- Ήρθε, όμως, η πανδημία, τώρα ο πόλεμος, και τα χρόνια περνάνε χωρίς να βλέπει κανείς το φως στην άκρη του τούνελ
Του Νίκου Κανέλλου*
Υπάρχουν πράγματα στη ζωή που μπορείς να επηρεάσεις και να καθορίσεις, ανεξαρτήτως του βαθμού δυσκολία τους. Με ένα καλά οργανωμένο σχέδιο δράσης ακόμα και μια κατάσταση που φαντάζει μη αναστρέψιμη, έχεις τη δυνατότητα να τη βελτιώσεις και να μετριάσεις κάπως τις δυσάρεστες συνέπειες της. Φανταστείτε ένα μεγάλο καράβι που πλέει μεσοπέλαγα και ξαφνικά πιάνει ένα δυνατό μπουρίνι. Μπορεί ο καπετάνιος να αλλάξει τις καιρικές συνθήκες; Όχι. Ωστόσο, παίρνοντας το τιμόνι στα χέρια του έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει με ασφάλεια το καράβι στο λιμάνι.
Σκεφτείτε, τώρα, ότι το καράβι αυτό είναι η ελληνική οικονομία. Οι αντίξοες καιρικές συνθήκες που δυσκολεύουν το ταξίδι είναι η ακρίβεια, που δε λέει να κοπάσει εξαιτίας του ενεργειακού πολέμου. Στην περίπτωση αυτή, το τιμόνι είναι οι πολιτικές που μπορεί να σχεδιάσει η Κυβέρνηση με σκοπό να ανακουφίσει τους επιβάτες-πολίτες/επαγγελματίες από τη μεγάλη φουρτούνα, καθώς το να σφυρίξει τη λήξη του πολέμου είναι πρακτικά αδύνατο. Σαφέστατα, η φορολογική πολιτική είναι εκείνη που θα αλλάξει τη ρότα. Όμως, μέχρι στιγμής παρατηρούμε ότι η μείωση των φορολογικών συντελεστών δεν επιλέγεται σε εμμονικό -πλέον- βαθμό.
Μεγάλες απώλειες
Διότι, φυσικά, το δημοσιονομικό κόστος αυτής της επιλογής θα είναι μεγάλο. Μια προσωρινή μείωση του ΦΠΑ από το 13% στο 6%, για παράδειγμα στο κρέας θα κόστιζε στο Κράτος 20 εκ. ευρώ μηνιαίως. Αντιστοίχως, οι απώλειες στα φορολογικά έσοδα με την ίδια μεταβολή στο ΦΠΑ στα φρούτα θα ήταν της τάξεως των 15 εκ. ευρώ και στο ψωμί στα 10 εκ. ευρώ (για ένα μήνα).
Παρόλα αυτά, βλέπουμε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Ισπανία, ο ΦΠΑ στα αυγά, το γάλα, το ψωμί και τα τυροκομικά να είναι στο 4% όταν στην Ελλάδα είναι στο 13%. Και που έχουμε «ξεχάσει» να καταργήσουμε μνημονιακούς φόρους, όπως τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στον καφέ. Εξάλλου, ουδέν μονιμότερον του προσωρινού…
Και σε άλλες χώρες θα βρούμε φτηνότερα προϊόντα. Στο Παρίσι αυτή τη στιγμή το ίδιο πακέτο μακαρόνια κοστίζει 31 λεπτά φτηνότερα από το σούπερ μάρκετ της γειτονιάς μας. Ή στο Βερολίνο, αγαθά όπως οι πάνες, τα απορρυπαντικά και οι οδοντόκρεμες είναι πιο οικονομικά απ’ ότι εδώ. Βεβαίως, μιλάμε για διαφορετικές οικονομίες που έχουν, ωστόσο, να αντιμετωπίσουν έναν κοινό εχθρό: τον πληθωρισμό. Ο οποίος συνεχίζει να «τρέχει» με διψήφια ποσοστά, προκαλώντας οικονομική αιμορραγία στους Έλληνες πολίτες και σημαντική μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, με αποτέλεσμα 3 στους 5 να αγοράζουν τα απολύτως απαραίτητα.
Και τα καύσιμα
Πέρα από τα τρόφιμα, το άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι στα καύσιμα. Ενώ ο ειδικός φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται επί των λίτρων, είναι ο μοναδικός φόρος που αποδίδει μηδενικά έσοδα στα κρατικά ταμεία, αφού η κατανάλωση έχει μειωθεί, δεν ανοίγει καμία κουβέντα για την προσωρινή κατάργησή του. Έχουμε αρχίσει να συνηθίζουμε την καθημερινές ανατιμήσεις και πολύ φοβάμαι πως όταν επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα, οι τιμές θα παραμείνουν στα δυσθεώρητα σημερινά επίπεδα.
Μια ολόκληρη γενιά μεγάλωσε μέσα στη 10ετή οικονομική κρίση, βάζοντας «πλάτη» ώστε να μην υπάρξει δημοσιονομικός εκτροχιασμός, και έχοντας την ελπίδα ότι θα ανταμειφθεί με καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας που θα ταιριάζουν στα προσόντα και τις ικανότητες της. Ήρθε, όμως, η πανδημία, τώρα ο πόλεμος, και τα χρόνια περνάνε χωρίς να βλέπει κανείς το φως στην άκρη του τούνελ. Αντέχουμε κι άλλο;
- Ο Νίκος Κανέλλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικής και Στρατηγικής Ανάλυσης στο ΕΜΠ
