• Στην πράξη, ο ΕΦΚΑ προχωρά στην έκδοση συντάξεων μόνο με το ασφαλιστικό χρόνο που έχει ψηφιοποιηθεί, με αποτέλεσμα
Του Κώστα Τσουκαλά*
Από το 2022 ξεκίνησε η εφαρμογή του ν 4921/2022 για την ταχύτερη απονομή συντάξεων (fast-track) τόσο στον ιδιωτικό τομέα, όσο και στο Δημόσιο. Από τότε παρατηρείται μεν επιτάχυνση απονομής των συντάξεων,γεγονός το οποίο δεν αμφισβητείταιοι περισσότερες όμως εξ αυτών εκδίδονται με σωρεία λαθών.
Στις συντάξεις αυτές παρατηρούνται λάθη στον ασφαλιστικό χρόνο που ελήφθη υπόψη για την απονομή της παροχής. Τα λάθη αυτά δυστυχώς δεν είναι μικρά και απλά, καθώς πολλές φορές δεν υπολογίζονται μεγάλα χρονικά διαστήματα του προηγούμενου φορέα. Αποτέλεσμα των λαθών αυτών είναι πλήθος συνταξιούχων να λαμβάνουν συνταξιοδοτική παροχή πολύ μικρότερη από εκείνη που εν τέλει δικαιούνται να λάβουν. Το γεγονός αυτό όμως προξενεί πολλά προβλήματα στους συνταξιούχους, οι περισσότεροι των οποίων έχουν ως μοναδικό εισόδημα τους την συνταξιοδοτική τους παροχή. Οι συντάξεις εκ της ίδιας της φύσης του ασφαλιστικού μας συστήματος αναπληρώνουν μέρος του εισοδήματος των συνταξιούχων όταν επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος του γήρατος. Όταν αυτό το εισόδημα μειώνεται περεταίρω από λάθη της υπηρεσίας και η διόρθωση παραμένει στις καλένδες δημιουργεί τεράστιο προβλήματα επιβίωσης στους συνταξιούχους.
Το νόμιμο δικαίωμα
Στην πράξη, ο ΕΦΚΑ προχωρά στην έκδοση συντάξεων μόνο με το ασφαλιστικό χρόνο που έχει ψηφιοποιηθεί, με αποτέλεσμα, είτε να εκδίδονται πολύ μικρότερες συντάξεις από αυτές που δικαιούνται οι ασφαλισμένοι, είτε να εκδίδονται σωρηδόν απορριπτικές αποφάσεις. Μάλιστα μετά την κατάργηση της υποχρέωσης πρόσκλησης για προηγούμενη ακρόαση στον ασφαλισμένο, οι υποψήφιοι συνταξιούχοι έχουν στερηθεί και το νόμιμο δικαίωμα ανάπτυξης των θέσεων τους πριν την απόρριψη του αιτήματος τους. Όπου η θεμελίωση δε του δικαιώματος απαιτεί αναγνώριση πλασματικών ετών, χορηγείται μειωμένη σύνταξη χωρίς τις εξαγορές. Στις περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος θεμελιώνει με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, η σύνταξη τελικά εκδίδεται μόνο με τον χρόνο του τελευταίου φορέα και καταβάλλεται ποσό μικρότερο και από τη μισή σύνταξη. Αλλά ακόμα και σε περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος έχει μόνο ΙΚΑπαρατηρούνται αδιανόητα λάθη ακόμα και σε περιπτώσεις που τα ένσημα είχαν ανακεφαλαιωθεί με οριστική απόφαση.
Ιδίως δε σε συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους η διόρθωση των λανθασμένων αποφάσεων καθυστερεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, αφήνοντας τους συνταξιούχους έρμαια στην ακρίβεια και τον πληθωρισμό. Η ευθύνη δε προφανώς και δεν βαραίνει τους υπαλλήλους, οι οποίο μάχονται με τεράστιο όγκο εκκρεμών υποθέσεων. Οι δυνατότητες της νέας τεχνολογίας είναι πάντα χρήσιμες και βοηθούν στην γρηγορότερη διεκπεραίωση των συντάξεων, αλλά πάντα σημαντικότερο ρόλο θα έχουν οι υπάλληλοι.
Ενδεικτικό είναι δε το γεγονός ότι ο ΕΦΚΑ προσλαμβάνει στελέχη «μάνατζερς, την ίδια ώρα δεν ανανέωσε τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου εργαζομένων στον ΕΦΚΑ που βοηθούσαν αποφασιστικά στην ομαλή λειτουργία του φορέα.
Είναι δε οξύμωρο ένας σύγχρονος ηλεκτρονικός ασφαλιστικός φορέας, όπως αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση του ν.4670/2020 να μην δύναται να υπολογίσει ορθά τις συνταξιοδοτικές παροχές των ασφαλισμένων και να μην έχει γνώση του συνόλου του ασφαλιστικού βίου των ασφαλισμένων. Θα ήταν κάποιος άδικος αν δεν αναγνώριζε πως οι συντάξεις απονέμονται γρηγορότερα από ότι στο παρελθόν.
Όμως η κυβέρνηση δεν πρέπει να μείνει στις φιέστες, στο εφησυχασμό και στα πανηγυρικά δελτία τύπου. Πρέπει να καταβάλλει ουσιαστική και άμεση προσπάθεια για άμεση διόρθωση των πολλών και μεγάλων λαθών που παρατηρούνται. Οφείλει να γίνει κατανοητό πως ο ΕΦΚΑ όπως και όλες οι δημόσιες υπηρεσίες στηρίζονται στους εργαζόμενους και όχι στα ηλεκτρονικά συστήματα. Δεν είναι δυνατό σε κρίσιμες διευθύνσεις του ΕΦΚΑ να υπάρχουν 3 εισηγητές. Απαιτούνται προσλήψεις προσωπικού πλήρους ωραρίου στον ευαίσθητο τομέα της κοινωνικής ασφάλισής.
Να είναι ορθή
Στο τέλος της ημέρας δεν αρκεί να εκδοθεί μια συνταξιοδοτική απόφαση απαιτείται να είναι ορθή. Ιδίως στις μέρες μας όπου η ακρίβεια και πληθωρισμός καλπάζουν δεν είναι δυνατόν συνταξιούχοι να περιμένουν επί μήνες με μικρό εισόδημα για να διορθωθούν οι λανθασμένες συντάξεις τους. Οι ανωτέρω ενέργειες του φορέα θίγουν τα δικαιώματα της κοινωνικής ασφάλισης και της περιουσίας των συνταξιούχων.
Στο ΠΑΣΟΚ γνωρίζουμε καλά την σπουδαιότητα των εργαζομένων και θα αγωνιστούμε για προσλήψεις στον ΕΦΚΑ και στο Δημόσιο. Οι συνταξιούχοι έχουν χορτάσει εμπαιγμό από την κυβέρνηση βλ συντάξεις με ένα κουμπί και απαιτούν άμεσες λύσεις και ουσιαστική αντιμετώπιση των προβλημάτων τους.
• Ο Κώστας Τσουκαλάς είναι Δικηγόρος-Εργατολόγος- Υποψήφιος Ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ
