- Περισσότερα από 300 εκατ. ο τζίρος του θρησκευτικού τουρισμού, ποια είναι τα πιο δημοφιλή προσκυνήματα στην Ελλάδα
Ο Σεπτέμβριος έχει καθιερωθεί εδώ και πολλά χρόνια ως ο ιδανικός μήνας, όπου οι συνταξιούχοι λόγω και του καλού καιρού συνδυάζουν τις διακοπές με αποδράσεις σε μοναστήρια. Είναι αυτοί που κρατούν ζωντανό το όνειρο του θρησκευτικού τουρισμού.
Βέβαια για να πούμε και του στραβού το δίκιο ο θρησκευτικός τουρισμός δεν ανθεί μόνο τον Σεπτέμβριο, όπου οι καιρικές συνθήκες θεωρούνται ιδανικές (ούτε πολύ ζέστη-ούτε φυσικά και κρύο). Όλους τους μήνες γίνονται εκδρομές, από συλλόγους, ΚΑΠΗ, αλλά και μόνας πολλοί συμπολίτες μας επισκέπτονται ιερά μέρη, όπως για παράδειγμα το μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό το μοναστήρι που έχει μεγάλη επισκεψιμότητα. Σε όλη την επικράτεια υπάρχουν ιστορικά μοναστήρια που ίδρυσαν αυτοκράτορες και πατριάρχες, με φορητές εικόνες που φιλοτέχνησε ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς, με τοιχογραφίες απαράμιλλης αισθητικής, με βυζαντινές εκκλησίες και απομεινάρια της πρωτοχριστιανικής εποχής, με κειμήλια, λείψανα αγίων και μεγάλα πανηγύρια από άκρη σε άκρη όλης της χώρας.
Ο θρησκευτικός τουρισμός στην Ελλάδα εκτιμάται ότι καταγράφει ετησίως έναν κύκλο εργασιών που πλησιάζει τα 300 εκατομμύρια ευρώ, είναι σίγουρο όμως ότι οι προοπτικές του είναι πολύ μεγαλύτερες. Εκτός της χώρας μας, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία και φυσικά η Ρωσία, χώρες Ορθόδοξες ως γνωστόν, αποτελούν δεξαμενές επισκεπτών, καθώς το κοινό δόγμα αποτελεί άρρηκτο συνεκτικό δεσμό και οδηγεί αυθόρμητα τους πιστούς στη χώρα μας. Μια χώρα που παίζει σημαντικό ρόλο στο φαινόμενο, παρά το μικρό της μέγεθος, είναι η Κύπρος, η αποκαλούμενη και «νήσος των Αγίων» λόγω των δεκάδων σημείων εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει, αλλά και λόγω της έντονης θρησκευτικότητας που παραδοσιακά επιδεικνύει ο ελληνισμός εκεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τα επίσημα στοιχεία πολλοί Κύπριοι κάνουν ταξίδια στη χώρα πρωτίστως για να επισκεφτούν κάποια ιστορικά μοναστήρια.
Τα δημοφιλή προσκυνήματα
Αναμφίβολα το πιο δημοφιλές προσκύνημα είναι η Παναγιά της Τήνου. Κι όπως έχει αναφερθεί πολλάκις, όλοι οι Έλληνες τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους έχουν ανάψει το κεράκι τους στην Μεγαλόχαρη. Από εκεί και πέρα άλλα δημοφιλή προσκυνήματα στις Κυκλάδες είναι η Παναγιά η Εκατονταπυλιανή στην Παροικιά της Πάρου, η Παναγιά η Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό, η οποία κτίστηκε γύρω στον 11ο αιώνα μ.Χ. από το βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ Κομνηνό.
Ένας επίσης δημοφιλές προσκύνημα είναι τα Μετέωρα. Ένα μέρος, απόκοσμο, μεταφυσικό, που προκαλεί δέος. Τους προηγούμενους αιώνες ήταν δύσκολος στην πρόσβαση, τώρα δέχεται δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με την ιστορία γύρω στο 1000 μ. Χ. ασκητές συγκεντρώθηκαν στην εν λόγω περιοχή, επιλέγοντας το τραχύ και δύσβατο αυτό μέρος για να αφοσιωθούν στον Θεό. Σταδιακά, ίδρυσαν μονές και μέχρι το 1300 ο αριθμός των μοναστηριών ξεπερνούσε τα 20. Τα Μετέωρα περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της Ουνέσκο και για αυτό και η επίσκεψη σε αυτά, μια φορά στη ζωή κάποιου, επιβάλλεται.
Μόνο για άνδρες
Το Άγιον Όρος είναι ένα κεφάλαιο από μόνο του και ένας φάρος της Ορθοδοξίας, που επιβιώνει εδώ και πάνω από 10 αιώνες και αντέχει σε λεηλασίες, πυρκαγιές, σκάνδαλα, κρίσεις κάθε είδους. Σήμερα, αποτελείται από 20 ιερές, κυριαρχικές, βασιλικές, πατριαρχικές και σταυροπηγιακές μονές. Κάθε μοναστηριακή κοινότητα έχει τη δική της ιστορία, τα δικά της χαρακτηριστικά και τη δική της ανθρωπογεωγραφία. Με ανάλογο τρόπο διακρίνονται και οι επισκέπτες, οι οποίοι δεν επιλέγουν τόσο με βάση την Ιστορία και την παράδοση, αλλά κυρίως με το πνευματικό αποτύπωμα και την αύρα που αποπνέει το κάθε μοναστήρι. Βεβαίως το Άγιο Όρος μπορούν να το επισκεφθούν μόνο άνδρες.
Ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα, με κοσμοσυρροή όλο το χρόνο είναι αυτό του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου, στο Νέο Προκόπι Ευβοίας. Στον ομώνυμο ναό φυλάσσεται σε λάρνακα το ολόσωμο, άφθαρτο και σεπτό σκήνωμά του Οσίου. Κάτι αντίστοιχο με τον Άγιο Νεκτάριο στην Αίγινα, επίσης ένα πολύ δυνατό προσκύνημα των τελευταίων 50 χρόνων. Κοσμοπλημμύρα και στον τάφο του (νεοφανούς) Αγίου Παϊσίου, που βρίσκεται μέσα στο Μοναστήρι Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στη Σουρωτή – Βασιλικά Θεσσαλονίκης.
Η μαγεία της Πάτμου
Το νησί της αποκάλυψης του Ιωάννη, η Πάτμος, το Βυζαντινό Μοναστικό κέντρο του Παπικίου Όρους στη Ροδόπη, η Νέα Μονή στη Χίο, ο Όσιος Λουκάς στη Βοιωτία, ο Άγιος Εφραίμ στη Νέα Μάκρη, η Παναγία Σουμελά στη Νάουσα, η Μονή Εικοσιφοινίσσης στο νομό Σερρών, η Μονή Οδηγήτριας στην Κρήτη, η Ιερά Μονή Προυσού στην Ευρυτανία, ο Άγιος Ραφαήλ στη Λέσβο, είναι μερικά ακόμη από τα προσκυνήματα που προκαλούν κατάνυξη, δέος και απολαμβάνουν μαζικού ενδιαφέροντος.
Ο ψαγμένος ταξιδιώτης, ο προσκυνητής που αναζητάει κάτι διαφορετικό και λιγότερο πολυσύχναστα μέρη, ας ρίξει μια καλή ματιά στην Πελοπόννησο. Τα μοναστήρια του μεγαλύτερου σε έκταση νομού της, της Αρκαδίας, άλλα ιστορικά και ταυτισμένα με την Ελληνική Επανάσταση, άλλα βυζαντινά και άλλα με έντονο το ασκητικό στοιχείο είναι κτισμένα σε πανέμορφες όσο και τραχιές τοποθεσίες, όπου η ηρεμία και η αγαλλίαση κυριαρχούν. Τέτοια μοναστήρια είναι τα Προδρόμου, Αμπελακίου, Μαλεβής, Ελώνης, Καλτεζών, σε έναν τόπο που έχει πάνω από 25 σημαντικές μονές, δηλαδή πάνω από το 15% των μοναστηριών της χώρας.
Οι θρησκευτικές περιηγήσεις μοιάζουν ανεξάντλητες, κάτι σαν τις καλοκαιρινές διακοπές του καθενός. Μετά από κάθε ταξίδι, ο πιστός βάζει πλώρη για το επόμενο προσκύνημα και βολιδοσκοπεί έναν άλλο προορισμό, με την ελπίδα να βρει ό,τι κάθε άνθρωπος αναζητάει σε κάθε ταξίδι: το νόημα της ζωής.