• Ζητάει και ιδιωτική ασφάλιση για τις φυσικές καταστροφές, ενώ έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε επιτήρηση
Του Μιχάλη Κωτσάκου
Το τελευταίο διάστημα «έσκασαν» κάποια θέματα που πέρασαν κάτω από το ραντάρ της επικαιρότητας και με την κυβερνητική αρωγή, η οποία ενόψει των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου ενδιαφέρεται ότι είναι αρνητικό θέλει να το αποσιωπήσει.
Το πρώτο θέμα είναι η έκθεση της Κομισιόν σε ό,τι αφορά την δημοσιονομική αντιμετώπιση της συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Με δεδομένο ότι οι ζημιές από τις φυσικές καταστροφές αυξάνονται σταθερά τα τελευταία τρία χρόνια, η έκθεση θεωρεί απαραίτητη τη μεγαλύτερη εμπλοκή του τομέα των ιδιωτικών ασφαλίσεων στην κάλυψη ζημιών από φυσικές καταστροφές. Μάλιστα, τονίζει ότι η κάλυψη ζημιών από φυσικές καταστροφές αποκλειστικά με κρατικά χρήματα, σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το ύψος της ζημιάς, δημιουργεί και έναν ηθικό κίνδυνο σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι, χωρίς οι ιδιώτες να προσπαθούν να ασφαλιστούν από φυσικές καταστροφές, επαφίενται στην αποζημίωση κατά 100% από κρατικούς πόρους.
Τι σημαίνει αυτό για να το καταλάβει και ο απλός κόσμος; Ότι για παράδειγμα στην Θεσσαλία, που οι κάτοικοι έζησαν την οργή του Θεού για να αποζημιωθούν θα πρέπει να έχουν και οι ίδιοι ιδιωτική ασφάλεια. Οπότε θα λάβουν κάποια κονδύλια από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και κάποια από το κράτος. Δηλαδή είναι υποχρεωμένοι να ασφαλίσουν τα υπάρχοντα τους. Είτε αυτά είναι χωράφια, είτε σπίτια, είτε μηχανήματα. Όπως, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό η έκθεση της Κομισιόν ζητά επιμερισμό του κόστους αποκατάστασης.
Η έκθεση μεταξύ άλλων επίσης αναφέρει ότι μία κρατική αρχή θα αξιολογεί εκ των υστέρων το μέγεθος των ζημιών που συνεπάγεται η κάθε φυσική καταστροφή. Θα πρέπει να καταγράφει το αναλυτικό κόστος για την άμεση αρωγή νοικοκυριών και επιχειρήσεων και την αποκατάσταση βασικών υποδομών. Με βάση αυτό και μια όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστική εκτίμηση για μελλοντικές ζημιές, θα πρέπει να προκύπτουν ποσά που θα πρέπει να εντάσσονται κάθε χρόνο στους κρατικούς Προϋπολογισμούς ως κονδύλια για την κάλυψη των ζημιών από φυσικές καταστροφές. Στο δεύτερο στάδιο, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα παροχής αρωγής σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις από συγκεκριμένους φορείς και με συγκεκριμένες διαδικασίες Αυτό, όπως τονίζεται, θα αποτρέψει καθυστερήσεις, γραφειοκρατία και αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ των φορέων αρωγής, που θα πρέπει να λειτουργήσουν γρήγορα και αποτελεσματικά. Ως τρίτο βήμα αναφέρει τον ορισμό συγκεκριμένων ποσοστών αρωγής, τα οποία δεν θα αλλάζουν κατά περίπτωση. Η έγκριση και απόδοση πόρων θα πρέπει να γίνεται με διαφάνεια και ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες.
Με βάση τα στοιχεία του Ειδικού Ταμείου Αλληλεγγύης της Ε.Ε., η Ελλάδα ήταν στο τέλος του 2021 η χώρα η οποία είχε κάνει συνολικά τις περισσότερες αιτήσεις για την παροχή κοινοτικής συνδρομής για την κάλυψη ζημιών από φυσικές καταστροφές. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2002-2021 η Ελλάδα είχε 14 αιτήσεις συνδρομής, έναντι 12 της γειτονικής Ιταλίας. Με βάση νεότερα στοιχεία του ΥΠΕΘΟ, οι αιτήσεις αρωγής μέχρι και το τέλος του 2023 έχουν αυξηθεί στις 18. Η αρωγή που έχει λάβει η χώρα μας από το Ειδικό Ταμείο Αλληλεγγύης είναι περίπου 200 εκατ. ευρώ. Πρώτη και με διαφορά είναι η γειτονικής μας Ιταλία, η οποία από την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης έχει βοηθηθεί με κονδύλια ύψους 3,3 δισ. ευρώ. Πάντως, η έκθεση δεν κάνει πουθενά λόγο για την ανάγκη αύξησης των κονδυλίων του Ταμείου Αλληλεγγύης από τα περίπου 500 εκατ. ευρώ που είναι διαθέσιμα σε ετήσια βάση για την κάλυψη του συνόλου των χωρών της Ε.Ε. Όπως γίνεται αντιληπτό η Κομισιόν βάζει όρους και μακάρι να μείνει εκεί και να μην πάρει η έκθεση μορφή οδηγίας.
Και ο ΟΠΕΚΕΠΕ
Την ίδια ώρα που ως πολίτες της Ευρώπης πήραμε μία κρυάδα με τα όσα σχεδιάζονται στις Βρυξέλλες για τις φυσικές καταστροφές για την Ελλάδα ήταν και μία εξέλιξη μάλλον αρνητική για τη χώρα. Ο λόγος ότι ΟΠΕΚΕΠΕ εισήλθε σε καθεστώς επιτήρησης για το επόμενο δωδεκάμηνο. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έρχεται ουσιαστικά να επιβεβαιώσει τις άστοχες και πρόχειρες αποφάσεις των προηγούμενων ηγεσιών του ΥΠΑΑΤ, αλλά και τις συνέπειες που αυτές προκάλεσαν στη διαδικασία υποβολής των αιτήσεων, στους ελέγχους και εν τέλει στις ίδιες τις πληρωμές.
Το πρώτο ραντεβού έχει οριστεί για τις 29 Μαΐου, ημέρα κατά την οποία η Κομισιόν έχει καλέσει σε τεχνική διαδικτυακή συνάντηση την αρμόδια Αρχή, με πιθανή συμμετοχή του ΟΠΕΚΕΠΕ και του Φορέα Πιστοποίησης, για την οργάνωση των εργασιών κατάρτισης και παρακολούθησης από την πλευρά της του σχετικού σχεδίου δράσης και της πορείας υλοποίησης των απαιτούμενων διορθωτικών ενεργειών.
Το πρώτο καμπανάκι της Κομισιόν είχε αρχίσει να χτυπά με την ολοκλήρωση της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2022, όταν ο Οργανισμός Πιστοποίησης έδωσε βαθμολογία 2 στα 4 (ότι λειτουργεί, δηλαδή, εν μέρει), όσον αφορά τα κριτήρια διαπίστευσης που σχετίζονται με την οργανωτική δομή, το ανθρώπινο δυναμικό, την ανάθεση, την ασφάλεια και τα πληροφοριακά συστήματα.
Δυστυχώς, η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στην έκθεση για το οικονομικό έτος 2023. Στην έκθεση αποκαλύπτεται πως στον ΟΠΕΚΕΠΕ υπάρχουν ελλείψεις σε προσωπικό, ότι το επίπεδο της οργανωτικής δομής του διευθυντικού και μη προσωπικού, αλλά και των πληροφοριακών συστημάτων χαρακτηρίζεται ως «πολύ ασταθές», εντοπίζονται «υψηλοί και ακραίοι κίνδυνοι» (εσωτερικός έλεγχος), έλλειψη παρακολούθησης των εξουσιοδοτημένων φορέων, επιφυλάξεις ως προς την έγκριση αιτήσεων κ.ά.
Προφανώς φαίνεται ότι κάποιοι δεν έχουν πάρει τα μαθήματα από την υπερδεκαετή κρίση και τις νοοτροπίες που οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια.
