Του Δημήτρη Πετρόπουλου*
Η αναγνώριση των κατά παραγγελία συμβάσεων εργασίας έγινε δυνατή για πρώτη φορά με το ν. 5053/2023, ο οποίος ενσωμάτωσε την Οδηγία 2019/1152 (ΕΕ).
Στο άρθρο 182Α του π.δ. 80/2022, όπως εισάγεται με το άρθρο 10 του ν. 5053/2023, ορίζεται ότι η εργασία στην περίπτωση της κατά παραγγελία απασχόλησης πρέπει να παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, τις οποίες ο εργοδότης υποχρεωτικά γνωστοποιεί στον εργαζόμενο.
Ο νομοθέτης όμως δεν επιβάλλει κάποιο συγκεκριμένο ελάχιστο αριθμό ωρών απασχόλησης του εργαζομένου. Αυτός καθορίζεται αποκλειστικά από την ατομική σύμβαση εργασίας όσο μικρός και αν είναι αυτός.
Η τέταρτη παράγραφος του άρθρου 182Απ.δ. 80/2023 (άρθρο 10 ν. 5053/2023) καθιερώνει μια αναλογία μεταξύ αφενός των σταθερών/ελάχιστων και αφ’ ετέρου των μεταβλητών ωρών απασχόλησης. Ορίζει έτσι, ότι τα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν «ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών εργασίας, που δεν μπορεί να υπολείπεται του ενός τετάρτου (1/4) του συμφωνημένου συνολικού αριθμού ωρών».
Σε περίπτωση που δεν τηρείται στην ατομική σύμβαση εργασίας η αναλογία ελαχίστων και συνολικών ωρών απασχόλησης προβλέπεται στη 4η παράγραφο του άρθρου 182Απ.δ. 80/2023 (άρθρο 10 ν. 5053/2023) ακυρότητα της σύμβασης. Οι δε αποδοχές οφείλονται πλέον βάσει τις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού (ΑΚ 904).
Στην παρ. 1 περ. β΄ του άρθρου 10 ν. 5053/2023 (άρθρο 182 ΑΚ π.δ. 80/2022) αναφέρεται ότι ο εργαζόμενος οφείλει να έχει «ειδοποιηθεί» από τον εργοδότη για ανάθεση της εργασίας εγγράφως ή με γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου (sms) ή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με άλλο πρόσφορο μέτρο, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των είκοσι τεσσάρων ωρών (24) πριν την ανάληψη της εργασίας, πλην των περιπτώσεων που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης, τον οποίο ο εργοδότης γνωστοποιεί στον εργαζόμενο, σύμφωνα με την υποπερ. ιγγ) της περ. ιγ) της παρ. 1 του άρθρου 70.
Νόμιμη ειδοποίηση
Κατά την παρ. 1 του άρθρου 10 ν. 5053/2023 (άρθρο 182 ΑΚ π.δ. 80/2022) εφόσον ειδοποιηθεί νομίμως ο μισθωτός, δεν παραχωρείται το δικαίωμα να αρνηθεί την εκτέλεση της εργασίας. Εάν δεν ανταποκριθεί, είναι εκτεθειμένος σε όλες τις συνέπειες που προβλέπονται σε περίπτωση που δεν παρέχει τη προβλεπόμενη εργασία.
Κατά δε την παρ. 3 του άρθρου 10 ν. 5053/2023 (άρθρο 182 ΑΚ π.δ. 80/2022) εάν μετά την ειδοποίηση ο εργοδότης ακυρώσει την εργασία για την οποία έχει ήδη καλέσει τον εργαζόμενο, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση ίση με την αντίστοιχη αμοιβή.
Σε περίπτωση μισθωτών που αμείβονται με κυμαινόμενες αποδοχές, η αποζημίωση σύμφωνα με το άρθρο 5 (παρ. 2) του ν. 3198/1955 υπολογίζεται με βάση το μέσο όρο αποδοχών των τελευταίων δύο μηνών πριν από τη καταγγελία.
Με βάση τα ανωτέρω γίνεται δεκτό ότι οι εργαζόμενοι με σύμβαση κατά παραγγελία δικαιούνται αποζημίωση με βάση αυτές τις μέσες αποδοχές των τελευταίων δύο μηνών από την καταγγελία.
Γίνεται άμεσα αντιληπτό πως οι ανωτέρω νομοθετικές επιλογές παρέχουν τη λιγότερη δυνατή προστασία των εργαζομένων και παράλληλα κινούνται προς τη κατεύθυνση της μεγαλύτερης δυνατής ευελιξίας.
• Ο Δημήτρης Πετρόπουλος είναι Δικηγόρος – Εργατολόγος
