Του Δημήτρη Περπατάρη*
1. Δικαιούχοι είναι τα άτομα τα οποία κρίνονται από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή ότι έχουν:
α) Σωματική, νοητική ή ψυχική ασθένεια ή αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας από 67% και άνω,
β) Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω, ανεξαρτήτως του διατροφικού επιδόματος,
γ) Διαβήτη τύπου 1 ινσουλινοεξαρτώμενοι με ποσοστό αναπηρίας από 50% και άνω.
2. Δικαιούχα πρόσωπα:
α. Τα ανασφάλιστα ή έμμεσα ασφαλισμένα άτομα
β. Τα άμεσα ασφαλισμένα άτομα με αναπηρία, εφόσον:
• δεν ασκούν επάγγελμα και είναι εγγεγραμμένα στα Μητρώα του ΟΑΕΔ ή έχουν διακόψει την άσκηση του επαγγέλματος που ασκούσαν και δεν δικαιούνται σύνταξη ή επίδομα ή οποιαδήποτε άλλη οικονομική ενίσχυση από τον ασφαλιστικό φορέα τους, επειδή δεν πληρούν τις απαιτούμενες ασφαλιστικές προϋποθέσεις που προβλέπουν οι οικείες διατάξεις του ασφαλιστικού τους οργανισμού.
• συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης, ενίσχυσης της απασχόλησης συμπεριλαμβανομένης της αυτοαπασχόλησης ή / και εργάζονται σε Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις
• έχουν αναπηρία, η οποία οφείλεται σε ψυχική πάθηση ή νοητική υστέρηση ή συμπαθολογία ψυχικής πάθησης και νοητικής υστέρησης, με ποσοστό 50% και άνω στις ανωτέρω παθήσεις, και με συνολικό ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω που αναλαμβάνουν εργασία, εφόσον η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτοαπασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης και η κρίση αυτή πιστοποιείται με γνωμάτευση μονάδας ψυχικής υγείας, η οποία θα ισχύει για τρία (3) έτη.
γ. Συνταξιούχοι ασφαλιστικών φορέων:
Κατά γενικό κανόνα η οικονομική ενίσχυση βαριάς αναπηρίας δεν χορηγείται στα πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν, από ημεδαπό ή αλλοδαπό φορέα κοινωνικής ασφάλισης σύνταξη γήρατος, αναπηρίας ή χηρείας, ανεξαρτήτως του ύψους του ποσού αυτής
Πλην όμως με τις διατάξεις του άρθρου 35 του Ν. 5006/2022 ορίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι τα ανασφάλιστα και τα έμμεσα ασφαλισμένα τέκνα που λαμβάνουν σύνταξη ή προσαύξηση από Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή το Δημόσιο ή άλλο ΝΠΔΔ μπορούν να λαμβάνουν και το πλήρες ποσό του προνοιακού επιδόματος λόγω βαριάς αναπηρίας από τον ΟΠΕΚΑ, εάν το μηνιαίο ποσό της σύνταξης ή της προσαύξησης είναι μικρότερο ή ίσο από το ποσό του επιδόματος αυτού.
3. Και η αποκατάσταση μίας αδικίας : Με το άρθρο 95 του Ν. 5043/2023 διευκρινίστηκε ότι το ποσό με το οποίο συγκρίνεται σε κάθε περίπτωση το ποσό της σύνταξης ή της προσαύξησης είναι το πλήρες ποσό του προνοιακού επιδόματος λόγω βαριάς αναπηρίας, όπως το ποσό αυτό αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, όχι απαραίτητα κατ’ έτος. Με την παραπάνω πρόβλεψη του Ν. 5006/2022έπαυσε η διοικητική πρακτική σύμφωνα με την οποία τα ανασφάλιστα και τα έμμεσα ασφαλισμένα τέκνα που λάμβαναν μικρού ύψους σύνταξη ή άλλη οικονομική παροχή από Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή το Δημόσιο ή άλλο ΝΠΔΔ για λόγο άλλο από την αναπηρία τους (π.χ. σύνταξη λόγω θανάτου, σύνταξη άγαμης θυγατέρας) αποκλείονταν από το προνοιακό επίδομα λόγω αναπηρίας.
Προσοχή όμως : Η παραπάνω πρόβλεψη του Ν. 5006/2022όμως ΔΕΝ εκτείνεται και σε πρόσωπα που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου με την ιδιότητα του συζύγου, ούτε σε όσους λαμβάνουν σύνταξη από ίδιο δικαίωμα – ζήτημα για το οποίο εκκρεμεί διαμεσολάβηση της Ανεξάρτητης Αρχής.
• Ο Δημήτρης Περπατάρης είναι Δικηγόρος-Εργατολόγος
