους. Αυτή τη φορά υπήρξαν καταστροφές σε 80 οικήματα, χωρίς θανάτους ή τραυματισμούς, ή καταστροφή στρατιωτικών μέσων. Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι θα ανταποδώσει το χτύπημα.
Το Ισραήλ
Το Ισραήλ έχει υιοθετήσει τη ρήση του Μακιαβέλλι «Τους αντιπάλους σου, ή πρέπει να τους παίρνεις με το μέρος σου, ή να τους εκμηδενίζεις». Όλο το έθνος έχει προσαρμοσθεί στις ανάγκες του πολέμου και οι πολίτες του είναι ετοιμοπόλεμοι στρατιώτες. Το Ισραήλ ανέκαθεν ήταν υπέρμαχο των «σύντομων» πόλεμων, γιατί οι μακροχρόνιοι εξασθενούν την ισχύ του. Στη παρούσα φάση με την εξουδετέρωση των «αντιπροσώπων» του Ιράν επιδιώκει την «αλλαγή» του χάρτη στη περιοχή. Η στρατιωτική του επικράτηση δεν εγγυάται την υλοποίηση των στρατηγικών του στόχων. Από την 7η Οκτωβρίου 2023, οι Ισραηλινές ανθρώπινες απώλειες ανέρχονται σε 1.139 νεκρούς (728 στρατιωτικοί, 411 πολίτες) και 8.730 τραυματίες (4.576 στρατιωτικοί, 4.154 πολίτες). Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, μετά τη πυραυλική επίθεση της 1ης Οκτωβρίου, δήλωσε ότι η απάντηση του Ισραήλ θα είναι σκληρή. Η παγκόσμια κοινή γνώμη αναμένει να μάθει την επιλογή των στόχων, αλλά και τον τρόπο προσβολής τους.
Οι ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ είναι η πρώτη χώρα που αναγνώρισε το Ισραήλ το 1948, στο οποίο έχει χορηγήσει τη μεγαλύτερη βοήθεια από οποιοδήποτε άλλο κράτος, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει κάθε λόγο να μην είναι ευχαριστημένος από τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό. Του ζήτησε να ολοκληρώσει την επιχείρηση στη Γάζα μέχρι το τέλος του έτους (2023), να μην εισβάλλει στη Ράφα, να μην επιτεθεί στη Χεζπολά(χ) και να αποδεχθεί κατάπαυση του πυρός επί 21 ημέρες, αλλά ο «Μπίμπι (προσωνύμιο του Νετανιάχου)» τον αγνόησε σε όλα και δείχνει να μην υπολογίζει κανένα.
Οι ΗΠΑ όπως εξελίσσεται η κατάσταση φαίνεται να μην έχουν ένα σχέδιο για μετά το τέλος του πολέμου, που να μπορεί να γίνει αποδεκτό από τους εμπόλεμους. Η ανοχή που δείχνει ο Μπάιντεν στο Νετανιάχου, ενδέχεται να αποτελέσει την αιτία να χάσουν οι Δημοκρατικοί τις προεδρικές εκλογές, προοπτική την οποία δείχνει να προτιμά ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός.
Ματωμένη Ιστορία
Την 14η Μαΐου 1948, ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ σε εφαρμογή του 181/1947 ψηφίσματος του ΟΗΕ. Την επομένη ημέρα στρατεύματα από την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τη Συρία, το Ιράκ και το Λίβανο, συνεπικουρούμενα από δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας και της Υεμένης, επιτέθηκαν με σκοπό την εξάλειψή του. Οι εισβολείς προέτρεψαν τους Παλαιστίνιους να μεταβούν για την ασφάλεια τους στην Ιορδανία και να επιστρέψουν μετά το πόλεμο, δημιουργώντας μ’ αυτό το τρόπο το πρώτο κύμα προσφύγων. Μετά από τρείς ανεπιτυχείς πολέμους 1956, 1967 και 1973, η Αίγυπτος και η Ιορδανία αναγνώρισαν το Ισραήλ. Το 2020 στο πλαίσιο των «Συμφωνιών του Αβραάμ», τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο εξομάλυναν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Ισραήλ. Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα το Ισραήλ πολεμά για την επιβίωσή του. Η σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων παραπέμπει στη ιστορία του Πολυβίου (200-118 π.Χ.), στην οποία παρομοίασε το πόλεμο Ρώμης εναντίον της Καρχηδόνος σαν κοκορομαχία, εκτιμώντας ότι θα τερματισθεί, μέχρι να καταρρεύσει ο ένας εκ των δύο. «Ἔως ἄν τὸν ἔτερον προπεσεῖν (Α, 58, 7-9)», γεγονός το οποίο επαληθεύτηκε.
Το Δια Ταύτα
Στο Ισραήλ, στη Γάζα, στη Δυτική Όχθη και στο Λίβανο τα θύματα του πολέμου είναι πολλά, με πολύ περισσότερα των Παλαιστινίων. Ουδείς δύναται να προβλέψει μέχρι που θα φτάσουν. Πιστεύω ότι είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσουμε το θυμό, την απελπισία και γενικά το ψυχισμό των αντιμαχόμενων. Οι εικόνες από τα πεδία των επιχειρήσεων είναι πολύ σκληρές και προκαλούν οδύνη και αποτροπιασμό για όσους δεν έχουν επιλεκτικές ευαισθησίες. Υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό ανά το κόσμο, που επιθυμεί τον αφανισμό μόνο των Εβραίων, ή μόνο των Παλαιστινίων.
Η επιτυχής καταστροφή των στόχων που θα προσβάλλει το Ισραήλ, μετά τη Ιρανική επίθεση της 1ης Οκτωβρίου, θα δοκιμάσει τις δυνατότητες της ιρανικής αντιαεροπορικής αμύνης και θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη πορεία της συγκρούσεως. Το Ισραήλ μπορεί να έχει σχεδιάσει:
i. Το βομβαρδισμό εγκαταστάσεων εξορύξεως, αποθηκεύσεως, ή επεξεργασίας πετρελαίου οι οποίοι είναι εύκολοι για προσβολή στόχοι. Μπορεί όμως να προκληθεί παγκόσμια οικονομική κρίση.
ii. Τη καταστροφή των υπογείων (100 μέτρα υπό την επιφάνεια του εδάφους) πυρηνικών εγκαταστάσεων. Η επιχείρηση είναι πολύ δύσκολη και ίσως γενικεύσει το πόλεμο.
iii. Την ανατίναξη των εκτοξευτών και των χώρων αποθηκεύσεως των πυραύλων. Εφόσον επιτύχει θα εξαλείψει τη σημαντικότερη απειλή κατά του Ισραήλ, καθόσον ο ιρανικός στρατός, το ναυτικό και η αεροπορία δεν έχουν επαρκείς δυνατότητες να αντιπαρατεθούν με τις Ισραηλινές.
iv. Την εξουδετέρωση του ηγέτη του Ιράν, η οποία θα δημιουργήσει εσωτερική κρίση.
v. Την προσβολή μη αναμενόμενου στόχου, με σκοπό τον αιφνιδιασμό των Ιρανών.
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Το τρόπαιο του πολέμου αφορά το έδαφος, γιατί η κατοχή του αποτελεί προϋπόθεση για την ύπαρξη έθνους-κράτους. Για τον ίδιο λόγο διεξάγεται ο Ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, αλλά και γενικότερα οι περισσότεροι πόλεμοι. Υπό αυτή την έννοια η παγκόσμια κοινοκτημοσύνη θα τερμάτιζε τους πολέμους για το εδαφικό. Υπάρχουν όμως ακόμα το χρώμα, η θρησκεία, η φυλή και άλλα πολλά που μπορούν να οδηγήσουν τους ανθρώπους στην αφαίρεση ζωής. Οι άνθρωποι δεν αντέχουμε τη διαφορετικότητα, ας το πάρουμε απόφαση και να συμβιβαστούμε με την άγνοια, την υπεροψία, τα τρωτά και τα ελαττώματα μας που δεν μπορούμε να ελέγξουμε και να υπερβούμε, εγκλωβισμένοι στα στερεότυπα και στις αντιλήψεις μας.
Όσοι παρακολουθούμε και κρίνουμε δεν τολμούμε να διακινδυνεύσουμε τη ζωή μας για τις πεποιθήσεις μας, ομιλούντες και γράφοντες εκ του ασφαλούς. Να μην ξεχνάμε ότι στην Ελληνική Επανάσταση 313 φιλέλληνες θυσίασαν τη ζωή τους για τη δική μας ελευθερία, από τους 940 που ήλθαν στη χώρα μας.
Η συνέχιση των πολεμικών επιχειρήσεων δεν συμφέρει κανένα από τους εμπλεκόμενους, είναι όμως παγιδευμένοι στις διακηρύξεις τους, από τις οποίες είναι πολύ δύσκολο να απαλλαγούν. Η κατάσταση αυτή δημιούργησε την εμμονή της εξοντώσεως η οποία μεταβλήθηκε σε αυτοσκοπό, με το τυφλό μίσος να έχει υποκαταστήσει τη λογική.
Το να προτείνεται, ότι το Ιράν και οι τρομοκρατικές οργανώσεις πρέπει να απομακρυνθούν από τη πολιτική των 3 όχι προς το Ισραήλ (Αναγνώριση, Συνομιλίες, Ειρήνη) και το Ισραήλ να δεχθεί να επιστρέψει στα σύνορα πριν το 1967, είναι κάτι εξωπραγματικό. Είναι σαν προσπαθείς να ξαναβάλεις τη σφαίρα στη κάνη, μετά την εκπυρσοκρότησή του όπλου.
Οι απώλειες μετά από κάποιο σημείο παύουν να προκαλούν εντύπωση. Θα πρέπει να συμβεί κάτι πραγματικά μεγάλο και συγκλονιστικό για να σταματήσουν οι αιματοχυσίες.
Ο Ιωάννης Κρασσάς είναι Αντιστράτηγος ε.α.
