Εκμεταλλευόμενοι τη φτώχεια, την διάλυση του κοινωνικού ιστού από τον Έμπολα απολαμβάνουν τη ζωή εξωθώντας στην πορνεία ακόμη και ανήλικα κορίτσια
Τα σαββατοκύριακα, στη μεγάλη παραλία «Λούμλεϊ» στη Φρίταουν, τη πρωτεύουσα της Σιέρα Λεόνε, επικρατεί το αδιαχώρητο, με πολυτελή αυτοκίνητα σταθμευμένα έξω από εστιατόρια και κλαμπ. Πολύ συχνά, οδηγοί είναι στελέχη εταιρειών, υπάλληλοι ΜΚΟ, της UNISEF, του ΟΗΕ ακόμα της Παγκόσμιας Τράπεζας που αναζητούν «παρέα» για λίγες ώρες. Η βιομηχανία του «ανθρωπισμού», αξίας δισεκατομμυρίων, που ξεπηδάει σε κατεστραμμένες περιοχές του πλανήτη μπορεί να «ανταμείψει» δεκάδες χιλιάδες γυναίκες και ανήλικα κορίτσια, γεννώντας μια άλλη «βιομηχανία» βιοπορισμού.
Λίγα μόλις χρόνια πέρασαν από τότε που το 2018, η Oxfam κλονίστηκε από το σκάνδαλο σεξουαλικής εκμετάλλευσης νεαρών γυναικών από τον διευθυντή αλλά και μέλη του προσωπικού των γραφείων της οργάνωσης στην Αϊτή. Τα πρωτοσέλιδα όμως της είδησης δεν φαίνεται να έφεραν καμία αλλαγή.
Σύμφωνα με έρευνα του The New Humanitarian, χώρες όπως η Αϊτή, η Σιέρα Λεόνε και η Δημοκρατία του Κονγκό είναι πόλος έλξης φορέων και ΜΚΟ που βοηθάνε στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης που πλήττει εδώ και πολλά χρόνια αυτές τις χώρες. Στην Αϊτή, για παράδειγμα, η βοήθεια αυξήθηκε στα 900 εκατ. ευρώ. Οι καλοπληρωμένοι, όμως, υπάλληλοι αυτών των φορέων -από τη Save the Children έως τη UNICEF- μπορούν να συντηρούν μια μεγάλη αγορά πορνείας, καθώς οι ντόπιες έχουν ελάχιστες εναλλακτικές διεξόδους.
Αν και όλοι σχεδόν οι διεθνείς οργανισμοί απαγορεύουν στο προσωπικό να πληρώνει για σεξ στη διάρκεια των αποστολών, τις περισσότερες φορές, οι συγκεκριμένοι πελάτες ζητάνε «συναλλακτικό σεξ», που μπορεί να περιλαμβάνει τα πάντα, από σεξ επιβίωσης, όπου οι πελάτες παρέχουν για αντάλλαγμα φαγητό ή χρήματα, έως σχέσεις που μπορεί να είναι συναινετικές ή όχι.
Γυναίκες που μίλησαν στο «New Humanitarian» ανέφεραν ότι «η έλλειψη ευκαιριών εργασίας και κρατικής βοήθειας, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη παρουσία καλοπληρωμένων εργαζομένων στην ανθρωπιστική βοήθεια και το αυξανόμενο κόστος, τους κράτησαν στο «εμπόριο»».
Το χάλι στη Σιέρα Λεόνε
Στη Σιέρα Λεόνε, περίπου 26.000 γυναίκες έχουν στραφεί στην πορνεία για να βγάλουν τα προς το ζην, καθώς η χώρα εδώ και δεκαετίες έχει χτυπηθεί από έναν εμφύλιο, την επιδημία Έμπολα και την επιδημία του κορονοϊού. Οι οικονομικές συνέπειες όμως επηρέασαν δυσανάλογα τις γυναίκες, που ήταν επιφορτισμένες με τη φροντίδα μελών της οικογένειας ενώ εργάζονται ως πλανόδιοι πωλητές, καθαρίστριες ή σε άλλες θέσεις εργασίας.
Ο Χασάν Φουάντ, διευθυντής του Δικτύου Υποστήριξης Νέων και Παιδιών (YACAN) στη Σιέρα Λεόνε, είπε ότι το πρόσφατο αυξανόμενο κόστος των βασικών ειδών έχει ωθήσει τα κορίτσια από 12 ετών να στραφούν στο σεξ. «Οι ξένοι άντρες πιστεύουν ότι μας αρέσει η ζωή αυτή, αλλά εγώ τη μισώ», λέει η 17χρονη ιερόδουλη Ισάτα, που εργάζεται στην πρωτεύουσα της Σιέρα Λεόνε, το Φρίταουν. «Οι άντρες δεν συνειδητοποιούν ότι πολλοί από εμάς είμαστε άστεγες». Η Ισάτα στράφηκε στο «επάγγελμα» για να στηρίξει τον μικρότερο αδερφό της αφού έχασαν τη μητέρα τους από Έμπολα κατά τη διάρκεια της επιδημίας 2013-2016.
Την προίκισε στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας
Η 26χρονη φοιτήτρια νομικής Μαμπίνιτι, την οποία είχε διώξει ο πατέρας της από το σπίτι, ανέφερε ότι στο Λούμλει ένας λευκός, που της είπε ότι εργαζόταν στην Παγκόσμια Τράπεζα, της πρόσφερε 100 δολάρια για σεξ. «Έμεινα στο ξενοδοχείο μαζί του για περίπου δύο εβδομάδες», είπε η ίδια. «Δεν ξέρω γιατί ήθελε να μου δώσει τόσα χρήματα, διότι δεν κάναμε τόσο πολύ σεξ. Ήθελε απλώς κάποιον να τον ευχαριστήσει ενώ πήγαινε στην δουλειά του». Συνολικά, η Μαμπίνιτι είπε ότι ο συγκεκριμένος άνδρας την πλήρωσε σχεδόν 3.000 λίρες, τα οποία χρησιμοποίησε για να αγοράσει γη.
«Οι περισσότερες γυναίκες εδώ ασχολούνται με τη σεξουαλική δουλειά όχι επειδή τους αρέσει, αλλά επειδή δεν έχουν άλλη επιλογή», δήλωσε η Τζούλι Σέσι, υπεύθυνη προγράμματος για μια τοπική φιλανθρωπική οργάνωση νομικής βοήθειας που ηγούνται γυναίκες, AdvocAid.
Στην πορνεία με οικογενειακή ενθάρρυνση
Σύμφωνα με τη Σέσι είναι συχνό ακόμη και οι οικογένειες να στέλνουν τις γυναίκες στους δρόμους. Η Χαντιτζά, για παράδειγμα, αναγκάστηκε να εκπορνευτεί στα 17 της από τη θεία της, αφού έχασε και τους δύο γονείς της στον εμφύλιο πόλεμο. «Όταν άρχισα να κάνω πορνεία ως έφηβη, ήταν τόσο πολύ κακό για μένα», είπε, σημειώνοντας ότι οι πελάτες της προέρχονταν από τον ΟΗΕ και άλλες ομάδες βοήθειας. «Πολλές φορές όταν ήμουν με άντρες, έλεγα σταμάτα και δεν σταματούσαν παρόλο που έκλαιγα».
Άλλες γυναίκες υποστηρίζουν ότι οι ξένοι πελάτες τις φέρονται καλύτερα από τους ντόπιους. «Μερικοί από τους ξένους, μου φέρονται πολύ καλά», λέει η 19χρονη Μαριάμα, που ζει με άλλες ιερόδουλες σε ένα εγκαταλελειμμένο νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στην παραλία Λάμλεϊ.
Σύμφωνα πάντως με υπαλλήλους οργανώσεων που επισκέπτονται ντόπιες γυναίκες η απαγόρευση εργαζομένων σε ανθρωπιστικές οργανώσεις από τέτοιες ρυθμίσεις είναι αφελής και μη ρεαλιστική.
Πολλοί που απαιτούν την απαγόρευση του συναλλακτικού σεξ κάνουν λόγο για φετιχοποίηση γυναικών ενώ είναι θολή η γραμμή συναίνεσης όταν οι οικονομικές ανισότητες μεταξύ των εργαζομένων σε οργανώσεις και των τοπικών πληθυσμών είναι ακραίες.
Ενδεικτικά, μια εργάτρια του σεξ είπε στο The New Humanitarian ότι μια βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση την κατήγγειλε στην αστυνομία ως κλέφτρα, ενώ πριν είχε αρνηθεί να κάνει πρωκτικό σεξ. Δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο οι ξένοι άνδρες να ζητάνε διάφορα «φετίχ» ή πρωκτικό σεξ που στην Σιέρα Λεόνε θεωρούνται ανέκαθεν ταμπού.
Ευθύνες κυβέρνησης
Ενώ οι επιδημίες και οι πόλεμοι δημιούργησαν συνθήκες για μαζική εισροή εκατομμυρίων δολαρίων στο πλαίσιο της βοήθειας δημιουργώντας θέσεις «εργασίας» για χιλιάδες γυναίκες, ταυτόχρονα, η κυβέρνηση της Σιέρα Λεόνε κατηγορήθηκε για κακή διαχείριση των κονδυλίων για την αντιμετώπιση του Έμπολα, καθυστερώντας στην παροχή βοήθειας σε άτομα που επλήγησαν από την επιδημία.
Μπορεί η χώρα να είναι πλούσια σε ορυκτά και σε πόρους και κορυφαίος παραγωγός σιδηρομεταλλεύματος, αλλά τόσο ο πλούτος αυτός όσο και τα χρήματα της εξωτερικής βοήθειας δεν φτάνουν στα φτωχά στρώματα, σύμφωνα με τη Μαρί Μπέντζαμιν, διευθύντρια της Εταιρείας Γυναικών και AIDS στο Αφρική (SWAA).
