Η πορεία της οικονομίας και το γεγονός ότι το 2022 έκλεισε με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό επιτρέπουν στο οικονομικό επιτελείο να κάνει διαφορετικούς σχεδιασμούς
Μια ισχυρή βάση για μόνιμα μέτρα, από το 2023 μετά τις εκλογές, δίνει η ανακοίνωση από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα ότι το 2022 έκλεισε με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, έναντι επίσημης πρόβλεψης για έλλειμμα 1,6% του ΑΕΠ.
Η θετική αυτή εξέλιξη δίνει έναν επιπλέον δημοσιονομικό χώρο της τάξης των 2,8 δισ. ευρώ για νέα θετικά μέτρα το δεύτερο μισό του χρόνου. Τούτο, παρά το γεγονός ότι ο πήχης για το πλεόνασμα του 2023 αυξήθηκε, όπως μάθαμε εχθές, από το 0,7% του ΑΕΠ, στο 1% του ΑΕΠ. Τούτο ενώ τις προηγούμενες ημέρες, τόσο ο ίδιος ο υπουργός, όσο και άλλα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών ανακοίνωναν και την αναθεώρηση της ανάπτυξης για φέτος από το 1,8% στο 2,3%, η οποία θα περιληφθεί στην αναθεώρηση του προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2023-2026, το οποίο θα κατατεθεί ως το τέλος του μήνα, στις Βρυξέλλες.
Πώς μεγαλώνουν τα περιθώρια
Σε όρους απόλυτων μεγεθών, με βάση τις παλαιότερες προβλέψεις, ο προϋπολογισμός του 2023 είχε στόχο να πετύχει δημοσιονομική προσαρμογή 2,3% του ΑΕΠ, δηλαδή 5 δισ. ευρώ, καθώς από το έλλειμμα κατά 1,6% του ΑΕΠ του 2022 θα έπρεπε να φτάσει σε πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ φέτος, με ρυθμό ανάπτυξης 1,8%.
Με τις νέες προβλέψεις, θα πρέπει από μηδενικό έλλειμμα το 2022, να φτάσουμε σε πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ (περίπου 2,2 δισ. ευρώ), ενώ η οικονομία θα έχει ανάπτυξη 2,3%. Με δεδομένο όμως ότι η δυνατότητα της οικονομίας να πετύχει προσαρμογή 5 δισ. ευρώ συνεχίζει να υφίσταται, ανεξάρτητα από την αλλαγή των στόχων, υπάρχει αυτόματα ένα δημοσιονομικό πλεονέκτημα τουλάχιστον 2,8 δισ. ευρώ, το οποίο θα εκμεταλλευτεί η νέα Κυβέρνηση, είτε για να αυξήσει περαιτέρω το πρωτογενές πλεόνασμα, είτε για νέες θετικές παρεμβάσεις, είτε και για τα δύο.
Άλλωστε, με δεδομένο ότι και για φέτος ισχύει η ρήτρα συνολικής διαφυγής στην οικονομία, δεν υπάρχει συγκεκριμένος στόχος για το πλεόνασμα. Απλώς βάζουμε έναν στόχο στο 1% του ΑΕΠ λόγω της υπεραπόδοσης της οικονομίας, ο οποίος μπορεί να προσαρμοστεί κατά τη διάρκεια του χρόνου.
Οι προοπτικές
Η έμμεση αυτή μεταφορά δημοσιονομικού χώρου στο 2023 μπορεί να μεγαλώσει περαιτέρω, αν επαληθευτεί η ακόμη περισσότερο αισιόδοξη εκτίμηση ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2022 είναι οριακά θετικό κατά 0,2% του ΑΕΠ (περίπου 420 εκατ. ευρώ). Τότε, η προσαρμογή για φέτος θα περιοριστεί ακόμη περισσότερο, στο 1,8 δισ. ευρώ, ενώ ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος φτάνει τα 3,2 δισ. ευρώ.
Αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών τόνιζαν ότι προς το παρόν μένουν στη θετική, αλλά “σίγουρη” πρόβλεψη για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό το 2022, αφήνοντας οτιδήποτε καλύτερο να επιβεβαιωθεί στις 21 του μήνα. Τότε η Ελληνική Στατιστική Αρχή και η Eurostat θα ανακοινώσουν το “κλείσιμο” για το χρέος και το έλλειμμα του 2022.
Ένας ακόμη παράγοντας που θα μπορούσε να αυξήσει τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο είναι να διατηρηθούν οι τιμές της ενέργειας και στο υπόλοιπο του χρόνου κοντά στα σημερινά επίπεδα. Τότε είναι πια δεδομένο ότι μετά τα μέσα του χρόνου θα μπορεί να αποδεσμευτεί το σύνολο του 1 δισ. ευρώ, το οποίο υπάρχει ως πρόβλεψη για επιδοτήσεις τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος.
