- Ο Οργανισμός προσβλέπει και εργάζεται καθημερινά στο να καταστεί πρότυπο ψηφιακής διακυβέρνησης για το σύνολο των πολιτικών και προγραμμάτων αρμοδιότητάς του
Του Κωνσταντίνου Γλούμη- Ατσαλάκη*
Ο Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) από τη σύστασή του, το 2018 μέχρι και σήμερα, έχει εξελιχθεί στον βασικό εκτελεστικό βραχίονα υλοποίησης των πολιτικών κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης του νεοσύστατου Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, αλλά και της ελληνικής πολιτείας.
Η διαμόρφωση και λειτουργία του ΟΠΕΚΑ, συνιστά μία από τις κρισιμότερες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στον τομέα της κοινωνικής προστασίας στην Ελλάδα. Για την επίτευξη του ιδιαίτερα σημαντικού έργου του, αξιοποιήθηκε το προσωπικό, η πείρα και οι υφιστάμενες κεντρικές και περιφερειακές διοικητικές δομές του ΟΓΑ, ο οποίος μετονομάστηκε σε ΟΠΕΚΑ και μετεξελίχθηκε σε μια ενιαία αρχή απονομής επιδομάτων.
Ο ΟΠΕΚΑ, ως καθολικός διάδοχος του ΟΓΑ, εξακολούθησε να ασκεί τις υφιστάμενες, μη ασφαλιστικές αρμοδιότητες του δεύτερου, στους τομείς των οικογενειακών επιδομάτων, των ανασφάλιστων υπερηλίκων και του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας.
Σταδιακά, προστέθηκαν αρμοδιότητες που αφορούν στην απονομή όλων των χρηματοδοτούμενων από τον κρατικό προϋπολογισμό προνοιακών παροχών, επιδομάτων, οικονομικών ενισχύσεων, κοινωνικών υπηρεσιών, συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και πολιτικών για την στέγαση, την δημογραφική ενίσχυση, την εισοδηματική στήριξη και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης οικογενειών, ατόμων με αναπηρία, των ηλικιωμένων και γενικά των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
Ποσοτική και ποιοτική
Η διεύρυνση αυτή είναι τόσο ποσοτική όσο και ποιοτική. Ο Οργανισμός το 2018 εξυπηρετούσε 900 χιλιάδες δικαιούχους διανέμοντας 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, μέσω των παροχών των ανασφάλιστων υπερηλίκων και του επιδόματος παιδιού. Πλέον ο ΟΠΕΚΑ στηρίζει πάνω από 2,5 εκατομμύρια συμπολίτες μας, διαθέτοντας σε πολυάριθμες κοινωνικές παροχές και επιδόματα πάνω από 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Με το έργο του, ο ΟΠΕΚΑ συμβάλει αποφασιστικά:
- Στην ισότιμη πρόσβαση των πολιτών στις παροχές κοινωνικής προστασίας, με κανόνες διαφανείς, σύννομους και ισότιμους για όλους, προκειμένου κανένας πολίτης να μην αποκλείεται από το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
- Στην εξυπηρέτηση των πολιτών με αμεσότητα και συνέπεια γεγονός που αντανακλάται και στα υψηλά επίπεδα αποδοχής από τους ίδιους πολίτες,
- Στην σταδιακή ψηφιοποίηση της διαδικασίας παροχής του συνόλου των προγραμμάτων αρμοδιότητάς του, με συστηματική μέριμνα, ούτως ώστε οι εφαρμογές να είναι φιλικές προς τον χρήστη και να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες απαιτήσεις πρόσβασης των ευπαθών ομάδων που εξυπηρετούμε.
- Στην απομακρυσμένη επαφή με τον πολίτη, καθώς για τις περισσότερες παροχές ο πολίτης μπορεί να υποβάλει αίτηση από την οικία του, με απλό, κατανοητό και εύχρηστο τρόπο.
- Στο περιορισμό των πελατειακών σχέσεων. Η συγκέντρωση του συνόλου σχεδόν των παροχών κοινωνικής προστασίας σε έναν Οργανισμό έδωσε τη δυνατότητα για καλύτερο έλεγχο και ορθότερη στόχευση της απονομής των παροχών στους έχοντες πραγματικά ανάγκη. Με τον τρόπο αυτό εμπεδώνεται και η εμπιστοσύνη των πολιτών στο ρόλο του συστήματος κοινωνικής προστασίας στη χώρα μας αλλά και στις λειτουργίες της Πολιτείας εν γένει.
Προσαρμόζεται
Σε μία διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα και εξελισσόμενη κοινωνία, ο ΟΠΕΚΑ προσαρμόζεται στις ανάγκες της σύγχρονης εποχής μέσω του μεγάλου έργου του ψηφιακού μετασχηματισμού του Οργανισμού, δηλαδή σε ένα πλήρες και συνεκτικό σύνολο δράσεων για τον ολοκληρωμένο ψηφιακό και λειτουργικό ανασχηματισμό του.
Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει, αφενός, την ψηφιοποίηση των διοικητικών υπηρεσιών και διαδικασιών του ΟΠΕΚΑ, αφετέρου, την πλήρη ψηφιοποίηση και αναβάθμιση των σχετικών πληροφοριακών συστημάτων όλων των παροχών – επιδομάτων και προγραμμάτων – που χορηγεί ο φορέας.
Στόχος είναι η αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών, μέσω της απλοποίησης των διαδικασιών χορήγησης των παροχών, η βελτίωση της ανταποκρισιμότητας στα αιτήματά τους, η ορθή απονομή των παροχών, η εξάλειψη κάθε λάθους ή απάτης στη χορήγησή τους, καθώς και η βέλτιστη ενημέρωση των πολιτών για τα στοχευμένα μέτρα κοινωνικής στήριξης που παρέχονται.
Η Ενιαία Πύλη Ψηφιακής Πρόσβασης στην κοινωνική προστασία, όπως θα ονομάζεται το ενιαίο πληροφοριακό σύστημα που θα προκύψει, θα εξυπηρετεί την άμεση και εξατομικευμένη υποβολή αιτήσεων από τους πολίτες, για όλες τις κοινωνικές και προνοιακές παροχές, ενώ θα παρέχει τη δυνατότητα για παρακολούθηση και αξιολόγηση των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Άλλο ένα έμμεσο πλεονέκτημα της υλοποίησης του προγράμματος θα είναι η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της εφαρμογής διαφορετικών πολιτικών μετά από αξιολόγηση τους, ο επανασχεδιασμός τους, καθώς και η ορθότερη απονομή τους σε στοχευμένες πληθυσμιακές ομάδες που παρουσιάζουν αυξημένη ανάγκη.
Πρότυπο ψηφιακής διακυβέρνησης
Ο Οργανισμός προσβλέπει και εργάζεται καθημερινά στο να καταστεί πρότυπο ψηφιακής διακυβέρνησης για το σύνολο των πολιτικών και προγραμμάτων αρμοδιότητάς του, υπηρετώντας την αρχή της νομιμότητας, την αρχή της διαφάνειας, την ισότιμη πρόσβαση των πολιτών σε επιδόματα και υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας. Ένα κράτος κοινωνικής φροντίδας και ουσιαστικής αλληλεγγύης, με ενιαίους κανόνες και ισότιμη πρόσβαση. Αυτό είναι το όραμα που ενσαρκώνει ο Ο.Π.Ε.Κ.Α.
Και στο επίκεντρο της μέριμνας του Οργανισμού ήταν και είναι πάντα ο άνθρωπος. Από τη γέννησή του, στη δημιουργία της οικογένειάς του, καθώς μεγαλώνει, αλλά και σε δύσκολες στιγμές της ζωής του.
Τον απολογισμό της δράσης του ΟΠΕΚΑ, καθώς και το όραμά του για την επόμενη ημέρα θα παρουσιάσει ο Οργανισμός στο 1ο Ετήσιο Συνέδριό του, το οποίο θα λάβει χώρα στις 28 Μαρτίου 2024, στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.
- Ο Κωνσταντίνος Γλούμης-Ατσαλάκης είναι διοικητής του ΟΠΕΚΑ
