- Το ενεργειακό κόστος των εναλλακτικών που μας δίνει η απεξάρτηση από το ρώσικο αέριο, όπως είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), είναι 2 με 3 φορές μεγαλύτερο
Του Νικόλαου Κανέλλου*
Όλα δείχνουν πως έρχεται ένας βαρύς και παγωμένος χειμώνας στην Ευρώπη. Βόρειοι και νότιοι προετοιμάζονται για τα αντίποινα του Βλάντιμιρ Πούτιν απέναντι στις δυτικές κυρώσεις, οι οποίες αντί να γονατίσουν τη Ρωσία κατάφεραν να αιμορραγήσουν οικονομικά 450 εκατ. Ευρωπαίους πολίτες. Η στρόφιγγα του ρώσικου αερίου έχει κλείσει ήδη για 12 χώρες κι έπεται και συνέχεια. Ακόμα κι αν δεν υπάρξει πλήρης διακοπή της ροής προς τη Γηραιά Ήπειρο, μία δήλωση, ένα ανεπίσημο έγγραφο ή έστω ένα νεύμα του Ρώσου προέδρου μπορούν να εκτινάξουν σε δυσθεώρητα ύψη τις τιμές.
Θεωρώ ότι ο επόμενος χειμώνας θα μας κάνει να θυμόμαστε με νοσταλγία τον προηγούμενο, αφού οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης κατά 65%, όταν πέρσι η τιμή ήταν στο 1,20 με 1,30 ευρώ το λίτρο. Βασική αιτία για τη συγκεκριμένη εκτίναξη της τιμής είναι η ισοτιμία ευρώ δολαρίου στο ένα προς ένα (την ώρα που γράφεται αυτό το άρθρο η ισοτιμία είναι 1 προς 0,98!), καθώς το αργό τιμολογείται στο ολοένα και ακριβότερο δολάριο. Στο πλαίσιο αυτό οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προετοιμάζουν τους πολίτες τους για τα χειρότερα.
Εμπορικό έλλειμμα
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γερμανία, η οποία με καμάρι επιδείκνυε εδώ και 20 χρόνια το εμπορικό της πλεόνασμα ως ένα δείγμα οικονομικής υπεροχής. Τον περασμένο Μάιο για πρώτη φορά παρουσίασε εμπορικό έλλειμμα, με την αξία των εισαγωγών να ξεπερνούν εκείνη των εξαγωγών, εξαιτίας των αυξημένων τιμών σε πρώτες ύλες, τρόφιμα και καύσιμα. Η βαριά γερμανική βιομηχανία παράγει πολύ ακριβότερα λόγω του υπέρογκου ενεργειακού κόστους, ενώ οι Γερμανοί πολίτες ετοιμάζονται για δελτίο στα ενεργειακά αγαθά σε περίπτωση που συνεχιστούν οι μειωμένες ροές από τον Nord Stream 1.
Στη χώρα μας ο Πρωθυπουργός διαπιστώνει ότι «βρισκόμαστε σε πόλεμο» και κανένα οικονομικό μέτρο δε θα είναι ποτέ αρκετό. Και, πράγματι, τα μέτρα που έχουν μέχρι στιγμής ληφθεί δεν είναι αρκετά, αν σκεφτούμε το κατά πόσο έδωσαν ανακούφιση στον κόσμο όλους τους προηγούμενους μήνες. Η εφαρμογή της επιδοματικής πολιτικής θα είχε νόημα και θα έφερνε ένα σοβαρό αποτέλεσμα από τη στιγμή που η ενεργειακή ακρίβεια αφορούσε μόνο τους πιο ευάλωτους (χαμηλοσυνταξιούχους, χαμηλόμισθους, ανέργους κ.ά.) κι όχι το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Αντίθετα, η κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται κι αυτό φαίνεται από μια σειρά γεγονότων που συμβαίνουν στην οικονομία το τελευταίο διάστημα: είμαστε σταθερά από τις ακριβότερες χώρες στα καύσιμα παγκοσμίως, ο πληθωρισμός εμφανίζει διψήφια ποσοστά και αρκετά μεγαλύτερα από το μέσο όρο της ευρωζώνης, οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ αλλάζουν σχεδόν σε καθημερινή βάση, ενώ φρούτα εποχής όπως το καρπούζι ή τα κεράσια είναι 100% πάνω σε σχέση με πέρσι, τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια αυξάνονται εβδομαδιαίως, το κόμιστρο στα ταξί επίσης αυξήθηκε, και το χρέος καλπάζει προς τα 400 δισ. ευρώ.
Ειλικρινής
Τουλάχιστον, η Κυβέρνηση είναι ειλικρινής όταν λέει ότι δεν αντιμετωπίζουμε κανένα θέμα ενεργειακής επάρκειας. Ωστόσο, το ενεργειακό κόστος των εναλλακτικών που μας δίνει η απεξάρτηση από το ρώσικο αέριο, όπως είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), είναι 2 με 3 φορές μεγαλύτερο. Και, ίσως, ανέβει ακόμα παραπάνω όταν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες αναζητήσουν κι εκείνες περισσότερες ποσότητες LNG, στο εφιαλτικό σενάριο που το Κρεμλίνο αποφασίσει να κλείσει οριστικά την κάνουλα του φυσικού αερίου.
Προκειμένου να κερδηθεί η μάχη κατά της ακρίβειας και να μην οδηγηθούμε σε «φτώχεια αερίου» χρειάζονται δύο πράγματα: σημαντικές εισοδηματικές ενισχύσεις (π.χ. αύξηση των συντάξεων) και έλεγχος της κερδοσκοπίας. Μέχρι στιγμής η μάχη έχει χαθεί, αλλά όχι και ο πόλεμος.
- Ο Νικόλαος Κανέλλος είναι Οικονομολόγος και Διδάκτωρ στο ΕΜΠ
