- Οι τεράστιες ανατιμήσεις στα ράφια έχουν αλλάξει σημαντικά τις αγοραστικές συνήθειες των Ελλήνων
Του Νίκου Κανέλλου*
Οι ακραίες πληθωριστικές πιέσεις συνεχίζουν να ταλαιπωρούν τον Έλληνα καταναλωτή και να μειώνουν την αγοραστική του δύναμη. Η ακρίβεια παραμένει το κορυφαίο πρόβλημα για 9 στους 10 πολίτες και οι περισσότεροι αναρωτιούνται για το πως θα «βγει» ο δύσκολος χειμώνας που έρχεται.
Στο πλαίσιο αυτό, η ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης ανακοίνωσε την έναρξη της λειτουργίας του καλαθιού των 50 προϊόντων, όπου κάθε αλυσίδα σούπερ μάρκετ θα παρουσιάζει τις τιμές της σε συγκεκριμένα είδη βασικής ανάγκης, προκειμένου σε τούτη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία να μπορέσει ο καθένας να εξασφαλίσει τα απολύτως απαραίτητα. Ορισμένες από τις κατηγορίες προϊόντων που θα υπάρχουν στο εν λόγω καλάθι είναι: κρέας, λάδι, άλευρα, γαλακτοκομικά, ζυμαρικά, τυροκομικά, χαρτικά κ.ά. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε κατά πόσο αυτή η προσπάθεια θα συγκρατήσει τις τιμές των προϊόντων το επόμενο διάστημα.
Οι αγοραστικές συνήθειες
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τεράστιες ανατιμήσεις στα ράφια έχουν αλλάξει σημαντικά τις αγοραστικές συνήθειες των Ελλήνων. Ειδικότερα, ο κόσμος ψωνίζει μειωμένες ποσότητες προϊόντων που φαίνεται, όμως, να είναι πλέον και σε μικρότερες συσκευασίες αλλά με αυξημένες τιμές. Το γεγονός ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας πωλούνται έως και 170% φθηνότερα από τα επώνυμα έχει κάνει τους καταναλωτές να στραφούν προς αυτά.
Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, 4 στους 5 κυνηγούν τις προσφορές, ενώ 2 στους 3 έχουν μειώσει τις αγορές τροφίμων αλλά και την κατανάλωση ρεύματος. Προφανώς, η τιμή αποτελεί σημαντικότερο παράγοντα επιλογής προϊόντων απ’ ότι η ποιότητα για τους περισσότερους, και γι’ αυτό το 83% αγοράζει οικονομικότερες εναλλακτικές προϊόντων ή προχωρά ακόμα και στην αναβολή προσωπικών αγορών, εφόσον δε βρει αυτό που χρειάζεται σε προσιτή τιμή.
Εξοικονόμηση έως 50%
Πάντως, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας προσφέρουν εξοικονόμηση έως και 50% στους καταναλωτές, καθώς η σύγκριση σε βασικά είδη δείχνουν μεγάλη απόκλιση στις τιμές. Για παράδειγμα, ένα επώνυμο αλεύρι κοστίζει από 1,33 έως 1,84 ευρώ, ενώ μιας ιδιωτικής ετικέτας μπορεί κανείς να το προμηθευτεί ακόμα και με 1 ευρώ. Τα ζυμαρικά επώνυμης μάρκας κοστίζουν έως και 1,25 ευρώ ανά τεμάχιο όταν, συνήθως, μιας ιδιωτικής ετικέτας δε ξεπερνούν τα 60 λεπτά. Μεγάλη διαφορά βρίσκουμε και στον χυμό τομάτας όπου ο επώνυμος κυμαίνεται μεταξύ 0,65-1,19 ευρώ, ενώ της ιδιωτικής ετικέτας στα 0,33 ευρώ. Τέλος, το ρύζι ανάλογα και με το είδος μπορεί να φτάσει έως και τα 2 ευρώ, όταν το αντίστοιχο ρύζι ιδιωτικής ετικέτας δεν ξεπερνά το 1 ευρώ.
Αποτελεί μια πραγματικά δύσκολη εξίσωση η αναζήτηση των οικονομικότερων προϊόντων, κάτι που διαφαίνεται ξεκάθαρα από τα παραπάνω στοιχεία. Σε κάθε περίπτωση, η αναζήτηση μεγάλων προσφορών θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι και τα Χριστούγεννα, αφού κανένα οικονομικό μοντέλο δε δείχνει σημαντική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού πριν το τέλος του χρόνου.
Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι το 76% του πληθωρισμού προέρχεται από την αύξηση των τιμών στην ενέργεια, και όσο το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία φαίνεται μακρινό, η κατάσταση στην αγορά θα παραμένει δύσκολη και η ακρίβεια δυσβάσταχτη για κάθε πολίτη.
- Ο Νίκος Κανέλλος είναι Διδάκτωρ του ΕΜΠ Οικονομικής και Στρατηγικής Ανάλυσης της Καινοτομίας και των Σύγχρονων Τεχνολογιών
