«Πρόσφυγας – η Γυναίκα της Σμύρνης» κοσμεί το Ψυχικό

Της Μαρίας Καραουλάνη

Από τη Νέα Υόρκη μέχρι τη Μύκονο και από το Λονδίνο μέχρι το Ντουμπάι! Ο Ελληνικής καταγωγής διεθνής γλύπτης, Γιώργος Πετρίδης έχει κατακτήσει το φιλότεχνο κοινό με τα έργα του. Γλυπτά που συνδυάζουν το παρόν με το παρελθόν, το σύγχρονο με το παραδοσιακό. Καινοτόμος, δραστήριος, πολυμήχανος, με σεβασμό στις ελληνικές ρίζες του αλλά και με λατρεία για το παρόν.

Σε μία συμβολική και ουσιαστική κίνηση με εξέχουσα Πολιτιστική σημασία, ο Γιώργος Πετρίδης δώρισε στον Δήμο Φιλοθέης – Ψυχικού το έργο του «Πρόσφυγας – η Γυναίκα της Σμύρνης». Τo γλυπτό είναι αφιερωμένο στους πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους και ξαναέχτισαν τη ζωή τους στην Ελλάδα, όπως η γιαγιά του Μαρία. Άφησε τη Σμύρνη το 1922 και εγκαταστάθηκε στον Πειραιά με τον παππού του Γιώργο, ένας «παλαιοελλαδίτης» που είχε υπηρετήσει στρατιώτης στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο (1919–1922).

Έτσι είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον γλύπτη από κοντά και να μας παραχωρήσει την παρακάτω συνέντευξη.

-Πώς γεννήθηκε η επιθυμία σας να κάνετε αυτή τη δωρεά στον Δήμο Ψυχικού και μάλιστα μετά από δική σας πρόταση; Τι σημαίνει για εσάς το γλυπτό «Πρόσφυγας – η Γυναίκα της Σμύρνης»;

«Πέρασα τα εφηβικά μου χρόνια στη Φιλοθέη και ανέκαθεν θαύμαζα τα γλυπτά που κοσμούν την περιοχή: την μεγάλη προτομή του Παλαμά, τον Μαραθωνοδρόμο, δίπλα του την Κόρη (γλυπτά που βρίσκονται πολύ κοντά στο πατρικό μου όπου διαμένουν οι γονείς μου από το 1977) καθώς και άλλα γλυπτά του Δήμου μας. Έτσι όταν ωρίμασα καλλιτεχνικά, γεννήθηκε μέσα μου η έντονη επιθυμία να συνδράμω με κάποιο τρόπο στον αγαπημένο μου Δήμο. Για αρκετό καιρό έβλεπα το δυναμικό και δημιουργικό έργο του Δημάρχου κύριου Δημήτρη Γαλάνη μέσα από το Instagram. Του έστειλα μήνυμα εκφράζοντας την ιδέα μου, να δωρίσω ένα γλυπτό μου στον Δήμο. Μου απάντησε αμέσως, την επόμενη φορά που θα είσαι στην Αθήνα, έλα από το Δημαρχείο! Κι έτσι έγινε. Συναντήθηκα μαζί του και την Αντιδήμαρχο Δημοτικής Διοίκησης κυρία Ελένη Ζέππου. Τους πρότεινα να επιλέξουν ένα θέμα από τη διεθνή περιοδεύουσα έκθεση «Ελληνικές Κεφαλές», μια θεματική ενότητα που αποτελείται από 6 γλυπτά μεγάλης διάστασης, τα οποία τότε παρουσιάζονταν στην Πρεσβεία της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον. Στις 14 Μαΐου 2022, που είναι η επέτειος του εορτασμού της Ευρώπης την έκθεση επισκέφθηκαν περισσότερα από 2.000 άτομα. Παράλληλα γνώρισα τον Αντιδήμαρχο Πρόνοιας Πολιτισμού και Αθλητισμού κύριο Χαράλαμπο Μπονάτσο και έτσι βρέθηκα σε μια αποφασιστική, αποτελεσματική και ευχάριστη ομάδα συνεργατών.

Επέλεξαν το έργο μου «Πρόσφυγας – η Γυναίκα της Σμύρνης» ως θέμα, από το οποίο θα δημιουργούσα ένα καινούργιο έργο εξατομικευμένο για την κοινότητα – μεγαλύτερης διάστασης και κατασκευασμένο για εξωτερική τοποθέτηση. Μου ανακοίνωσαν την πρόθεση τους να παρουσιάσουν την προτομή στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Δήμου για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τις ίδιες μέρες που καταστράφηκε η Σμύρνη, 13 έως 17 Σεπτεμβρίου. Επιθυμία του Δημάρχου κ. Δ. Γαλάνη ήταν να τοποθετηθούν στην Πλατεία του Αγίου Γεωργίου, όπου εγκαταστάθηκαν πολλοί Μικρασιάτες το 1929-30, κυρίως από τα Βουρλά και το Μελί. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου έχει μακρά ιστορία καθώς κατασκευάστηκε για πρώτη φορά περίπου το 1550 στα Βουρλά. Αμέσως πήγαμε να δούμε την πλατεία όπου υπάρχει ένα σιντριβάνι με τα ονόματα των χαμένων πατρίδων εγχάρακτα σε γρανίτη. Στιγμιαία ένιωσα ότι αυτό ήταν το σωστό σημείο για το γλυπτό μου. Πολύ αργότερα έμαθα ότι όταν σχεδιάστηκε αυτή η πλατεία πριν από δεκαετίες, η πρόθεση ήταν να τοποθετηθεί ένα γλυπτό, αλλά για κάποιο λόγο αυτό δεν συνέβη».

-Είναι γεγονός ότι όλοι όσοι περνούν από την πλατεία θαυμάζουν το γλυπτό σας! Γεννά συναισθήματα, καθηλώνει τους περαστικούς!

«Πόσο χαίρομαι Γι’ αυτό! Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος καθώς στις 14 Σεπτεμβρίου, ακριβώς 100 χρόνια από τότε που η γιαγιά μου και τόσοι άλλοι δραπέτευσαν από τη Σμύρνη, και δυστυχώς πολλοί όχι, πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια. Είχα την τιμή να παρευρίσκονται υπουργοί, υφυπουργοί, βουλευτές και πολλοί άλλοι προσκεκλημένοι, όπως και οι ίδιοι Μικρασιάτες «η καρδιά» του Νέου Ψυχικού μας τίμησαν με την παρουσία τους και «αγκάλιασαν» τη δουλειά μου με ιδιαίτερη ζέση. Αξέχαστη για μένα θα είναι πάντα η στιγμή που κάποιος με πλησίασε και μου είπε «Αυτή είναι η Γιαγιά μου». Τότε ήμουν 100% σίγουρος ότι το γλυπτό είχε πετύχει».

-Πείτε μας περισσότερα για τις «Ελληνικές Κεφαλές» από τις οποίες εμπνευστήκατε το συγκεκριμένο γλυπτό του Νέου Ψυχικού

«Ελληνικές Κεφαλές: Μια προσωπική εξερεύνηση της Ελληνικής Ιστορίας και του Πολιτισμού των τελευταίων 2.500 χρόνων» είναι μια περιοδεύουσα έκθεση που έκανε πρεμιέρα στην Ουάσιγκτον, συνεχίστηκε στα Hamptons και τώρα βρίσκεται στην Βοστώνη, με άλλες πόλεις να ακολουθήσουν. Η έκθεση αποτελείται από έξι υπερμεγέθη προτομές που συνιστούν το όχημα διερεύνησης των προσωπικών μου ριζών. Αν και γεννήθηκα στην Ελλάδα, μεγάλωσα κυρίως στη Νέα Υόρκη, και οι ελληνικές μου ρίζες δεν έπαψαν στιγμή να με κατακλύζουν και να με γοητεύουν. Συχνά αναρωτιέμαι ποιες είναι οι επιρροές που διαμορφώνουν τους Έλληνες αλλά και εμάς τους ‘Έλληνες της διασποράς? Θα σας αναφέρω ένα βιωματικό παράδειγμα για τις επιρροές που συχνά οι παλαιότερες γενιές προτιμούν να μην μοιράζονται. Οι γονείς μου, που ήταν έφηβοι κατά την ναζιστική κατοχή και τον επακόλουθο εμφύλιο πόλεμο, έζησαν φριχτές εμπειρίες που τους στιγμάτισαν, στιγμές που εμείς δεν γνωρίσαμε, καταστάσεις που εύχομαι να μην βιώσουν ποτέ τα παιδιά μας! Αυτές οι εμπειρίες συνειδητές ή ασυνείδητες έχουν περάσει στο κύτταρο μας. Επειδή θεωρώ ότι «θύμηση» δεν πρέπει να μένει στην «λήθη», επέλεξα αυτές τις έξι κομβικές ιστορικές περιόδους προκειμένου να ξετυλίξω το νήμα του χρόνου, με την πρόθεση να «χαρτογραφήσω» καλλιτεχνικά τα σημεία της διαδρομής που εν δυνάμει αντηχούν σε καθένα από εμάς. Έτσι για το κάθε ένα γλυπτό προέκυψε και μια θεματική, ιστορική ενότητα όπως είναι:

• Η Κλασική Ελληνική Περίοδος (510 π.Χ. – 323 π.Χ.)
• Η Βυζαντινή Περίοδος (330 – 1453)
• Η Ελληνική Επανάσταση (1821-1829)
• Η Καταστροφή της Σμύρνης (1922)
• Η Ναζιστική κατοχή και εμφύλιος πόλεμος (1941 – 1949)
• Το Παρόν

Η ενότητα των «Κεφαλών» έχει εκτεθεί στην Πρεσβεία της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον (Μάιος-Ιούνιος 2022) και στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μούσες» του Σαουθάμπτον (Νέα Υόρκη, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2022). Επί του παρόντος παρουσιάζεται στο Μαλιώτειο Πολιτιστικό Κέντρο στη Βοστόνη, ενώ στη συνέχεια πρόκειται να ακολουθήσουν άλλοι προορισμοί μεταξύ των οποίων θα είναι το National Hellenic Museum (Σικάγο) αλλά και πολιτιστικοί φορείς του Λος Άντζελες, του Λονδίνου, των Αραβικών Εμιράτων αλλά και της Αθήνας».

-Προκαλεί μεγάλη έκπληξη το ότι ενώ σπουδάσατε στο Χάρβαρντ Αρχαία Ελληνική και Λατινική λογοτεχνία και εργαστήκατε στις επενδυτικές τράπεζες της Wall Street στη Νέα Υόρκη, σας κέρδισε η γλυπτική. Πώς έγινε αυτή η στροφή στη ζωή σας;

«Πράγματι εργάστηκα για χρόνια στη Wall Street σε μεγάλες εταιρείες, στον τομέα των συγχωνεύσεων και των εξαγορών. Ένα βράδυ το 1996 παρακολούθησα το πρώτο μου μάθημα ζωγραφικής – πραγματικά γοητεύτηκα. Έκτοτε επί είκοσι έτη παρακολούθησα μαθήματα σχεδίου, ζωγραφικής και γλυπτικής – ήταν κάτι περισσότερο από ένα χόμπι, ήταν ένα πάθος και έτσι ξεπρόβαλε το μονοπάτι που έπρεπε να ακολουθήσω όταν το 2017 έφυγαν από τη ζωή ο πατέρας μου και δύο φίλοι μου. Τότε έκατσα και αναρωτήθηκα «τι θέλω να κάνω με την υπόλοιπη ζωή μου;». Η απάντηση ήταν προφανής: αυτό που έκανα τα βράδια και τα σαββατοκύριακα όλα αυτά τα χρόνια, έπρεπε να γίνει η πλήρης απασχόληση μου! Έτσι αφοσιώθηκα στην τέχνη και σταδιακά διαπίστωσα την απήχηση που είχαν τα έργα μου σε συλλέκτες και σε επισκέπτες σε πολιτιστικούς χώρους. Θεωρήθηκα από κάποιους το νέο διεθνές «αστέρι» στο χώρο της Γλυπτικής – επιτυχία «εν μια νυκτί» που στην ουσία προέκυψε έπειτα από 25 χρόνια προετοιμασίας «στη σκιά».

–Τι είναι επόμενο για εσάς;

«Επιστρέφω βιαστικά στο εργαστήριο μου στη Νέα Υόρκη καθώς έχω καθυστερήσει πολύ στην εκπλήρωση παραγγελιών για εξατομικευμένα έργα, κυρίως προτομές, για την πολιτιστική και οικονομική ελίτ της Νέας Υόρκης. Συγχρόνως, φιλοτεχνώ το επόμενο δημόσιο γλυπτό μου στην Αθήνα, το οποίο έχει εγκριθεί από τις αρχές και βρίσκεται τώρα σε φάση παραγωγής. Δίχως να μπορώ να μοιραστώ λεπτομέρειες, θα σας αναφέρω ότι πρόκειται για ένα γυμνό γλυπτό γυναίκας, ύψους 2 μέτρων, που θα τοποθετηθεί σε σημαντικό μέρος της Αθήνας. Ελπίζω και αυτό το νέο έργο να έχει την ίδια θερμή απήχηση στο κοινό που είχε η «Πρόσφυγας – η Γυναίκα της Σμύρνης»