- Όλες οι έρευνες αγοράς δείχνουν ότι οι Έλληνες στρέφονται σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, σε απομιμήσεις σε ένδυση και υπόδηση, ενώ κόβουν και τις εξόδους για διασκέδαση
Του Μιχάλη Κωτσάκου
Το τελευταίο διάστημα το πολιτικό θερμόμετρο έχει ξεπεράσει την γραμμή ασφαλείας. Η υπόθεση της παρακολούθησης του τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη εκ μέρους της ΕΥΠ με την άδεια της αρμόδιας εισαγγελέως αναμφίβολα είναι ένα σημαντικό ζήτημα δημοκρατίας. Και όπως γίνεται αντιληπτό μέχρι τις εκλογές –όποτε αυτές και εάν πραγματοποιηθούν-το θέμα των παρακολουθήσεων θα είναι στην πρώτη γραμμή των επιχειρημάτων των κομμάτων για να πείσουν τους ψηφοφόρους.
Το ερώτημα που τίθεται είναι βέβαια κατά πόσο αυτό το σοβαρό ζήτημα δημοκρατίας θα επηρεάσει τους ψηφοφόρους στην επιλογή τους; Και φυσικά εάν το θέμα της παρακολούθησης του κ. Ανδρουλάκη οι πολίτες το θεωρούν ως πρώτιστης σημασίας;
Προς ώρας οι πολίτες, όπως αναδεικνύουν και όλες οι οικονομικές μελέτες και μετρήσεις-εν μέσω καλοκαιριού- έχουν να σκεφθούν την καθημερινότητα, όπως εξελίσσεται με βάση την ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία, που έχει φέρει σημαντικές ανατιμήσεις σε όλα τα προϊόντα δημιουργώντας κατάσταση ασφυξίας σε χιλιάδες νοικοκυριά. Και όπως αναφέρουν οι μελέτες σημαντικών φορέων όπως το Ινστιτούτο της ΓΣΕΕ, του Εμπορικού Επιμελητηρίου, το καλάθι της νοικοκυράς και οι καταναλωτικές συνήθειες, καλούνται για μία ακόμη φορά να αναδιαμορφωθούν, μπροστά στις έντονες πληθωριστικές πιέσεις και την ακρίβεια.
Νέες συνήθειες
Έτσι εν μέσω θέρους είδαμε για μία ακόμη φορά την τελευταία δωδεκαετία οι καταναλωτές να αλλάζουν τις αγοραστικές τους συνήθειες, προκειμένου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί. Όπως προκύπτει, οι Έλληνες στην πλειονότητά τους δηλώνουν ότι προχωρούν σε μείωση των δαπανών τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν το συνεχιζόμενο κύμα ακρίβειας σε προϊόντα και υπηρεσίες.
Τους πρώτους μήνες, η περικοπή των εξόδων, αφορούσε κυρίως σε δευτερεύουσες ανάγκες και αγορές καταναλωτικών αγαθών. Όμως, όσο οι πληθωριστικές πιέσεις συνεχίζονται, και οι τιμές διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, τόσο το «ψαλίδι» στα έξοδα μεγαλώνει. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, πάνω από 8 στους 10 Έλληνες δηλώνουν ότι μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας, το ίδιο ποσοστό τις αγορές καταναλωτικών προϊόντων, το 66,4% τις μετακινήσεις με αυτοκίνητο και το 66% τις μέρες των διακοπών.
«Κόφτης» μπαίνει ακόμη και στις αγορές στο καλάθι του σούπερ μάρκετ όπως προκύπτει από τα στοιχεία για τη μείωση του όγκου πωλήσεων στο οργανωμένο λιανεμπόριο αλλά και στις μεμονωμένες επιχειρήσεις τροφίμων.
Λιγότερες μετακινήσεις
Ένα χαρακτηριστικό το πώς αντιλαμβάνονται οι Έλληνες την κρίση είναι η απόφαση να «παρκάρουν» για πολλές ημέρες το αυτοκίνητο τους (για να εξοικονομήσουν καύσιμα). Και μιλάμε για μία χώρα, η οποία ήταν στο «βάθρο» (στην 3η θέση της Ευρώπης) σε ό,τι αφορά την καθημερινή χρήση αυτοκινήτου. Και σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα της Focus Bari, YouGov, οι περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες δηλώνουν πλέον έτοιμοι να αφήσουν στην άκρη την αγαπημένη του συνήθεια λόγω της αύξησης της τιμής της βενζίνης. Παράλληλα 1 στους 5 οδηγούς δηλώνει πως ήδη έχει μειώσει τη χρήση του.
Προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας
Επίσης ημέρα με την ημέρα οι καταναλωτές καταφεύγουν στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας στο σούπερ μάρκετ, ή σε απομιμήσεις σε ό,τι αφορά ένδυση και υπόδηση, προκειμένου να ανταπεξέλθουν των εξόδων. Κάτι που σημαίνει ότι αφήνουν στην άκρη τις μάρκες και προτιμούν τις λαϊκές αγορές. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί καταναλωτές το τελευταίο διάστημα έχουν διαπιστώσει ελλείψεις σε πολυκαταστήματα που πωλούν μάρκες, καθώς και οι επιχειρηματίες βλέποντας την μείωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος προχωρούν σε προμήθειες με μέτρο.
Εξάλλου σε όλες τις μελέτες το 47% των καταναλωτών δηλώνει ότι οι μάρκες αποτελούν σήμερα λιγότερο σημαντικό κριτήριο κατά τις αγοραστικές τους αποφάσεις. Παράλληλα το 56% αναφέρει ότι έχει αλλάξει τα brands που αγοράζει, είτε για να μειώσει τα έξοδά του, είτε γιατί επιλέγει προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, είτε για να υποστηρίξει την τοπική οικονομία ή καταστήματα της γειτονιάς τους. Επιπλέον, μόλις το 17% των καταναλωτών δηλώνει διατεθειμένο να πληρώσει περισσότερα χρήματα για brands που εμπιστεύεται.
Περιμένοντας εκπτώσεις
Και όπως είναι λογικό όταν υπάρχει τέτοια εξέλιξη στις αγοραστικές συνήθειες, το 70% αναμένουν τις εκπτώσεις για να προχωρήσουν σε αγορές. Κι αυτές με μέτρο. Κάτι που σημαίνει ότι το 80% των καταναλωτών περιμένει είτε τις θερινές, είτε τις χειμερινές εκπτώσεις, αναβάλλοντας τις αγορές τους, ακόμη και είναι αναγκαίες. Κάτι που έχει αυξήσει το όγκο των εργασιών μικρών καταστημάτων στις γειτονιές, όπως είναι τα ραφτάδικα για μικρές μεταποιήσεις σε ρούχα και τσαγκάρηδες για διορθώσεις σε παπούτσια.
Και στο φαγητό
Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει και την εστίαση. Διότι ναι μεν λόγω των διακοπών και του όγκου των τουριστών οι ταβέρνες είναι γεμάτες, όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Έτσι, λοιπόν, όλο και περισσότεροι είναι οι εργαζόμενοι που παίρνουν φαγητό από το σπίτι στην δουλειά, ενώ μειώνονται και αυτοί που παραγγέλνουν φαγητό, προτιμώντας το οικιακό μαγείρεμα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 41% των Ελλήνων ερωτηθέντων στην πανευρωπαϊκή έρευνα της Global Consumer Insights Survey της PwC που διεξήχθη σε 25 διαφορετικές χώρες, θα κόψει την έξοδο σε ταβέρνες και μπαρ για διασκέδαση. Μάλιστα το Ινστιτούτο μελετών της ΓΣΕΒΕΕ επιβεβαιώνει την έρευνα τονίζοντας ότι το πρώτο εξάμηνο του 2022, ο αριθμός των πελατών μειώθηκε στο 52,9% των καταστημάτων εστίασης.
Συμπερασματικά, λοιπόν, η οικονομία και η τσέπη είναι το πιο σημαντικό κριτήριο για την επιλογή των ψηφοφόρων. Κι όπως αντιλαμβάνεται και ο καθένας όποιος καταθέσει στον δημόσιο διάλογο ρεαλιστικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης θα έχει και τον πρώτο λόγο. Διότι η τσέπη, όπως συμβαίνει σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις έχει κυρίαρχο ρόλο.
