Τα 13 μέτρα που πρέπει ΑΜΕΣΑ να ληφθούν

Στα εκλογικά προγράμματα όλων των κομμάτων διαβάσαμε αρκετά για τους συνταξιούχους μας, που έχουν μοναδικό στόχο να τους εφησυχάσουν. Πρόκειται για ημίμετρα και παροχές-«αντίδωρο» που ασφαλώς δεν ανταποκρίνονται στις απώλειες που είχαν, κατά την περίοδο των Μνημονίων! Γιατί οι περήφανοι συνταξιούχοι μας και οι οικογένειές τους, την περίοδο των Μνημονίων, πλήρωσαν περισσότερα από κάθε άλλη πληθυσμιακή ομάδα.
Όπως έχουμε αναλύσει (βλ. φύλλο 15/2022), οι συνολικές τους απώλειες, την περίοδο 2010-2022, ξεπερνούν τα 120 δις ευρώ! Μόνο η κατάργηση των Δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα και του Επιδόματος Αδείας, καθώς και η επιβολή γενικής εισφοράς υπέρ υγείας 6% σε όλες ανεξαιρέτως τις συνταξιοδοτικές παροχές, τούς στοίχισαν μέχρι σήμερα πάνω από 60 δις ευρώ!
Είναι πλέον καιρός, λοιπόν, η επόμενη κυβέρνηση να ετοιμάσει ΚΑΤ’ΑΜΕΣΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΤΟΤΗΤΑ μια δέσμη μέτρων που θα δικαιώνει πραγματικά τους συνταξιούχους, πολύ περισσότερο που «έχουμε βγει από τα Μνημόνια» εδώ και πολλά χρόνια (2018), κατά τις δηλώσεις τής παρούσας κυβέρνησης ΝΔ αλλά και της προηγούμενης (ΣΥΡΙΖΑ).
Τα μέτρα που απαιτούν οι συνταξιούχοι και οι οικογένειές τους και πρέπει να είναι άμεσης υλοποίησης από την κυβέρνηση που θα προκύψει από τις αυριανές επαναληπτικές εκλογές, είναι τα παρακάτω:

Η επαναφορά του ΕΚΑΣ
Ο ν. 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) κατήργησε από 1-1-2020 το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) για όλους τους «παλαιούς» δικαιούχους, αλλά και για τους νέους που παράγονται μαζικά στο νέο αντικοινωνικό και αντιασφαλιστικό τοπίο που αυτός δημιούργησε.
Με δεδομένο ότι οι συνταξιούχοι με σύνταξη μέχρι 500 € (μεικτά) ανέρχονται σε 557.738 ανθρώπους (ποσοστό 22,5% σε σύνολο 2.478.521συνταξιούχων, σύμφωνα με τον Πίνακα Σ.1 της Έκθεσης του Πληροφοριακού Συστήματος της ΗΔΙΚΑ «ΗΛΙΟΣ» για τον Μάιο 2023,το ΕΚΑΣ πρέπει άμεσα να επαναθεσπιστεί, τουλάχιστον για τους συνταξιούχους με μέση μεικτή σύνταξη έως 500 €.
Η επαναφορά των Δώρων (13η και 14η σύνταξη)
Με το άρθρο πρώτο παρ. α υποπαρ.Β.4 του ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α 222/12-11-2012) καταργήθηκαν από 1-1-2013 τα τρία Δώρα-Επιδόματα (Χριστουγέννων, Πάσχα και Αδείας) σε ΟΛΟΥΣ τους συνταξιούχους σε κύριες, επικουρικές καθώς και στα μερίσματα. Το συνολικό ύψος των τριών Δώρων-Επιδομάτων, όταν καταργήθηκαν, ήταν ύψους 800 € κατ’ έτος (400, 200 και 200 €, αντίστοιχα), αφού η 13η και 14η σύνταξη είχαν ήδη περιοριστεί από την κυβέρνηση Γ. Α. Παπανδρέου το 2010 με το άρθρο μόνο του πρωτομνημονιακού νόμου 3847/2010 (ΦΕΚ Α 67/11-5-2010).
Γι’ αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η 13η και η 14η σύνταξη πρέπει να επαναθεσμοθετηθούν σε ΜΟΝΙΜΗ ΒΑΣΗ και για ΟΛΟΥΣ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ τους συνταξιούχους ή τους κληρονόμους τους, αφού η κατάργησή τους ούτε νομικό, ούτε ηθικό, αλλά ούτε και δημοσιονομικό έρεισμα έχει.
Η κατάργηση της εισφοράς 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ για όλα τα είδη των συντάξεων
Όπως έχουμε και άλλοτε αναφέρει, από το γενικευμένο «χαράτσι» σε όλες τις συντάξεις, που επέβαλε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και διατήρησε η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, κατά την περίοδο 2016-2022, έχουν εισπραχθεί πάνω από 30 δις € από τους συνταξιούχους ή τους κληρονόμους τους και μέχρι το τέλος του 2023 θα ξεπεράσουν τα 35 δις €. Γι’ αυτό η νέα κυβέρνηση πρέπει να καταργήσει άμεσα το «ισόβιο χαράτσι» υπέρ ΕΟΠΥΥ που πληρώνουν οι συνταξιούχοι ή οι κληρονόμοι τους.
Η κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για κύριες και επικουρικές συντάξεις
Ως γνωστόν, με το άρθρο 38 του ν. 3863/2010 θεσπίστηκε η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) 3-14% για όλες τις κύριες συντάξεις που υπερέβαιναν το ποσό των 1.400 € (μεικτά). Οι ρυθμίσεις του άρθρου αυτού, όπως συμπληρώθηκαν με το άρθρο 2 (παρ. 9) του ν. 4024/2011 και τροποποιήθηκαν με το άρθρο 30 (παρ. 4) του ν. 4075/2012 και το άρθρο 29 (παρ. 2 και 3) του ν. 4325/2015. Εξάλλου με το άρθρο 44 παρ. 13α και 13β του ν. 3986/2011 (ΦΕΚ Α’ 152) θεσπίστηκε η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) σε όλες τις επικουρικές συντάξεις που υπερέβαιναν τα 300 € μεικτά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΕΝΥΠΕΚΚ, οι συνολικές απώλειες από το 2010 μέχρι και σήμερα από τις περικοπές υπέρ ΕΑΣ των κύριων και επικουρικών συντάξεων -όπου υπερέβαιναν οι μεν κύριες τα 1.400 € μεικτά, οι δε επικουρικές τα 300 € μεικτά-, ξεπερνούν τα 6 δις €. Γι’ αυτό προτεραιότητα της νέας κυβέρνηση πρέπει είναι η κατάργηση της ΕΑΣ άμεσα και μάλιστα αναδρομικά!
Η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς (με ενσωμάτωση στην κύρια σύνταξη), αναδρομικά και για όλους τους συνταξιούχους
Με το γ’ Μνημόνιο (ν. 4336/2015, ΦΕΚ Α’ 94) αποφασίστηκε από τους δανειστές και την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (με την ψήφο ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) η περικοπή όλων των παλαιών συντάξεων. Ο τρόπος για τη μείωσή τους εφευρέθηκε και αποτυπώθηκε, λίγους μήνες μετά, στον νόμο Κατρούγκαλου 4387/2016 (ΦΕΚ Α’ 85) ως «προσωπική διαφορά». Με τον ν. 4387/2016 νομοθετήθηκε αρχικά ο επανυπολογισμός-αναπροσαρμογή όλων των «παλαιών» συντάξεων, που λειτούργησε ως «προκρούστεια κλίνη». Πιο συγκεκριμένα, οι διατάξεις του άρθρου 14, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 4387/2016, προσδιόρισαν τη διαδικασία επανυπολογισμού και αναπροσαρμογής των ήδη καταβαλλομένων ή καταβλητέων στις 12-5-2016 κύριων συντάξεων των Φορέων Κύριας Ασφάλισης (πλην των συντάξεων του ΟΓΑ), σε εφαρμογή των κανόνων του ενιαίου ΕΦΚΑ. Με το άρθρο 25 του ν. 4670/2020, όχι μόνο δεν καταργήθηκε ο θεσμός τού επανυπολογισμού των παλαιών συντάξεων του ν. 4387/2016, αλλά αντιθέτως ενισχύθηκε, προστατεύθηκε και εφαρμόστηκε άμεσα. Έτσι από 1-1-2023 όσοι συνταξιούχοι είχαν προσωπική διαφορά μεγαλύτερη από την αύξηση 7,75%, δεν έλαβαν πραγματικές αυξήσεις στις συντάξεις τους. Οι περισσότεροι εξ αυτών έλαβαν ένα έκτακτο κλιμακωτό «επίδομα της προσωπικής διαφοράς» ύψους 200-250-300 €, χωρίς όμως αυτό να συμψηφιστεί στην προσωπική διαφορά.
Γι’ αυτό η επόμενη κυβέρνηση οφείλει να καταργήσει άμεσα τις διατάξεις των νόμων Κατρούγκαλου-Βρούτση για την προσωπική διαφορά και μάλιστα αναδρομικά, χορηγώντας τις αυξήσεις από 1-1-2023 επί των συντάξεων χωρίς προϋποθέσεις και χωρίς αποκλεισμούς. Οι συνταξιούχοι πρέπει να τις δουν πραγματικά στα πορτοφόλια τους, σε μια συγκυρία υψηλού πληθωρισμού και φτωχοποίησης ευρύτερων συνταξιουχικών στρωμάτων.
Η χορήγηση αναδρομικών 11μηνου σε όλους τους συνταξιούχους ή κληρονόμους τους, με ή χωρίς αγωγές
Οι υπ’ αριθ. 1403-1407/2022 αποφάσεις του ΣτΕ, που εκδόθηκαν με βάση τον νόμο για πιλοτική δίκη (ν. 3900/2010), εξέπληξαν αρνητικά και στενοχώρησαν δυστυχώς την πλειοψηφία των συνταξιούχων μας αλλά και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΣτΕ, οι χαμηλοσυνταξιούχοι έπρεπε να είχαν ασκήσει αγωγές για το αυτονόητο! Ήταν όμως οι κυβερνητικοί υπουργοί που τους απέτρεπαν να προσφύγουν…
Οι αποφάσεις δυστυχώς δικαίωσαν μόνο 250.000-300.000 συνταξιούχους που είχαν ασκήσει προσφυγή μέχρι 30-7-2020, όταν δημοσιεύθηκε ο νόμος Βρούτση 4714/2020. Για 2.000.000 συνταξιούχους δεν θα υπάρξουν αναδρομικά, επειδή αυτοί αρκέστηκαν στις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι η απόφαση του ΣτΕ επί της πιλοτικής δίκης θα εφαρμοζόταν για όλους!
Γι’ αυτό επιβάλλεται, με πολιτική απόφαση της επόμενης κυβέρνησης, να καταβληθούν τα αναδρομικά του 11μήνου σε όλους ανεξαιρέτως τους συνταξιούχους ή τους κληρονόμους τους, εφάπαξ και εντόκως, είτε αυτοί άσκησαν αγωγή είτε όχι.
Αύξηση ΚΑΙ στις επικουρικές συντάξεις από 1-1-2023, όπως και στις κύριες!
Οι επικουρικές συντάξεις ΔΕΝ έλαβαν την αύξηση του 7,75% από 1-1-2023. Με απόφαση της κυβέρνησης δεν περιλήφθηκαν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 18 του ν. 4997/2022, ούτε στο πεδίο εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016. Δυστυχώς αναπροσαρμόστηκαν με βάση ειδικό μηχανισμό που προβλέπεται στο άρθρο 6 της υπ’αριθ. 17537/989/6-5-2020 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Καθορισμός των τεχνικών παραμέτρων σχετικά με τις παροχές του κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ» (ΦΕΚ Β’ 1887).
Έτσι οι επικουρικές συντάξεις, που υπέστησαν μείωση κατά μέσο όρο 60-70% για 13η χρονιά, παραμένουν στα ίδια χαμηλά επίπεδα, χωρίς καμία αύξηση ούτε το 2023! Γι’ αυτό η επόμενη κυβέρνηση πρέπει να «ξεπαγώσει» τις επικουρικές συντάξεις προκειμένου να δεχτούν και αυτές τις αντίστοιχες αυξήσεις, όπως οι κύριες.
Η ακύρωση ή αναστολή της ετήσιας αύξησης εισφορών μη μισθωτών από 1-1-2023
Ένας συνταγματικά ασύμβατος και κοινωνικά αδιανόητος θεσμός για σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα ψηφίστηκε με τον ασφαλιστικό νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020) που, όπως έχουμε αποδείξει, αποτελεί πλήρη και απόλυτη συνέχεια του νόμου Κατρούγκαλου 4387/2016 (βλ. ανάλυσή μας στην Εφημερίδα των Συνταξιούχων «60+», φύλλα 28-29). Πρόκειται για την αυτόματη κατ’ έτος(μετά το 2023) αναπροσαρμογή των εισφορών για όλους τους ΜΗ μισθωτούς (ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες, αγρότες) με βάση τον πληθωρισμό ή την ετήσια αύξηση των μισθών.
Η Αυτόματη Αναπροσαρμογή Εισφορών (ΑΑΕ) σε ετήσια βάση αφορά όλους τους ΜΗ μισθωτούς ασφαλισμένους (ελεύθερους επαγγελματίες, επιστήμονες, αγρότες) κι έχει προβλεφθεί να ισχύσει από 1-1-2023 τόσο για κύριες και επικουρικές συντάξεις, όσο και για τα εφάπαξ (όπου υπάρχουν). Η ετήσια αναπροσαρμογή των ασφαλιστικών εισφορών, τόσο για κύρια όσο και για επικουρική ασφάλιση αλλά και για εφάπαξ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4670/2020 (ΦΕΚ Α’ 43) και ειδικότερα του άρθρου 35 παρ. 6 (κύρια ασφάλιση), του άρθρου 45 παρ. 5 (επικουρική ασφάλιση), του άρθρου 36 παρ.4 (ασφάλιση στον πρώην ΟΓΑ) και του άρθρου 31 (παροχή εφάπαξ), θα φτάσει για τα έτη 2023-2024 στο ύψος του πληθωρισμού (για το έτος 2022 στο ύψος 9,6%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ) ενώ, από 1-1-2025 και για κάθε επόμενο έτος, θα ισούται με τον ετήσιο δείκτη μεταβολής των μισθών.
Παρά τις έντονες αντιδράσεις των οικείων επαγγελματικών οργανώσεων, η προηγούμενη κυβέρνηση της Ν.Δ. αποφάσισε προ των εκλογών να εφαρμόσει τη ρύθμιση σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.
Απαίτηση όμως όλων των ενδιαφερομένων είναι η κατάργηση ή η αναστολή της αύξησης των εισφορών ΜΗ μισθωτών ασφαλισμένων ή η μείωσή της τουλάχιστον κατά 50% της ΑΑΕ σύμφωνα με τον ν. 4670/2020.