Οι λόγοι αυτής της αύξησης είναι εξαιρετικά σύνθετοι με τον κυριότερο να αποτελεί τις σημαντικές ελλείψεις σε σιτηρά και καλαμπόκι
Όπως βιώσαμε το προηγούμενο έτος, οποιαδήποτε διακοπή των δικτύων εφοδιασμού μπορεί να προκαλέσει τεράστια διαταραχή στις επιχειρήσεις. Το 2021, οι αλυσίδες εφοδιασμού δέχθηκαν σημαντική πίεση εξαιτίας της αστάθειας της αγοράς, της πανδημίας του COVID-19 και του Brexit, μεταξύ άλλων γεωπολιτικών εξελίξεων.
Μπαίνοντας στον τρίτο χρόνο της πανδημίας, οι διαταραχές που έχουν προκληθεί στην εφοδιαστική αλυσίδα από τα απανωτά lockdowns, το κλείσιμο εργοστασίων και τη διακοπή της παραγωγής σε διάφορους κλάδους, δε φαίνεται να εξαλείφονται στο άμεσο μέλλον, ενώ παράλληλα, επιτείνονται από τον πόλεμο της Ουκρανίας.
Οι κυρώσεις και το μπλόκο σε ρωσικά προϊόντα, μαζί με το γεγονός ότι πολλές δυτικές επιχειρήσεις και πολυεθνικές αποσύρονται από τη χώρα, σημαίνει πως οι μέχρι τώρα εμπορικοί δρόμοι που περνούσαν ή συνδέονταν με τη Ρωσία θα πρέπει να διακοπούν, ενισχύοντας έτερες διαδρομές.
Επιπροσθέτως, η ανάγκη να αποφεύγονται τα ρωσικά λιμάνια και ο εναέριος χώρος, τόσο της Ρωσίας λόγω των κυρώσεων όσο και της Ουκρανίας λόγω του πολέμου δημιουργούν ντόμινο προβλημάτων στις μεταφορικές εταιρείες, τις ναυτιλιακές και τα δυτικά λιμάνια. Η διαταραχή αυτή στην εφοδιαστική αλυσίδα επιφέρει την καταγραφή στην Ευρώπη της μεγαλύτερης μηνιαίας αύξησης στις τιμές των τροφίμων. Οι λόγοι αυτής της αύξησης είναι εξαιρετικά σύνθετοι με τον κυριότερο να αποτελεί τις σημαντικές ελλείψεις σε σιτηρά και καλαμπόκι αφού η Ουκρανία αποτελεί την 4η μεγαλύτερη σιτοπαραγωγό χώρα στον κόσμο.
Η αναζωπύρωση του πληθωρισμού
Ο δεύτερος λόγος είναι η αναζωπύρωση του πληθωρισμού στην Ε.Ε. (πάνω από 6%) που έρχεται να προστεθεί στις ανατιμήσεις λόγω πολέμου αλλά και της σταδιακής εξόδου από την πανδημία καθώς η παγκόσμια ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες παρουσιάζουν μια δυναμικά αυξητική τάση.
Ο τρίτος λόγος είναι η κερδοσκοπία που καταγράφεται πάνω στα συμβόλαια φυτικών και ζωικών προϊόντων. Σύμφωνα με τους χρηματιστηριακούς τζίρους που πραγματοποιούνται στα συμβόλαια τροφίμων στα διεθνή χρηματιστήρια (ιδιαίτερα σε Λονδίνο και Σικάγο), έχουμε τις μεγαλύτερες ιστορικά συναλλαγές που έχουν γίνει ποτέ σ’ αυτές τις αγορές.
Η έκθεση της Moody’s αναφέρει ότι μια ενδεχόμενη γενική απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου από την ΕΕ θα είχε σημαντικό αντίκτυπο στην Ελλάδα επειδή περίπου το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ελλάδας και περίπου το 11% των εισαγωγών αργού πετρελαίου και το 49% των εισαγωγών διυλισμένου πετρελαίου (diesel) προέρχονται από τη Ρωσία. Αυτό ισχύει και για το σιτάρι καθώς πάνω από το 25% των εισαγωγών σιταριού στην Ελλάδα προέρχεται από την Ουκρανία και τη Ρωσία.
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είχε ήδη αυξηθεί πριν από την εισβολή και έφτασε στο 7,2% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο και στο 8% τον Μάρτιο, καθώς οι τιμές τόσο των τροφίμων όσο και των υπηρεσιών αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό.
Αυτό που αποτελεί βεβαιότητα είναι ότι οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδακαι οι ριζικές αλλαγές στο παγκόσμιο εμπόριο, θα επιφέρουν μεγαλύτερη πίεση στις τιμές των προϊόντωνκαι οι πληθωριστικές πιέσεις θα παραμείνουν εδώ για το άμεσο ίσως και το μακρινό μέλλον. Φαίνεται ότι το νέο αυτό περιβάλλον διαρκών διαταραχών, αποτελεί ίσως τη νέα κανονικότητα στην οποία οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν.
- Ο Γιώργος Ξηραδάκης είναι Ναυτιλιακός Σύμβουλος-Υποψήφιος Ευρωβουλευτής Ν.Δ.
