- Ο πόλεμος στην Ουκρανία άνοιξε την όρεξη του Ερντογάν που ξεκίνησε ένα ανατολίτικο παζάρι για όλα τα ζητήματα που προς ώρας δεν αποδίδει
Του Παναγιώτη Παστουσέα*
Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα αλλά και το σύστημα παγκόσμιας ασφαλείας μετά την πτώση του τείχους βρίσκεται σε αναδιάταξη και αναζήτηση της ισορροπίας του. Στην παρούσα περίοδο βλέπουμε αχνά να παίρνει σχήμα και αντιμετωπίζουμε τους τριγμούς αυτών των ανακατατάξεων.
Η Τουρκία, μια αναθεωρητική δύναμη, μετά την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, θεωρεί ότι είναι η ευκαιρία να εκπληρώσει τις επιδιώξεις της για έναν αναβαθμισμένο ρόλο και θέση στο υπό σχηματισμό νέο διεθνές σύστημα ασφαλείας, να θέσει με επίταση προς την Ελλάδα, αλλά και διεθνώς όλο το πακέτο των επιδιώξεων της (Αιγαίο, Ανατ. Μεσόγειος, Ιράκ, Συρία, Λιβύη)όσο φιλόδοξο και παράλογο και αν είναι.
Οι λόγοι που οδηγούν σε αυτό το Τουρκικό παραλήρημα και με την ελπίδα ότι κάτι θα αρπάξει από αυτό το ανατολίτικο παζάρι, όπως αυτή το ελπίζει. Και είναι: α)Ο πόλεμος στην Ουκρανία θεωρεί ότι την έχει αναβαθμίσει γεωπολιτικά. Τα Στενά παίζουν τεράστιο ρόλο, τόσο για την Ρωσία, όσο και για την Δύση. β) Η ανάγκη για απεξάρτηση της ΕΕ από το Ρωσικό αέριο επιταχύνει τους σχεδιασμούς εξόρυξης και όδευσης (αγωγοί, σταθμοί LNG) των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου και προφανώς προσδοκά την μερίδα του λέοντος και στα αποθέματα και στις οδεύσεις αυτών προς την Ευρώπη.γ) Η ματαιοδοξία του Ερτογάν να αντικαταστήσει τον Κεμάλ στην ιστορία της Τουρκίας και να συνδεθεί συμβολικά με την συμπλήρωση το 2023 των 100 χρόνων από την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης.
Τι ανέδειξε ο πόλεμος
Όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν ανέδειξε μόνο την γεωπολιτική αξία των Στενών, αλλά και του Αιγαίου. Οι ΗΠΑ προβλέποντας έγκαιρα τις εξελίξεις επέλεξαν την Αλεξανδρούπολη ως ενεργειακή και στρατηγική πύλη προς την Ανατ. Ευρώπη και Μαύρη Θάλασσα. Με την επιλογή αυτή παρακάμπτονται οι περιορισμοί των Στενών, αφαιρείται μέρος της γεωπολιτικής αξίας των Στενών και μειώνεται η εξάρτηση των ΗΠΑ από τα ανατολίτικα παζάρια της Τουρκίας.
Οι θαλάσσιες μεταφορές προϊόντων, ενέργειας, εξοπλισμού κ.α. με προορισμό Ανατ. Ευρώπη- Μαύρη Θάλασσα, είτε μέσω των Στενών, είτε μέσω Αλεξανδρούπολης διέρχονται από το Αιγαίο. Το Αιγαίο είναι η προέκταση των Στενών και για τον έλεγχό του ο βασικός παράγοντας είναι τα νησιά μας και τα στενά τους από οποία διέρχονται οι θαλάσσιες γραμμές επικοινωνιών.
Είναι προφανές ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την εκπλήρωση των φιλοδοξιών της Τουρκίας σε ότι τουλάχιστον αφορά στη Ανατ. Μεσόγειο και στο Αιγαίο είναι η Ελλάδα και γίνεται αντιληπτό τι κρύβεται πίσω από το πρόσφατο Τουρκικό παραλήρημα για αποστρατικοποίηση των νησιών μας.
- Ο Παναγιώτης Παστουσέας είναι Αντιναύαρχος ε.α-Επίτιμος Υπαρχηγός Γενικού Επιτελείου Ναυτικού.
