- Το σλόγκαν της εκλογής Κλίντον το 1992-εμπνευσης Τζέιμς Καρβιλ- θα συνεχίζει να ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις του πλανήτη
Του Μιχάλη Κωτσάκου
Μιλώντας με πολλά στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχεις την αίσθηση ότι ζουν σε μία διαφορετική διάσταση. Οι περισσότεροι εκφράζουν την απορία γιατί οι πολίτες έχουν βάλει σε τρίτη ή τέταρτη μοίρα (ανάλογα με την εταιρεία δημοσκοπήσεων) το τεράστιο ζήτημα δημοκρατίας, την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη εκ μέρους της ΕΥΠ.
Τουναντίον σε όλες τις μετρήσεις, η κοινωνία προτάσσει την αγωνία της για την ακρίβεια που έχει αναγκάσει πολλά νοικοκυριά να αναπροσαρμόσουν τους προϋπολογισμούς τους για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν. Επίσης η κοινωνία διακατέχεται και από φόβο για τον χειμώνα που έρχεται, που με βάση τα όσα λένε οι αναλυτές θα θυμίζει τους χειμώνες που γνώρισε η Ευρώπη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οπότε με αυτά τα δεδομένα πρωτίστως η οικονομία είναι αυτή που ενδιαφέρει τους πολίτες.
Εξάλλου και ιστορικά αν το πάρουμε στην Ελλάδα οι κυβερνήσεις άλλαζαν-μέσω εκλογών- για θέματα οικονομίας, ενώ τα υπόλοιπα ήταν η χρυσόσκονη που πασπάλιζε το όλο ζήτημα. Για παράδειγμα το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογές του 1989, όχι για το σκάνδαλο Κοσκωτά, αλλά επειδή από το 1987 είχε η κοινωνία είχε πιεστεί οικονομικά. Διότι όλοι όσοι έπιναν νερό στο όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου από το 1981 και είχαν δει να διπλασιάζονται οι μισθοί, τότε πιέστηκαν και από την αποθέωση το γύρισαν στις κατάρες.
Και το 1993 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης απώλεσε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία με αφορμή το Μακεδονικό, όμως τα βαθύτερα αίτια ήταν οικονομικά. Ακόμη και οι κοριοί με Γρυλλάκη και Μαυρίκη δεν αποτέλεσαν τον κύριο λόγο της απόφασης του λαού. Το σκάνδαλο των υποκλοπών ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Η βάση της τούρτας ήταν η οικονομία.
Αλλά και οι δύο νίκες του Κώστα Σημίτη, τον Σεπτέμβριο του 1996 και τον Απρίλιο του 2000 επετεύχθησαν επειδή ο τότε αρχηγός του ΠΑΣΟΚ έπεισε ότι έχει τις λύσεις για την οικονομία και την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ. Μία επιλογή που αργότερα αποδείχθηκε σοφή. Διότι όλοι μπορούμε να κατανοήσουμε τι θα συνέβαινε εάν η Ελλάδα χρεοκοπούσε και ήταν με το αδύναμο δικό της νόμισμα.
Το ίδιο συνέβη και με τις αλλαγές στις κυβερνήσεις και το 2004 και το 2009. Όμως το ίδιο έγινε και το 2019, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης κέρδισε τις εκλογές με αυτοδυναμία λόγω του ότι η μεσαία τάξη δήλωνε απηυδισμένη με την υπερφορολόγηση από την κυβέρνηση Τσίπρα. Αυτό θα συμβεί και τώρα στην επιλογή των πολιτών την άνοιξη του 2023. Πρωτίστως θα σκεφθούν την τσέπη και μετά όλα τα υπόλοιπα.
Ο πρώτος διδάξας
Ας μην ξεχνάμε και την φράση του Μπιλ Κλίντον κατά την διάρκεια του προεκλογικού αγώνα στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 1992 το «είναι η οικονομία ανόητε», που έμεινε στην ιστορία. Εμπνευστής της φράσης ήταν ο τότε επικεφαλής της προεκλογικής καμπάνιας του Κλίντον και γνωστός πολιτικός αναλυτής, Τζέιμς Κάρβιλ. Ξεκίνησε σαν σύνθημα μεταξύ των ανθρώπων του επιτελείου του, αλλά μετατράπηκε σε προεκλογικό σλόγκαν μιας επιτυχημένης εκστρατείας που κατέληξε σε νίκη του Κλίντον επί του Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου, παρόλο που ο δεύτερος θεωρείτο ως φαβορί.
Με τη φράση «είναι η οικονομία, ανόητε» ο Κάρβιλ απευθυνόταν σε όσους εργάζονταν για την καμπάνια προκειμένου να εξηγήσει ότι το ζήτημα που θα κρίνει τις εκλογές δεν είναι ούτε ο πόλεμος στο Ιράκ, ούτε οι σχέσεις με τη Ρωσία. Είναι η οικονομική κατάσταση της Αμερικής, ιδίως της μεσαίας τάξης, σε μια περίοδο όπου η χώρα αντιμετώπιζε σημαντικά ζητήματα ύφεσης. Η φράση ήταν γραμμένη σε πίνακα στο περίφημο War Room, τον χώρο όπου εργαζόταν το επιτελείο, μαζί με ακόμα δύο φράσεις που συνόψιζαν τις βασικές οδηγίες: «αλλαγή VS μια από τα ίδια» και «μην ξεχνάτε το σύστημα Υγείας».
Τον Μάρτιο του 1991, λίγες ημέρες μετά την εισβολή στο Ιράκ, το 90% των ερωτηθέντων Αμερικανών είχαν εγκρίνει τις ενέργειες του Τζορτζ Μπους. Εάν χρόνο μετά, όμως, η κοινή γνώμη αποδοκίμασε σε ποσοστό 64% τις πράξεις του. Από την επιτυχημένη εκλογή Κλίντον το 1992 η φράση «είναι η οικονομία, ανόητε!» επανήλθε πολλάκις στην αμερικανική πολιτική σκηνή σε παραλλαγές με λέξεις όπως το έλλειμμα, το χρέος, η οπλοκατοχή, οι ψηφοφόροι, το Σύνταγμα.
Αποτέλεσε τίτλο για πληθώρα δημοσιογραφικών άρθρων κι ενέπνευσε τίτλους βιβλίων, ενώ χρησιμοποιήθηκε σε τηλεοπτικές σειρές, όπως το πολυβραβευμένο πολιτικό δράμα της Warner Bros «The Thick of It». Ακόμα και οι Στέφεν Σουόρτζ και Γοθίνι Χόλζμαν δημιούργησαν τη δική τους παραλλαγή της περίφημης φράσης για το δημοφιλές μιούζικαλ «Wicked»: «Είναι τα κορίτσια, ανόητε». Στη Βρετανία συναντήσαμε ακόμα μια παραλλαγή στην πολιτική σάτιρα του BBC, «The Thick of It»: «Είναι τα πάντα, ανόητε».
Ο Κάρβιλ μετά την επιτυχημένη εκλογή Κλίντον, ακολούθησε μια αξιοσημείωτη καριέρα και παραμένει έως σήμερα κορυφαίος πολιτικός αναλυτής και περιζήτητη τηλεοπτική περσόνα στις ΗΠΑ. Ο Κάρβιλ επανέφερε την περίφημη φράση και στην εκλογή Ομπάμα το 2008. Ερωτηθείς τι σλόγκαν θα πρότεινε στον υποψήφιο πρόεδρο να χρησιμοποιήσει απάντησε «τώρα, είναι όντως η οικονομία, ανόητε», ενώ μαζί με τη γυναίκα του χρησιμοποίησαν παραλλαγή της φράσης σε τηλεοπτικό σποτ για κλιματιστικά: «Είναι ο λογαριασμός του ρεύματος, ανόητε».
Ρεαλιστικές λύσεις
Οπότε για να μην μακρηγορούμε ενόψει και της παρουσίας του Αλέξη Τσίπρα στην ΔΕΘ, αυτό που ζητούν οι πολίτες είναι ρεαλιστικές λύσεις. Λύσεις που θα βοηθήσουν να πάρουμε όλοι μία ανάσα σε αυτή την λαίλαπα της ακρίβειας. Όχι παροχές του στυλ «δώσε και σε μένα μπάρμπα», που έλεγαν στα χωριά κατά τις προεκλογικές περιόδους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά που θα μπορούν να υλοποιηθούν. Κούφιες υποσχέσεις και φρούδες ελπίδες δεν αξίζουν της προσοχής μας. Και μιλάμε για μία περίοδο, όπου η κοινωνία για να λέμε και τα σύκα-σύκα και την σκάφη-σκάφη δεν έμεινε ευχαριστημένη από τις εξαγγελίες Μητσοτάκη.
Γι’ αυτό καλό είναι τα στελέχη της αντιπολίτευσης, αντί να αναρωτιούνται γιατί δεν πέφτει ο Μητσοτάκης λόγω του σκανδάλου των υποκλοπών να στύψουν το μυαλό τους να βρουν λύσεις στα οικονομικά αδιέξοδα της κοινωνίας. Διότι η ατάκα του Μπιλ Κλίντον «είναι η οικονομία, ανόητε» θα συνεχίζει να ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις σε όλο τον πλανήτη. Τελεία και παύλα.