• Η απόφαση άνοιξε τον δρόμο ώστε να επέλθει απόλυτη ισότητα στα όρια συνταξιοδότησης των ειδικών διατάξεων στο Δημόσιο μεταξύ αντρών και γυναικών
Του Κώστα Τσουκαλά*
Συμπληρώνονται 4 έτη από την έκδοση της υπ’ αριθμ. 317/2020 απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. η οποία χαρακτηρίζεται απόφαση «σταθμός» για χιλιάδες άνδρες υπαλλήλους, γονείς ανήλικου τέκνου. Με την τελεσιδικία της εν λόγω απόφασης κρίνεται αντισυνταγματική η διαφορετική συνταξιοδοτική μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών που τελούν σε ειδικές συνθήκες καθώς δικαιώθηκε υπάλληλος, ο οποίος προσέφυγε ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου προσβάλλοντας την απόφαση συνταξιοδότησής του, ως πατέρας ανηλίκου τέκνου με ανήλικο τέκνο και 25ετία το 2010 και του απονεμήθηκε σύνταξη με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις, που απονέμεται και στους πατέρες ανηλίκων τέκνων, που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011 και το 2012, και τις μητέρες ανηλίκων τέκνων, που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2010, αναγνωρίζοντας του το δικαίωμα να συμπεριλάβει στον συντάξιμο χρόνο για προσαύξηση συντάξιμων αποδοχών και τον χρόνο που είχε διανύσει σε άλλο ασφαλιστικό φορέα (1ΚΑ-ΕΤΑΜ ιδιωτικού τομέα) και χρόνο στρατιωτικής του θητείας, τον οποίο είχε αναγκαστεί να αποποιηθεί προκειμένου να θεμελιώσει δικαίωμα σε σύνταξη με αναστολή στα 52 του έτη.
Συγκεκριμένα το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε: «Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, εφόσον ο εκκαλών, ο οποίος διορίσθηκε στις 22.12.1987 και έχει ανήλικο τέκνο (με ημερομηνία γέννησης: 25.7.2001), συμπληρώνει μέχρι 31.12.2010 εικοσιπενταετή συντάξιμη υπηρεσία με τον συνυπολογισμό ως συντάξιμου τόσο του χρόνου ασφάλισής του στο Ι.Κ.Α. κατά τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης, όσο και ολόκληρου του χρόνου της στρατιωτικής του θητείας (από 3.12.1984 έως 11.10.1986, ήτοι ένα έτος δέκα μήνες και επτά ημέρες) με την καταβολή των αναλογουσών εισφορών κατά τις διατάξεις των άρθρων 17 και 20 του ν. 2084/1992, θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την ημερομηνία αυτή (31.12.2010) και δικαιούται, συνακόλουθα, σύνταξη με τη συμπλήρωση του 50ου έτους της ηλικίας του, ήτοι από 7.7.2015, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 56 παρ. 1 β’ του Συνταξιοδοτικού Κώδικα, όπως αυτό ίσχυε πριν αντικατασταθεί από 1.1.2011 με το άρθρο 6 παρ. 2 β’ του ν. 3865/2010 (βλ. και παρ. 11 του άρθρου 6 του ν. 3865/2010). Και τούτο, διότι το άρθρο 56 παρ. 1 περ. β’ του Συνταξιοδοτικού Κώδικα, το οποίο θεσπίζει το 50ο έτος ως όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση των γυναικών δημοσίων υπαλλήλων, που είναι μητέρες με ανήλικα τέκνα, πρέπει για λόγους αποκατάστασης της ίσης μεταχείρισης των δύο φύλων να τύχει εφαρμογής, όπως έγινε δεκτό στην υπό στοιχείο /// σκέψη, και στους άνδρες υπαλλήλους που τελούν στην ίδια κατάσταση, που έχουν δηλαδή ανήλικο τέκνο, εφόσον θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010».
Νομοθετική πρόβλεψη
Σε ένα σύγχρονο δυτικό κράτος που σέβεται τους θεσμούς και την δικαιοσύνη, την επόμενη της έκδοσης της εν λόγω απόφασης από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας θα είχε θεσπιστεί σχετική νομοθετική πρόβλεψη σε συμμόρφωση με την δικαστική απόφαση. Η εν λόγω απόφαση άνοιξε τον δρόμο ώστε να επέλθει απόλυτη ισότητα στα όρια συνταξιοδότησης των ειδικών διατάξεων στο Δημόσιο μεταξύ αντρών και γυναικών. Συγκεκριμένα η απόφαση αφορούσε πατέρες δημοσίους υπαλλήλους με τουλάχιστον 25 έτη εργασίας έως τις 31-12-2010 και ανήλικο τέκνο το ίδιο έτος. Ενώ σε συνέχεια της συγκεκριμένης απόφασης εκδόθηκε και η υπ’ αριθ. 1568/2020 απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΙΙ Τμήμα) η οποία έκρινε αντισυνταγματικό τον διαχωρισμό στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης μεταξύ τρίτεκνων γυναικών και αντρών στο Δημόσιο.
Η τελευταία αναγνωρίζει και στους τρίτεκνους άνδρες δημόσιους υπαλλήλους δικαίωμα στη σύνταξη με 20 χρόνια ασφάλισηςέως το 2010, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, όπως ακριβώς προβλέπεται γιατις γυναίκες συναδέλφους τους. Το δικαστήριο, προς αποκατάσταση της ίσης μεταχείρισης των δύο φύλων, για όσο χρονικό διάστημα διατηρείται σε ισχύ η δυσμενής αυτή διάκριση σε βάρος των ανδρών, και δη για εκείνους που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010, καθόσον από 1.1.2011 και εφεξής τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών εξισώθηκαν με το άρθ. 6 παρ. 1-9 του ν. 3865/2010, πρέπει να επεκταθεί και στους τρίτεκνους άνδρες υπαλλήλους η ευνοϊκότερη ρύθμιση που ισχύει για τις τρίτεκνες γυναίκες.
Οι συγκεκριμένες αποφάσεις είναι κομβικές και αφορούν χιλιάδες συμπολίτες μας δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις και εξαρτούν την συνταξιοδότησης τους από το αν οι εν λόγω αποφάσεις γίνουν ή όχι νόμος. Το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο σοβαρό με δεδομένο το γεγονός της αύξησης των ορίων ηλικίας, αποτελεί έσχατη ελπίδα για τους συγκεκριμένους δημοσίους υπαλλήλους για να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη. Έστω και στο «παρά ένα» της εφαρμογής του γενικού ορίου συνταξιοδότησης (67 έτη ή 62 έτη με 40 χρόνια προϋπηρεσίας) που έχει τεθεί σε ισχύ καθολικά από την 1.1.2022.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. με όλες τις ηγεσίες του Υπουργείου Εργασίας κωφεύουν μπροστά στην κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου και εξακολουθούν να παραβιάζουν τις αρχές της ισότητας, άλλως ίσης μεταχείρισης (άρθρο 4 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος) και καταδικάζει τους δημοσίους υπαλλήλους που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με τις ειδικές διατάξεις πατέρα ανήλικού το 2010 με 25 έτη εργασίας έως 31-12-2010 και με τις ειδικές διατάξεις ως τρίτεκνος πατέρας με τουλάχιστον 20 έτη εργασίας έως 310-12-2010.Η διάκριση αυτή μάλιστα κρίνεται ανίσχυρη ως αντίθετη στην αρχή της ισότητας, όπως αυτή κατοχυρώνεται τόσο στο Σύνταγμα όσο και στις διατάξεις του ενωσιακού δικαίου. Υποχρεώνει τους δημοσίους να προσφύγουν με έφεση ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου διεκδικώντας τα αυτονόητα δικαιώματα τους. Δεδομένου δε πως επί του ζητήματος έχει αποφανθεί η ολομέλεια του Ελ Συν η κρίση της είναι δεσμευτική για όλα τα τμήματα του.
Ως εκ τούτου όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι που προσφεύγουν θα δικαιωθούν πλήρη σύνταξη γήρατος. Για άλλη μια φορά όμως η κυβέρνηση αγνοεί την δικαιοσύνη και δεν εφαρμόζει τις κρίσεις της αναγκάζοντας τους υπαλλήλους να επιβαρυνθούν δικαστικά έξοδα ώστε να κατακτήσουν το δίκιο τους δικαστικά. Απαιτείται έστω και αργά συμμόρφωση με τις εν λόγω αποφάσεις και θέσπιση ειδικής διάταξης που θα επιφέρει την ισότητα μεταξύ αντρών και γυναικών. Ιδίως σε μια περίοδο όπου η κυβέρνηση διατυμπανίζει σε κάθε τόνο πως υπάρχει ανάπτυξη και επιστροφή στην ομαλότητα και την ανάπτυξη οφείλει να συμμορφωθεί με τις εν λόγω αποφάσεις, οι οποίες δεν αναμένεται να επηρεάσουν τα δημοσιονομικά της χώρας.
• Ο Κώστας Τσουκαλάς είναι Δικηγόρος-Εργαστολόγος-Υποψήφιος Ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ
