- Απαραίτητη είναι μια οδηγία για την ενεργειακή φορολογία και εναρμόνιση των βασικών στοιχείων της κρατικής ενίσχυσης, συμπεριλαμβανομένων πιθανών μειώσεων φόρων ή ΦΠΑ
Του Βασίλη Κορκίδη*
H δημιουργία όσο το δυνατόν γρηγορότερα μιας Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης, με κεντρική αγορά εισαγόμενου φυσικού αερίου και επενδύσεις στην υποδομή που απαιτείται για τη μεταφορά ενέργειας, είτε φυσικό αέριο, είτε ηλεκτρική ενέργεια και εν ευθέτω χρόνω υδρογόνο, από όπου είναι διαθέσιμη εκεί όπου χρειάζεται θα έχει θετικό αντίκτυπο από την άποψη της ενεργειακής ασφάλειας και μακροπρόθεσμα στις τιμές της ενέργειας.
Είναι προφανές ότι η ενεργειακή κρίση που ταλανίζει τις χώρες μέλη της Ε.Ε. απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση, θέση που άλλωστε διατύπωσε και η ελληνική κυβέρνηση. Το ενεργειακό έχει σοβαρή επίπτωση στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο της ΕΕ-27 που με βάση τα στοιχεία περιλαμβάνει περίπου 5 εκατ. εταιρίες και είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης του ιδιωτικού τομέα της Ευρώπης, παρέχοντας 26 εκατ. θέσεις εργασίας απευθείας και πολλά εκατομμύρια ακόμη στις αλυσίδες εφοδιασμού του.
Πλήττεται το εμπόριο
Επί της ουσίας το λιανικό και το χονδρικό εμπόριο πλήττονται σοβαρά από την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας. Ως βασική υπηρεσία προς τους πελάτες και την υπόλοιπη αλυσίδα εφοδιασμού, οι τομείς αυτοί δεν μπορεί να σταματήσουν τις υπηρεσίες τους περιμένοντας να σταθεροποιηθούν οι τιμές. Εν τω μεταξύ, ο κλάδος του λιανικού εμπορίου βρίσκεται αντιμέτωπος με καταναλωτές των οποίων η αγοραστική δύναμη επηρεάζεται από τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας. Η τρέχουσα κρίση στις τιμές της ενέργειας κινδυνεύει επίσης να μετατραπεί σε κρίση εφοδιασμού, η οποία θα επιβαρύνει περαιτέρω τις εταιρείες της εφοδιαστικής οι οποίες και πρέπει στην παρούσα συγκυρία να προετοιμαστούν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΕ έχει δρομολογήσει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης αυτόν τον χειμώνα. Όμως οι φορείς του εμπορίου επισημαίνουν παράλληλα την αναγκαιότητα για άμεση λήψη μέτρων, όπως οι τιμές τροφοδοσίας δικτύου που μπορούν να επιτρέψουν βιώσιμες επενδύσεις για να μεγιστοποιηθεί η ικανότητά να παραχθεί εναλλακτική ενέργεια και να μοιράζεται ή να αποθηκεύεται, όπου αυτό υπερβαίνει τις ανάγκες ιδίας χρήσης. Επίσης η διαφάνεια στον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη εφαρμόζουν το Προσωρινό Πλαίσιο ενισχύσεων για να βοηθήσουν τις εταιρείες να ανταποκριθούν στην ενεργειακή κρίση, πρέπει να εξασφαλίσουν πρόσβαση χωρίς διακρίσεις αναγνωρίζοντας ότι ο τομέας του εμπορίου είναι ενεργοβόρας.
Ενεργειακή φορολογία
Απαραίτητη είναι μια οδηγία για την ενεργειακή φορολογία και εναρμόνιση των βασικών στοιχείων της κρατικής ενίσχυσης, συμπεριλαμβανομένων πιθανών μειώσεων φόρων ή ΦΠΑ, που θα τους επιτρέπουν να ανταποκριθούν στη βραχυπρόθεσμη πρόκληση του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους και να επενδύσουν μακροπρόθεσμα στην πρόσβαση και στην παραγωγή εναλλακτικής ενέργειας. Οι αλλαγές που προτείνονται στο πλαίσιο του REPowerEU για τον εξορθολογισμό και την επιτάχυνση της έκδοσης αδειών για την εγκατάσταση υποδομών εναλλακτικών πηγών ενέργειας πρέπει να επεκταθούν και σε εγκαταστάσεις, όπου ενοικιάζεται εμπορική ιδιοκτησία από την εταιρεία που επιθυμεί να την εγκαταστήσει.
Η αντιστοίχιση των υποχρεώσεων στο πλαίσιο του REPowerEU και ειδικότερα στην Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων οφείλει να γίνεται ρεαλιστικά σύμφωνα με την ικανότητα των φορέων εκμετάλλευσης να επωμιστούν το κόστος των σημαντικών επενδύσεων που συνεπάγονται, αλλά και τις πρακτικές δυνατότητες που αφορούν τη διαθεσιμότητα εξοπλισμού και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Αυτό περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις εγκατάστασης σταθμών γρήγορης φόρτισης οχημάτων ή εναλλακτικών υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο για την τροφοδοσία τους όσο και για την παροχή εναλλακτικής ενέργειας για χρήση στις εγκαταστάσεις.
Να σημειωθεί ότι αυτό αποτελεί πρόκληση καθώς καθιστά αδύνατες τις διαδικασίες έγκρισης, αλλά και τη διαθεσιμότητα του εξοπλισμού. Οι τομείς του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, έχω επισημάνει κατ επανάληψη, ότι μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης και έχουν την ικανότητα να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης. Άλλωστε μια πολύ κατά προσέγγιση εκτίμηση της McKinsey υποδηλώνει ότι μόνο η εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών θα μπορούσε να παρέχει περίπου 45-55 TW/h επιπλέον ετησίως έως το 2030. Αλλά αυτό θα απαιτήσει υποστηρικτικό κανονιστικό πλαίσιο και τη σαφή δέσμευση για μείωση των διοικητικών διαδικασιών για να προχωρήσουμε, είτε με φορτιστές είτε με ηλιακούς συλλέκτες.
Το λιανικό και χονδρικό εμπόριο είναι σημαντικός χρήστης ενέργειας. Στις χώρες μέλη το σύνολο της λιανικής και χονδρικής θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει κατά προσέγγιση έως και 220-240 TW/h χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, σε συμφωνία με τα οικοσυστήματα που συνήθως θεωρούνται ενεργοβόρα.
Πρόσβαση χωρίς ενισχύσεις
Ως εκ τούτου, πρέπει να παρασχεθεί πρόσβαση χωρίς διακρίσεις ενισχύσεις και στο εμπόριο για να αντιμετωπίσει βραχυπρόθεσμα τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, να επενδύσει σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας και να αυξήσει την ενεργειακή απόδοση καταστημάτων και χώρων αποθήκευσης.
Ο πληθωρισμός κόστους που προκαλείται από τις τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων σε αυτήν την κρίση δημιουργεί ένα σπιράλ στον όγκο πωλήσεων και κύκλο εργασιών με αφενός αρνητικά και αφετέρου θετικά πρόσημα, που σημαίνουν περαιτέρω πίεση στα νοικοκυριά που ήδη βρίσκονται υπό συνθήκες σοβαρών πιέσεων του κόστους διαβίωσης τους.
- Ο Βασίλης Κορκίδης είναι πρόεδρος ΕΒΕΠ & ΠΕΣΑ
