- Οι αποκαλύψεις των Παπανδρέου, Σαμαρά και Τσίπρα για τις ημέρες του στο Μαξίμου και η ωραιοποίηση των λαθών τους
Του Μιχάλη Κωτσάκου
Από τότε που έκανα τα πρώτα μου βήματα στην δημοσιογραφία μου άρεσαν πάντα οι αυτοβιογραφίες των πολιτικών, ειδικά, όταν προσπαθούσαν να κάνουν την αυτοκριτική τους. Γι’ αυτό το λόγο και ασχολήθηκα αρκετά με ένα σημαντικό συνέδριο που οργάνωσε η Καθημερινή για τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης.
Εκεί εκτός του Κυριάκου Μητσοτάκη μίλησαν για τις δικές τους περιόδους οι τρεις πρώην πρωθυπουργοί από την αρχή της κρίσης. Ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αντώνης Σαμαράς και ο Αλέξης Τσίπρας. Και οι τρεις επιχείρησαν να κάνουν την αυτοκριτική τους, ο καθένας από την δική τους σκοπιά. Φυσικά είπαν την δική τους αλήθεια, καθώς απέκρυψαν πράγματα, καταστάσεις και ωραιοποίησαν τα λάθη τους.
Οι πρωταγωνιστές της τελευταίας 15ετίας έκαναν ομολογουμένως μεγάλη προσπάθεια να βγάλουν τους εαυτούς τους στον αφρό και να φορτώσουν αλλού τον μουτζούρη, είτε στον προηγούμενο, είτε στον επόμενο. Κι όμως στο διάστημα αυτό οι πολίτες έζησαν τις μεγαλύτερες ανατροπές στη ζωή τους, που δεν το περίμεναν ούτε οι μεγαλύτεροι πεσιμιστές του πλανήτη. Και οι τρεις αγωνίστηκαν να καλλωπίσουν την υστεροφημία τους. Όμως στο τέλος μάλλον βγαίνουν εκτεθειμένοι.
Η αργοπορία του Παπανδρέου
Για παράδειγμα ο Γιώργος Παπανδρέου ουδέποτε έκανε αυτοκριτική για την αργοπορία του να καταλάβει την κρίση και να διαπραγματευθεί από θέση ισχύος. Ναι μεν παρέλαβε ένα οικονομικό χάος από τον Κώστα Καραμανλή, το οποίο το αναγνωρίζουν ακόμη και οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας. Όμως αντί να εκμεταλλευθεί αυτό το τεράστιο 44% της νωπής εκλογικής αναμέτρησης και να πιάσει στον ύπνο τις ευρωπαϊκές τράπεζες που κατείχαν ελληνικά ομόλογα, αργοπόρησε. Και βέβαια εάν εκμεταλλευόταν το timing, η Ελλάδα θα διαπραγματευόταν το μνημόνιο από καλύτερη θέση και το κυριότερο δεν θα μας αντιμετώπιζαν και καθυστερημένα και με εκδικητικότητα οι εταίροι μας.
Ακόμη και για την επικοινωνία του με τον Αντώνη Σαμαρά το Νοέμβριο του 2011 ουδείς έγινε σοφότερος. Τότε, λοιπόν, οι δύο παλιοί φίλοι και συμφοιτητές επικοινώνησαν, προκειμένου να σχηματιστεί μία ισχυρή κυβέρνηση των δύο τότε μεγάλων κομμάτων (ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. με βάση τις εκλογές του 2009) η χώρα να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις των εταίρων και φυσικά την αντίδραση του κόσμου για την ανατροπή στην καθημερινότητα του.
Η πλευρά Παπανδρέου λέει ότι πρότεινε ακόμη και να παραιτηθεί για το καλό της χώρας, ενώ από την πλευρά του ο κ. Σαμαράς είπε, ότι ο Παπανδρέου παραιτήθηκε τηλεφωνικά. Ο Γιώργος Παπανδρέου ισχυρίστηκε ότι υπήρξε κατ’ αρχάς συμφωνία, την οποία τορπίλισε ο τότε πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, καθώς μετά την πρώτη τηλεφωνική επαφή τους, έβαλε τους συνεργάτες του να διακινήσουν ότι «ο Παπανδρέου ουσιαστικά φυγομαχεί».
Το τι ακριβώς συνέβη τότε μάλλον δεν θα το μάθουμε ποτέ. Και αυτό διότι ο καθένας μας λέει την αλήθεια από την δική του σκοπιά. Το βέβαιο είναι ότι η πλευρά Παπανδρέου πόνταρε στην κυβέρνηση Παπαδήμου, ενώ ο Αντώνης Σαμαράς πίεζε για άμεσες εκλογές. Ήταν φανερό ότι αυτό που τον ενδιέφερε ήταν η πρωθυπουργία.
Ξέχασε τα «Ζάππεια»
Στην δική του… ομολογία στο ίδιο συνέδριο ο Αντώνης Σαμαράς, πέρα από τις δύσκολες στιγμές που πέρασε κάθε ημέρα της πρωθυπουργίας του στο Μέγαρο Μαξίμου, μας αποκάλυψε δύο πράγματα. Πρώτον, ότι εκτός από τον Σόιμπλε, ήταν και η Μέρκελ υπέρ της αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Και, δεύτερον, ότι το βασικό πρόβλημα εκείνης της εποχής ήταν ότι η ελληνική κυβέρνηση και ο ίδιος ως πρωθυπουργός δεν είχαν με ποιον να μιλήσουν αν διαπίστωναν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Βέβαια από την πλευρά του ο κ. Σαμαράς απέφυγε να θυμηθεί τις δύο εκδηλώσεις του κόμματος του στο Ζάππειο, τα λεγόμενα «Ζάππεια», όπου παρουσίασε ένα τρόπο με τον οποίο η χώρα θα επέστρεφε στην κανονικότητα. Λες και είχε το μαγικό ραβδάκι. Και βέβαια η εμμονή του για άμεσες εκλογές άλλαξε το πολιτικό σύστημα, καθώς στις εκλογές του Μαΐου του 2012 για πρώτη φορά το πρώτο κόμμα (η Νέα Δημοκρατία) συγκέντρωσε μόλις το 17,8%.
Η διάθεση του Τσίπρα
Και ύστερα ήρθε ο Αλέξης Τσίπρας. Με την εντονότερη, ίσως, διάθεση αυτοκριτικής. Αλλά και με τις περισσότερες αντιφάσεις. Ποτέ δεν σκέφτηκε, μας λέει, ως πρωθυπουργός να διαπραγματευτεί την έξοδο από το ευρώ. Ο ίδιος, όχι οι υπουργοί του. Λίγες ώρες πριν, όμως, ο τότε υπουργός Εξωτερικών του, ο Νίκος Κοτζιάς, έλεγε στο ίδιο συνέδριο, ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με μπροστάρη τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, έψαχνε τον Ιούνιο του 2015 λεφτά στην Αγία Πετρούπολη. «Εγώ δεν πήγα», εκμυστηρεύθηκε ο Κοτζιάς, «γιατί ήξερα ότι ο Πούτιν και δεν είχε λεφτά και δεν επρόκειτο να αναμειχθεί στα εσωτερικά της Ε.Ε». Πώς άραγε θα φαινόταν στους Ευρωπαίους αν τελικά ο Τσίπρας έβρισκε τα ρούβλια; Έμοιαζε ο ΣΥΡΙΖΑ τότε να νοιάζεται για τη θέση της Ελλάδας στην ευρωζώνη; Και γιατί θέλει να μας πείσει σήμερα για αυτό ο πρώην αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ; Δύσκολα θα βρει κανείς σήμερα πολλούς που να μπορούν να υπερασπιστούν την πλέον ανερμάτιστη διαπραγμάτευση της εποχής των Μνημονίων.
Ο Αλέξης Τσίπρας παραδέχθηκε επίσης χαρακτηρίζοντας ως «ατυχείς χειρισμούς» τις υποθέσεις αδειοδότησης των τηλεοπτικών καναλιών και της Νοβάρτις. Αυτό, όμως, που δεν μας είπε ο πρώην πρωθυπουργός είναι η ουσία. Ότι δηλαδή υπερίσχυσε η ρεβανσιστική λογική «ή εμείς ή αυτοί». Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να καλύψει τα κενά της στρατηγικής και να επιβληθεί στη δημόσια σφαίρα, ήταν διατεθειμένος να σύρει στα δικαστήρια οποιονδήποτε, από τους αντιπάλους του για να κερδίσει λίγα ψηφαλάκια.
Τελικά από ότι άκουσα από τους τρεις πρωθυπουργούς έγινα σοφότερος; Όχι. Αλλά νομίζω ότι δικαίωσε στην πράξη το βιβλίο του Μίκαελ Κόνελι «Οι δύο όψεις της αλήθειας» που εκδόθηκε πριν μερικά χρόνια και το οποίο έλεγε ότι «η αλήθεια έχει δύο όψεις. Εκείνη που δεν πεθαίνει κι εκείνη που σκοτώνει». Και οι τρεις πρώην πρωθυπουργοί επέλεξαν την πρώτη εκδοχή.
