Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ξεκίνησε έρευνα για τη χρήση του παράνομου λογισμικού κατασκοπίας Predator, σε ένα σκάνδαλο υποκλοπών που έχει συγκλονίσει την ελληνική πολιτική.
Αρκετές πηγές επιβεβαίωσαν στην EURACTIV ότι κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της εξεταστικής επιτροπής που διερευνά τη χρήση παράνομου spyware σε ολόκληρο το μπλοκ, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει ξεκινήσει έρευνα για διάφορες πτυχές του σκανδάλου.
Η έρευνα της Επιτροπής PEGA επικεντρώθηκε στην παράνομη εξαγωγή λογισμικού κατασκοπείας Predator από την Ελλάδα σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής και αλλού, καθώς και σε ισχυρισμούς ότι οι εταιρείες που εμπλέκονται στο λεγόμενο Predatorgate εμπλέκονταν σε φοροδιαφυγή.
Σε επαφή με την EURACTIV, ένας εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει ότι η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη.
«Κατά γενικό κανόνα, δεν σχολιάζουμε τις έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη, ούτε επιβεβαιώνουμε δημόσια σε ποιες υποθέσεις εργαζόμαστε. Αυτό γίνεται για να μην τεθεί σε κίνδυνο οι συνεχιζόμενες διαδικασίες και το αποτέλεσμά τους», είπε ο εκπρόσωπος στην EURACTIV.
«Όποτε μπορούμε να πούμε κάτι για οποιαδήποτε από τις έρευνές μας, θα το κάνουμε προληπτικά», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Χορήγηση αδειών εξαγωγής
Δύο διαφορετικές πηγές ανέφεραν στην EURACTIV ότι ο εισαγγελέας της ΕΕ έλαβε, τις τελευταίες εβδομάδες, συγκεκριμένες πληροφορίες από Έλληνες δημοσιογράφους που ερευνούσαν το σκάνδαλο των υποκλοπών.
«Τα άτομα που κατέθεσαν στους εισαγγελείς υπέβαλαν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η διοίκηση του (Πρωθυπουργού) Κυριάκου Μητσοτάκη διευκόλυνε τη διάδοση του spyware Predator της Intellexa σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Σουδάν, η Μαδαγασκάρη και το Μπαγκλαντές, χορηγώντας άδειες εξαγωγής μέσω του ελληνικού Υπουργείου. Foreign Affairs», είπε μια πηγή κοντά στο θέμα.
Η ελληνική κυβέρνηση, στην αρχή, αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη.
Όμως λίγες εβδομάδες αργότερα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου παραδέχτηκε ότι το υπουργείο Εξωτερικών χορήγησε αυτές τις άδειες και είπε ότι ξεκίνησε έρευνα για το εάν τηρήθηκαν σωστά όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες.
Το θέμα της χορήγησης αδειών εξαγωγής αναφέρθηκε για πρώτη φορά από το ερευνητικό πρακτορείο Inside Story και τους New York Times , προτρέποντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ζητήσει εξηγήσεις.
Ωστόσο, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα ότι οι ελληνικές αρχές δεν απάντησαν σε αίτημα για πληροφορίες που στάλθηκε στις 14 Φεβρουαρίου.
Η ελληνική κυβέρνηση επίσης δεν έχει δώσει απαντήσεις στην Επιτροπή PEGA για το θέμα.
Εν τω μεταξύ, ο Γιάννης Σμυρλής, ο πρώην γενικός γραμματέας του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών που υπέγραψε τις παράνομες άδειες εξαγωγής spyware, παραιτήθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου και διορίστηκε γρήγορα αναπληρωτής διευθυντής του κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας (ΕΛΚ) πριν από τις γενικές εκλογές του Μαΐου.
Σε νομικό επίπεδο, ο εισαγγελέας της ΕΕ εξετάζει εάν η ελληνική κυβέρνηση παραβίασε τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/821 για τα λεγόμενα προϊόντα «διπλής χρήσης» (δηλαδή προϊόντα που απαιτούν ειδική άδεια εξαγωγής επειδή μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να προκαλέσει βλάβη) για να ευνοήσει την ελληνική εταιρεία Intellexa.
Σύμφωνα με την Reporters United , ένα ελληνικό δίκτυο ερευνητών δημοσιογράφων, οι μέτοχοι της Intellexa φέρονται να συνδέονται με τον ανιψιό του Μητσοτάκη Γρηγόρη Δημητριάδη, ο οποίος μέχρι τον Αύγουστο του 2022 ήταν και γενικός γραμματέας του γραφείου του πρωθυπουργού.
Τόσο ο Δημητριάδης όσο και ο τότε επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών παραιτήθηκαν αφού αποκαλύφθηκε ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης, ευρωβουλευτής και αρχηγός του σοσιαλιστικού κόμματος ΠΑΣΟΚ, τέθηκε υπό παρακολούθηση το 2021 από την ελληνική υπηρεσία πληροφοριών.
Ο Μητσοτάκης είπε δημόσια ότι δεν γνώριζε αυτή την παρακολούθηση, αλλά η αντιπολίτευση επεσήμανε ότι μια από τις πρώτες κινήσεις του πρωθυπουργού στην αρχή της πρωθυπουργίας του ήταν να πάρει τις μυστικές υπηρεσίες υπό την άμεση εποπτεία του.
«Τεράστια» φοροδιαφυγή
Μια άλλη πηγή είπε στην EURACTIV ότι οι πληροφορίες που έλαβε η ομάδα της εισαγγελέως της ΕΕ Laura Kövesi στην Αθήνα αποκαλύπτουν «τεράστια φοροδιαφυγή» από τις εταιρείες που εμπλέκονται στο σκάνδαλο παρακολούθησης.
«Αδήλωτες πληρωμές, πλαστά τιμολόγια και τριγωνικές συναλλαγές είναι μερικά από τα σοβαρά φορολογικά εγκλήματα που φαίνεται να έχουν διαπράξει οι ελληνικές εταιρείες Intellexa και Krikel, η ιρλανδική Thalestris και οι κυπριακές εταιρείες που συνδέονται με αυτές», είπε η δεύτερη πηγή.
«Εκατοντάδες πλαστά τιμολόγια και φορολογικές δηλώσεις έχουν υποβληθεί στον Ευρωπαϊκό Εισαγγελέα για την τεκμηρίωση της απάτης και του τρόπου με τον οποίο θίγονται τα συμφέροντα της ΕΕ», πρόσθεσε η πηγή.
Τα στοιχεία οδηγούν στην Chadera Enterprises Limited , μια εταιρεία εγγεγραμμένη στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, σύμφωνα με ένα έγγραφο που είδε η EURACTIV.
Ο Τσαντέρα ανήκει στον Ταλ Ντίλιαν, πρώην αξιωματικό του ισραηλινού στρατού, ο οποίος κατέχει το 65% της ελληνικής εταιρείας Intellexa. Το υπόλοιπο 35% της Intellexa ανήκει στην κυπριακή εταιρεία Santinomo Limited.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε ότι υπέβαλε συμβάσεις που υπέγραψαν μεταξύ αυτών των εταιρειών και υπουργείων σε ειδική κοινοβουλευτική εξεταστική επιτροπή για το σκάνδαλο των υποκλοπών.
Οι μέτοχοι της Intellexa και της Krikel δεν παρέστησαν στις ακροάσεις που διοργάνωσε η επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εν τω μεταξύ, στην περίπτωση της εθνικής εξεταστικής επιτροπής, βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας εμπόδισαν τις προσπάθειες πρόσκλησης των ιδιοκτητών των Krikel και Intellexa.
Η δεύτερη πηγή είπε ότι η υποψία φορολογικής απάτης πυροδοτεί αυτόματα την εμπλοκή του εισαγγελέα της ΕΕ στο πλαίσιο μιας πρόσφατης συμφωνίας αμοιβαίας συνεργασίας για την καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος που υπεγράφη μεταξύ των ελληνικών φορολογικών αρχών και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Η πηγή ανέφερε στοιχεία που δείχνουν ότι οι τραπεζικοί λογαριασμοί της Intellexa και της Krikel δείχνουν «τεράστια διαφορά μεταξύ των εσόδων που δηλώθηκαν στις φορολογικές αρχές και των χρημάτων που εισπράχθηκαν».
Μια κρίσιμη δοκιμασία για την ΕΕ, την ελληνική δικαιοσύνη
Η EURACTIV επικοινώνησε με τον Έλληνα ερευνητή δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη –το πρώτο επιβεβαιωμένο θύμα του Predator στην Ελλάδα– ο οποίος αποκάλυψε ότι ήδη από την άνοιξη του 2022, είχε έρθει σε επαφή με το γραφείο του Kövesi, επισημαίνοντας τη σημασία της υπόθεσης.
«Μέχρι τώρα, η δημοσιογραφική έρευνα έχει προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ήταν επιβεβλημένη. Κυρίως λόγω των σχετικών αιτημάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», είπε ο Κουκάκης.
Πρόσθεσε ότι η «μόνη επιφύλαξη» του σχετίζεται με την προθυμία των ελληνικών δικαστικών και διωκτικών αρχών να συνεργαστούν καλή τη πίστει με την Kövesi.
«Ταυτόχρονα, αυτή η υπόθεση θα είναι μια πρώτη δύσκολη δοκιμασία για την ποιότητα και το βάθος της συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας με τις ελληνικές φορολογικές αρχές», σημείωσε ο Έλληνας δημοσιογράφος.
Η επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κάλεσε τις ελληνικές αρχές να επιλύσουν το σκάνδαλο των υποκλοπών πριν από τις εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί για τις 21 Μαΐου.
Τη Δευτέρα (3 Απριλίου), ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ Ανδρουλάκης είπε στον Έλληνα εισαγγελέα ότι οι διαδικασίες έπρεπε να επιταχυνθούν.
«Αυτή η υπόθεση δεν θα παραγραφεί ούτε πολιτικά ούτε ποινικά. Και ας είναι σίγουροι οι υπεύθυνοι ότι θα αναλάβουν πλήρως τις ευθύνες τους», είπε ο Ανδρουλάκης.
Πώς και από ποιους αγοράστηκε το Predator
Μέσω εταιρείας – βιτρίνας με εικονικά τιμολόγια εκατομμυρίων ευρώ έγινε η προμήθεια του Predator για τις παρακολουθήσεις της ΕΥΠ.
Η αγορά του κακόβουλου λογισμικού παρακολούθησης Predator έγινε για λογαριασμό της εταιρείας Krikel του Γιάννη Λαβράνου – στενού φίλου και κουμπάρου του ανιψιού του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη- προκειμένου να χρησιμοποιηθεί από την ΕΥΠ, σύμφωνα με νέα αποκαλυπτικά στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα Τετάρτη (7/12) η Εφημερίδα των Συντακτών.
Για την αγορά του Predator, σύμφωνα με το δημοσίευμα, έγινε μέσω μιας εταιρείας – βιτρίνας και συγκεκριμένα της κατασκευαστικής εταιρείας «Ιονία Τεχνική Κατασκευαστική Εμπορική Μονοπρόσωπη Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΜΗ, ως ιδιοκτήτης της εταιρείας εμφανίζεται από το 2011 ο Λάμπρος Τσιονάρας ενώ η εταιρεία εμφανίζεται υπό εκκαθάριση. Η εταιρεία από το 2011 και για σειρά ετών φέρεται να μην υπέβαλε φορολογικές δηλώσεις και είχε μηδενικά εισοδήματα.
Η σχέση της Krikel με την Ιονία Τεχνική
Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών, οι συγκεντρωτικές καταστάσεις της Krikel δείχνουν ότι το 2018 η Ιονία Τεχνική εξέδωσε 5 τιμολόγια προς την εταιρεία συμφερόντων του Γιάννη Λαβράνου για υπηρεσίες συνολικού ύψους 730.000 ευρώ με αναλογούντα ΦΠΑ 175.000 ευρώ.
Το 2019, εξέδωσε ακόμα 5 τιμολόγια προς την Krikel ύψους 1.230.000 ευρώ με αναλογούντα ΦΠΑ ύψους 295.000 ευρώ. Το 2020 εξέδωσε 9 τιμολόγια ύψους 2.401.230 ευρώ με ΦΠΑ 576.295 ευρώ και το 2021 τιμολόγια ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ με ΦΠΑ 240.000 ευρώ. Συνολικά από το 2018 μέχρι και το 2021 εκδόθηκαν τιμολόγια συνολικού ύψους 5.361.230 ευρώ.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών, στην εξεταστική επιτροπή για το σκάνδαλο των υποκλοπών οι τράπεζες Optima και Alpha έστειλαν τις κινήσεις των τραπεζικών συναλλαγών της Krikel στις οποίες, όμως, δεν εμφανίζεται καμιά συναλλαγή της εταιρείας με την Ιονία Τενχική, πράγμα που σημαίνει ότι οι συναλλαγές ύψους εκατομμυρίων ευρώ ήταν εικονικές.
Οι πληροφορίες της Εφ.Συν αναφέρουν ότι τα τιμολόγια που έκοψε η κατασκευαστική Ιονία Τεχνική δεν αφορούσαν οικοδομικές εργασίες αλλά την αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού. Συγκεκριμένα το 2019, η Ιονία έκοψε τιμολόγια που αφορούσαν στην αγορά περισσοτέρων από δέκα τεχνολογικών μηχανημάτων ενώ το 2020 «για περισσότερα από 100 τέτοια μέρη υπολογιστών».
Τα τιμολόγια του 2019 αφορούσαν εξοπλισμό υποστήριξης του συστήματος Tetra με το οποίο η Krikel προμηθεύει την ΕΛΑΣ ενώ οι αγορές που έγιναν το 2020 σχετίζονται με εξοπλισμό που φέρεται να αξιοποιήθηκε προκειμένου να γίνουν οι υποκλοπές από την ΕΥΠ μέσω Predator στις εγκαταστάσεις της Αγίας Παρασκευής.
Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της Εφ.Συν, η Ιονία Τεχνική δεν αγόρασε ποτέ τον τεχνολογικό εξοπλισμό και δεν τον παρέδωσε ποτέ στην εταιρεία του Γιάννη Λαβράνου. Τα τιμολόγια, όμως, των 5,3 εκατομμυρίων ευρώ εκδόθηκαν ενώ ο εξοπλισμός είχε ήδη αγοραστεί και χρησιμοποιήθηκε από την ΕΥΠ.
Τα χρήματα, μάλιστα, φαίνεται ότι προέρχονταν από τα κρυφά κονδύλια της ΕΥΠ και από τις απόρρητες δαπάνες της Krikel με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Να σημειωθεί ότι το Inside Story αποκάλυψε στις 14 Νοεμβρίου 2022 ότι το Predator αγοράστηκε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη αμέσως μετά τις εκλογές του 2019 έναντι 7 εκατομμυρίων ευρώ και η σχετική σύμβαση «κρύφτηκε» μέσα σε άλλη σύμβαση της ΕΥΠ.
Όπως χαρακτηριστικά αναφερόταν στην έρευνα:
«Στην Αγία Παρασκευή, σε χώρο που ελέγχει η ελληνική κυβέρνηση, εγκαταστάθηκε –σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του inside story– το σύστημα παράνομης παρακολούθησης Predator της Intellexa. Η αγορά του κόστισε στην ελληνική πλευρά 7 εκατ. ευρώ και από εκεί και πέρα το κόστος για δέκα στόχους τον μήνα, που εναλλάσσονται, είναι στα 150.000 ευρώ. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η αγορά του συστήματος “κρύφτηκε” μέσα σε άλλη σύμβαση της ΕΥΠ».
Τα ερωτήματα για την Εθνική Αρχή Διαφάνειας
Στο αποκαλυπτικό δημοσίευμα της ΕφΣυν, αναφέρεται ακόμα ότι η Εθνική Αρχή Διαφάνειας αλλά και η ΑΑΔΕ θα μπορούσαν να έχουν εντοπίσει την αγορά του Predator το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από την ΕΥΠ κατά τον έλεγχο που πραγματοποίησε πριν από λίγους μήνες στην Krikel, αν ο έλεγχος δεν ήταν προσχηματικός.