Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου*

Ι. Έγκλημα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ σε βάρος των εργαζομένων!

Μια πρωτοφανή σε σκληρότητα δέσμευση είχε αναλάβει, μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με τη «Συμφωνία του Χίλτον» στις 23 Μαΐου 2018 για την τέταρτη αξιολόγηση του γ’ μνημονιακού προγράμματος (ν. 4336/2015).

Στόχος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και των δανειστών τότε ήταν προφανώς να εμποδίσουν κάθε επόμενη κυβέρνηση να τροποποιήσει υπέρ των εργαζομένων ή να καταργήσει τις μνημονιακές εργασιακές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις!

Σύμφωνα λοιπόν με το κείμενο της Συμφωνίας που κυκλοφόρησε μόνο στην αγγλική («Supplemental Memorandum of Understanding: Greece, Fourth Review of the ESM Programme, DRAFT-23 May 2018», chapter 4.1, p.20), η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη δέσμευση (ως προαπαιτούμενο-«prior action») μέχρι τον Μάιο του 2018 να έχει συντάξει και ψηφίσει Κώδικα Εργατικής Νομοθεσίας και Κώδικα Εργασιακών Κανονιστικών Ρυθμίσεων, οι οποίοι θα περιέχουν όλες τις ουσιαστικές και κανονιστικές εργασιακές ρυθμίσεις των Μνημονίων!

Έτσι, τότε, ενώ η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και τα κορυφαία κυβερνητικά στελέχη διατυμπάνιζαν σε όλους τους τόνους την «καθαρή έξοδο» από το Μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018, τρεις μήνες νωρίτερα, δηλαδή τον Μάιο του 2018, ανέλαβε την υποχρέωση να συντάξει και να ψηφίσει το νέο μνημονιακό Εργατικό Κώδικα που θα ισχύει για πολλές δεκαετίες!

Ήταν όντως η αποθέωση του εμπαιγμού τού λαού μας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ!

Η Συμφωνία του Χίλτον της 23/5/2018 είχε ενσωματώσει την εξής ρύθμιση: (chapter 4.1, page 20): «Simplification of labour legislation. Existing labour laws will be streamlined and rationalised through the codification into a Labour Law Code and a Code of Labour Regulatory Provisions. In line with the dedicated technical support project which was launched in June 2017, the first draft of the Labour Law Code will be delivered by May 2018.»

Η πρωτοφανής αυτή δέσμευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στα ελληνικά είχε ως εξής: «Απλούστευση της Εργατικής Νομοθεσίας. Οι ισχύοντες εργατικοί νόμοι θα συγκεντρωθούν και θα εξορθολογιστούν μέσω της κωδικοποίησης σε Κώδικα Εργατικού Δικαίου και Κώδικα Κανονιστικών Εργασιακών Ρυθμίσεων. Σύμφωνα με το σχέδιο τεχνικής υποστήριξης που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2017, το πρώτο σχέδιο του Κώδικα Εργατικού Δικαίου θα παραδοθεί μέχρι τον Μάιο του 2018.».

Η ΕΝΥΠΕΚΚ είχε καλέσει  την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να μην διαπράξει ένα ακόμη έγκλημα σε βάρος των εργαζομένων και του περήφανου λαού μας γενικότερα (βλ. την από 24-5-2018 ανακοίνωση της ΕΝΥΠΕΚΚ).

ΙΙ. Η σημερινή κυβέρνηση υλοποιεί τη βαρβαρότητα του ΣΥΡΙΖΑ

Μέχρι τον Ιούλιο του 2019, όταν στις εθνικές εκλογές αναδείχθηκε ως κυβέρνηση η ΝΔ, η πρωτοφανής αυτή δέσμευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στους δανειστές και σε βάρος όλων των Ελλήνων ασφαλισμένων και συνταξιούχων δεν είχε υλοποιηθεί.

Οι δανειστές βέβαια –και στα πλαίσια της «μεταμνημονιακής ενισχυμένης εποπτείας», που λήγει τυπικά τον προσεχή Αύγουστο 2022- επανέφεραν μονίμως το θέμα και συνεχώς πίεζαν για την κωδικοποίηση των εργασιακών και συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων των τριών Μνημονίων!

Γι ’αυτό και στα πλαίσια της 14ης αξιολόγησης (τελευταίας) της ενισχυμένης εποπτείας, το ζήτημα της κωδικοποίησης του μνημονιακού Εργατικού Δικαίου το έθεσαν πάλι και απαίτησαν από την κυβέρνηση τη δέσμευσή της για την ολοκλήρωσή της οπωσδήποτε μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 2022!

Παρακάτω παραθέτουμε τα τέσσερα διαφορετικά αποσπάσματα της 14ης Αξιολόγησης («Enhanced Surveillance Report, Greece», May 2022, Institutional Paper 178-European Commission) της Έκθεσης Ενισχυμένης Εποπτείας για την Ελλάδα, Μάιος 2022 (Θεσμικό Έγγραφο 178) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (σελίδες 64-65), που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Μάιο 2022 και έχουν ως εξής:

• «Legal codification: In view of enhancing legal certainty and access to law through legal codification, adopt the Labour Law Code and Code of Labour Regulatory Provisions»

Μετάφραση: Νομική κωδικοποίηση: Προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και η πρόσβαση στο δίκαιο μέσω νομικής κωδικοποίησης, υιοθετείτε τον Κώδικα Εργατικού Δικαίου και τον Κώδικα Εργατικών Κανονιστικών Διατάξεων.

• «While the codification process has started, the adoption of the consolidated Labour Law Code and Code of Labour Regulatory Provisions has been postponed to October 2022 due to a recent significant reform of the Public Employment Service, which will need to be included in the codification process.».

Μετάφραση: Ενώ έχει ξεκινήσει η διαδικασία κωδικοποίησης, η υιοθέτηση του ενοποιημένου Κώδικα Εργατικού Δικαίου και Κώδικα Εργατικών Κανονιστικών Διατάξεων έχει αναβληθεί για τον Οκτώβριο του 2022 λόγω πρόσφατης σημαντικής μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης, η οποία θα πρέπει να ενταχθεί στη διαδικασία κωδικοποίησης.

• «Work by the Ministry of Labour and Social Affairs on the codification of labour legislation continues in close collaboration with the Central Codification Committee. However, due to a recently adopted law improving the functioning of the labour market (law 4921/2022 on the public employment service reform and on active and passive labour market policies), the previous timetable for the completion of the codification process has been adjusted accordingly.».

Μετάφραση: Η εργασία (το έργο)  του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας συνεχίζεται  σε στενή συνεργασία με την Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης. Ωστόσο, λόγω νόμου που εγκρίθηκε πρόσφατα για τη βελτίωση της λειτουργίας τής αγοράς εργασίας (νόμος 4921/2022 για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης και για τις ενεργητικές και παθητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας), το προηγούμενο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας κωδικοποίησης έχει προσαρμοστεί ανάλογα.

• «The Ministry of Labour and Social Affairs delivered the first draft to the Secretariat General for Legal and Parliamentary Affairs for review in 3 May. The draft codified legislation will be presented by June. The Central Codification Committee will proceed with the review of the codified legislation as a priority. The adoption of the codified texts will follow by October 2022.».

Μετάφραση: Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων παρέδωσε το πρώτο σχέδιο στη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Υποθέσεων για εξέταση στις 3 Μαΐου. Το σχέδιο κωδικοποιημένης νομοθεσίας θα παρουσιαστεί έως τον Ιούνιο. Η Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης θα προχωρήσει στην αναθεώρηση της κωδικοποιημένης νομοθεσίας κατά προτεραιότητα. Θα ακολουθήσει η έγκριση των κωδικοποιημένων κειμένων έως τον Οκτώβριο του 2022.

Διαβάζοντας τα ανωτέρω αποσπάσματα δεν μένει καμία αμφιβολία σε κανέναν καλόπιστο πολίτη ότι η χώρα συνεχίζει να βρίσκεται σε καθεστώς οιονεί χρεοκοπίας αφού το χρέος κράτους και νοικοκυριών είναι σήμερα υπερδιπλάσιο από αυτό τού 2010,όταν μπήκαμε στο ΔΝΤ και τα Μνημόνια το 2010.

Είναι επίσης προφανές ότι η χώρα βρίσκεται σε καθεστώς θεσμικής ετερονομίας, αφού οι 800 και πλέον μνημονιακοί νόμοι και οι εκατοντάδες χιλιάδες υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι συνεχίζουν να ισχύουν και να δεσμεύουν τη χώρα για δεκαετίες, παρά την επιχείρηση εξαπάτησης από τα κόμματα του μνημονιακού τόξου να πείσουν ότι έχουμε δήθεν εξέλθει οριστικά από το καθεστώς των Μνημονίων.

ΙΙΙ. Η χώρα βρίσκεται σε διαρκή θεσμική ετερονομία

Όλοι οι Έλληνες έχουν αντιληφθεί ότι στην εποχή των «Μνημονίων διαρκείας», το πρόβλημα της λυμφατικής, αποστεωμένης και ετερόνομης κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας ήταν ότι το Σύνταγμα και οι νόμοι δεν εφαρμόζονταν!

Δεν εφαρμοζόταν κυρίως από την εσωτερική εκτελεστική εξουσία η οποία, ακολουθώντας πιστά τις υπαγορεύσεις των δανειστών, είχε μετατρέψει το Κοινοβούλιο σε μηχανισμό παραγωγής νόμων, αφού -λόγω του όγκου των σελίδων τους και της κατεπείγουσας διαδικασίας επιψήφισής τους- κανένας βουλευτής, ακόμη και ο πλέον επιμελής και ειδικός, δεν ήταν ενήμερος για το περιεχόμενό τους!

Εξάλλου είχε δημιουργηθεί μείζον πολιτειακό πρόβλημα και με τη ΜΗ εφαρμογή των αποφάσεων των Δικαστηρίων (κυρίως των Ολομελειών των Ανωτάτων Δικαστηρίων) που είχαν κηρύξει αντισυνταγματικές πολλές μνημονιακές διατάξεις, όπως συνέβη με τις υπ’ αριθ. 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομέλειας ΣτΕ και με την υπ’ αριθ. 249/2017 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που μετά ανετράπησαν από νεώτερες αποφάσεις των ίδιων Δικαστηρίων (1888-1898/2019, 1439/2020 Ολομέλειας ΣτΕ και 1389/2021, 1477/2021 Ολομέλειας Ελεγκτικού Συνεδρίου)!

Επιπροσθέτως, μικρότερης πολιτειακής σημασίας, αλλ’ όχι λιγότερο δυσάρεστο, ήταν το φαινόμενο της διαρκούς αγνόησης των Γνωματεύσεων του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής επί των εισαγομένων νομοσχεδίων.

Ως εκ τούτου, σε μια γενικευμένη ατμόσφαιρα νομοθετικής ετερονομίας:

• όπου η Ελληνική Πολιτεία αδυνατούσε ακόμη και να εκδώσει π.χ. νέες άδειες οδήγησης λόγω απαγόρευσης από τους δανειστές της πληρωμής των υπερωριών των εξεταστών,
• όπου τα μυριάδες στοιχεία του διαχρονικού άυλου και υλικού πλούτου της πατρίδας τέθηκαν στη διάθεση των δανειστών για τα επόμενα 99 χρόνια (βλ. την από 21-6-2022 ανακοίνωση της ΕΝΥΠΕΚΚ),
• όπου η κοινωνία ήταν απελπισμένη, αμήχανη και διαψευσμένη από πολιτικές δυνάμεις,
• όπου Κινήματα (Εργατικό, Νεολαίας, Συνεταιριστικό) ήταν και εν πολλοίς παραμένουν «κλινικώς νεκρά»,
• όπου οι «βουλευτές της λίστας», όταν διαφωνούν, προτιμούν την …οπισθοχώρηση, δηλαδή την υποταγή στις επιλογές του αρχηγού και όχι την υπεράσπιση των συμφερόντων του λαού και του έθνους,
• όπου κανένας αντισυνταγματικός νόμος δεν έχει αναπεμφθεί στη Βουλή από τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας,
• όπου, μετά την υποτιθέμενη έξοδο από τα Μνημόνια (2018), σήμερα (2022) έχουμε υποχρέωση να κωδικοποιήσουμε τις εργατικές και συνταξιοδοτικές διατάξεις των Μνημονίων, συμπεραίνουμε ότι πράγματι σήμερα υπάρχει μεγάλο θεσμικό πρόβλημα Δημοκρατίας!!

Ειδικότερα, οι νόμοι, αλλά κυρίως το Σύνταγμα ,ως ανώτατη μορφή θέσμισης της κυριαρχίας του Δρώντος Λαού, ως βάθρο και πλαίσιο δημιουργίας της μελλοντικής κοινωνίας (σύμφωνα με τη διαλεκτική αντίληψη), ιστορικά προέκυψε ως συνέπεια ραγδαίων μεταβολών και ανατροπών, συχνά μετά από κατάρρευση των προηγούμενων καθεστώτων. Και συνδυάστηκε πάντα με έξαρση του Κοινωνικού, Εργατικού και Πολιτικού Κινήματος, όπου ο Λαός και η Κοινωνία διέρρηξαν στην πράξη τα αναχρονιστικά θεσμικά εμπόδια και αποδέχτηκαν έναν νέο αξιακό κώδικα (ανταποκρινόμενο στη νέα διευθέτηση των συντελεστών της παραγωγής).

Εκτός, εάν με τη δέσμευση του μνημονιακού πολιτικού προσωπικού για την κωδικοποίηση των εργατικών και ασφαλιστικών ρυθμίσεων των Μνημονίων εννοείται:

-η συνταγματοποίηση του μνημονιακού καθεστώτος,

-η κωδικοποίηση των σκληρών εργατικών ρυθμίσεων των Μνημονίων,

-η διαρκής εφαρμογή τού σκληρού δημοσιονομικού κανόνα,

-η ρευστοποίηση των δημοσίων αγαθών και του εθνικού πλούτου,

-η σχεδιασμένη συρρίκνωση του Κοινωνικού Κράτους,

-η υποβάθμιση της συνάρτησης Εργασιακού-Ασφαλιστικού,

-η εκπειθάρχηση του Εργατικού και του Συνδικαλιστικού Κινήματος και του Κινήματος Νεολαίας,

-η απόλυτη συστημική ενσωμάτωση της διανόησης και των καλλιτεχνών στη μνημονιακή ετερονομία,

-η αφαίρεση από τη δικαστική λειτουργία τού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων, της νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων, παραχωρήσεων…,

-η μετάταξη δηλαδή της ελληνικής κοινωνίας σε δευτερεύουσα και θεσμικά αποτυχημένη και της χώρας μας σε συμπληρωματική οικονομία έναντι των κεντροευρωπαϊκών.

Εκτός εάν, εν ολίγοις, εννοείται η μετάλλαξή μας σε μια ευρωπαϊκή περιφέρεια, όπου δεν θα ισχύει ούτε καν το στοιχειώδες κοινοτικό (κυρίως κοινωνικό) κεκτημένο, αλλά η απόλυτη και γενικευμένη ετερονομία και εξάρτηση από τα εξω-εθνικά κέντρα αποφάσεων!

Γι ’αυτό καλούμε την κυβέρνηση (σημερινή και επόμενη) να μην προχωρήσει στη διαδικασία κωδικοποίησης του μνημονιακού Εργατικού Δικαίου και να ξεκινήσει τη διαδικασία απομνημονιοποίησης του Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου, καθώς και των θεσμών που αφορούν το κράτος και την κοινωνία.

• Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ