Του Θάνου Ασκητή*
Όταν εμφανίζεται το σεξουαλικό πρόβλημα μέσα σε μία σχέση, η γυναίκα επωμίζεται ένα ρυθμιστικό ρόλο στην τροπή του. Στα χέρια της κρατά ένα μεγάλο μερίδιο συμμετοχής, για το εάν θα λύσουν το πρόβλημα ή θα «κλειδώσουν» σαν σύντροφοι σε αυτό. Η φιγούρα της μπορεί να εξελιχθεί από μοιραία και τραγική έως ουσιαστική και καθοριστική στην ανάκαμψη της ερωτικής ζωής τους.
Έχει επομένως νόημα να εξετάσουμε καλύτερα το ψυχολογικό προφίλ της γυναίκας που έρχεται αντιμέτωπη με το σεξουαλικό πρόβλημα του άνδρα της. Το εάν εκείνη θα παρακινήσει τον καθηλωμένο από το άγχος, τον φόβο και την ντροπή, σύντροφό της, να αναζητήσει βοήθεια από ειδικούς, είναι το μεγαλύτερο κίνητρο για τη θεραπεία του.
Τα σεξουαλικά προβλήματα στον άνδρα μπορούν να εμφανισθούν σε κάθε στάδιο της σεξουαλικής απάντησης. Ξεκινώντας από τις διαταραχές επιθυμίας, συναντούμε τη μειωμένη ή καθόλου επιθυμία του άνδρα για εμπλοκή σε σεξουαλικές δραστηριότητες και την σεξουαλική αποστροφή. Η επιθυμία είναι προαπαιτούμενη για το ξεκίνημα της σεξουαλικής επαφής και όταν εκείνη απουσιάζει, το σεξ βγαίνει από την ατζέντα του ζευγαριού. Έπειτα, υπάρχουν οι διαταραχές της διέγερσης, στις οποίες εντάσσεται η στυτική δυσλειτουργία και η παρατεταμένη στύση.
Στη συνέχεια είναι οι διαταραχές του οργασμού, στις οποίες εντάσσεται η πρόωρη, η ανεσταλμένη και η παλίνδρομη εκσπερμάτιση. Οι διαταραχές του οργασμού και κυρίως η πρόωρη εκσπερμάτιση φέρνουν τον άνδρα αντιμέτωπο με τον φόβο της ανεπάρκειας απέναντι στην σύντροφό του, κάθε φορά που εκσπερματίζει χωρίς να το θέλει και φυσικά χωρίς να ικανοποιήσει τη γυναίκα του (αισθάνεται λίγος) .
Οι επιπτώσεις μιας ανδρικής σεξουαλικής διαταραχής δεν περιορίζονται μόνο σε αυτόν που τη βιώνει, αλλά επεκτείνονται και σε αυτόν που επηρεάζει, δηλαδή τη σύντροφο του. Πώς αισθάνεται άραγε, η γυναίκα που βλέπει τη σεξουαλική της ζωή να χάνεται; Απογοήτευση, αμηχανία, θυμός, ενοχή, προδοσία, φόβος για πιθανή απόρριψη ή και αυτοκατηγορία είναι μερικά από τα συνήθη συναισθήματα που εμπλέκει την ίδια με το σύντροφό της.
Οι υποψίες
Η μειωμένη επιθυμία και η στυτική δυσλειτουργία πλήττουν την αυτοεκτίμηση της γυναίκας και την κάνουν να έχει αμφιβολίες για την θελκτικότητα της, ενώ οι υποψίες για τρίτο πρόσωπο δεν αργούν να έρθουν. Η πρόωρη εκσπερμάτιση από την άλλη είναι αυτή που την θυμώνει περισσότερο, καθώς την αποδίδει σε εγωκεντρισμό και αδιαφορία του συντρόφου για τον δικό της οργασμό (μένει… στα κρύα του λουτρού).
Όταν μια σεξουαλική αποτυχία γίνει μέρος της σεξουαλικής δραστηριότητας, ο άνδρας προσπαθεί να «κρυφτεί» νιώθοντας μειονεξία και ενοχή, ενώ η γυναίκα «κάνει ότι δεν βλέπει» για να μην τον φέρει σε δύσκολη θέση. Σιωπούν επομένως, επειδή εκείνος δεν θέλει να παραδεχθεί αυτό που του συμβαίνει και επειδή εκείνη φοβάται πως θα κάνει κακό στη σχέση.
Βλέπετε, το σεξουαλικό πρόβλημα πονάει και τους δύο! Επιπλέον, η στάση αυτή της γυναίκας μπορεί να ερμηνευθεί και ως φόβος ότι δεν είναι επιθυμητή πλέον σε εκείνον, με αποτέλεσμα να μην του προκαλεί το σεξουαλικό ενδιαφέρον, που αποτυπώνεται με τη σκληρότητα του πέους και τον οργασμό του. Άλλωστε η εκσπερμάτιση αποτελεί τη σφραγίδα της καλής σεξουαλικής επαφής και φυσικά του πόθου του άνδρα προς τη γυναίκα.
Κάποια άλλη γυναίκα μπορεί να επιλέξει έναν πιο ενεργό ρόλο. Στην αγωνία της να μπει στο πρόβλημα και να βρει τη λύση, ίσως καταλήξει να πιέζει και να γεμίζει με ενοχές τον ήδη αγχωμένο σύντροφό της. Στην ελεγκτική προσπάθειά της να τον διεγείρει αγγίζοντάς τον, τον κολλά στον τοίχο καθώς βλέπει πως η στύση δεν έρχεται και απογοητεύεται. Συχνά αυτό που ακολουθεί είναι η απεμπλοκή της από το πρόβλημα, χρεώνοντας την σεξουαλική αποτυχία σε προσωπική αποτυχία του συντρόφου της: «Δεν έχεις στύση γιατί δεν είσαι αρκετά άντρας». Σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί και να αμφισβητήσει τον ανδρισμό του, με σκέψεις περί ομοφυλοφιλίας…
Δίνει εξετάσεις
Εκείνος εγκλωβισμένος στο κυνήγι της αποτυχίας αισθάνεται ότι δίνει εξετάσεις μπροστά στη δασκάλα, η οποία τον κόβει πριν ξεκινήσει η διαδικασία!
Αυτό που εν τέλει κάνει κακό στη σχέση, είναι η επερχόμενη αποστασιοποίηση του ζευγαριού, που προκύπτει όταν τα ταμπού εμποδίζουν την ανοιχτή επικοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο κάνουν την εμφάνισή τους ο εκνευρισμός, η καταπίεση και η επιθετική στάση της γυναίκας απέναντι στον άνδρα. Όσο εκείνη του επιτίθεται, αυτός ενοχοποιείται και απομακρύνεται. Η γυναίκα που φοβάται να μιλήσει στον άνδρα της για την στυτική του αποτυχία, προκειμένου να βρει μια λύση χωρίς να τον θίξει, είτε τρέχει στο φαρμακείο για να αγοράσει το πρώτο φάρμακο της στύσης που της έρχεται στο μυαλό, είτε χτυπά μόνη, μέσα στην αγωνία την πόρτα του ειδικού.
Χαρακτηριστικά θυμάμαι ένα ζευγάρι που ήρθε πριν χρόνια στο γραφείο και μου αφηγήθηκε την ιστορία του. Ο άνδρας είχε στυτικό πρόβλημα και η σύζυγός του, προκειμένου να μην τον κάνει να νιώσει άβολα συζητώντας το, αλλά να έχει και σεξουαλική ζωή , συμβουλευόταν μία φίλη της φαρμακοποιό η οποία την προμήθευε με στυτικά φάρμακα. Εκείνη τα έβαζε στο φαγητό του, και με αυτό τον τρόπο, το σεξ επανήλθε στο ζευγάρι. Αλλά ούτε και τότε μπόρεσαν να συζητήσουν ανοιχτά για αυτό που συνέβαινε. Είχαν μια καλή σεξουαλική ζωή αλλά σιωπηρά απολάμβαναν το σεξ, χωρίς να σχολιάσουν το πώς έγινε αυτό! Μία μέρα όμως, ψάχνοντας εκείνος το συρτάρι της, βρήκε το κουτάκι που υποσχόταν «σκληρή στύση». Ακολούθησε μία μεγάλη σύγκρουση στο ζευγάρι, όπου ο άνδρας κατηγόρησε τη γυναίκα του πως χρησιμοποιεί τα φάρμακα της στύσης για να «ντοπάρει» τον εραστή της, τον οποίο έφερνε στο σπίτι (γι’ αυτό και είχε τα φάρμακα στο συρτάρι της), όταν εκείνος έλειπε στην δουλειά. Τα αποκαλυπτήρια δεν άργησαν να γίνουν και το ζευγάρι μίλησε ανοιχτά για όσα το βάραιναν τόσο καιρό και προσπαθούσε να κουκουλώσει. Έτσι πήραν την απόφαση να έρθουν σε εμένα!
Μιλάμε ανοιχτά
Όταν ένα σεξουαλικό πρόβλημα μας χτυπά την πόρτα, αυτό που οφείλουμε να κάνουμε αρχικά είναι να μιλήσουμε ανοιχτά γι’ αυτό. Η γυναίκα μπορεί να είναι εκείνη που θα δείξει στον άνδρα ότι υπάρχει πρόβλημα, το οποίο αφορά και τους δύο. Θα πρέπει να τον ηρεμήσει λέγοντας του πως δεν φταίει αυτός για ότι συμβαίνει και να τον ρωτήσει πως αισθάνεται γι’ αυτό. Έπειτα σημαντική είναι η διατήρηση του ερωτικού παιχνιδιού στο ζευγάρι. Η σεξουαλική πράξη αφορά την ηδονή και τον έρωτα και δεν θα πρέπει να είναι βεβιασμένη, ούτε βιαστική. Τέλος, το να επισκεφτείτε ειδικό είναι η αρχή για τη λύση του προβλήματός σας. Αφού γίνει ο οργανικός έλεγχος και βρεθεί το αίτιο του προβλήματος, η διάθεση του ζευγαριού να συνεργαστεί με τον ειδικό είναι αυτή που θα αποκαταστήσει την ερωτική ζωή και το πάθος στη σχέση.
Η σχέση που «μιλάει», δεν «κολλάει» μπροστά σε κανένα σεξουαλικό πρόβλημα και γρήγορα το ξεπερνάει εάν και οι δύο το καταλάβουν και δεχτούν την ανάγκη να το ξεπεράσουν μαζί, χωρίς να ψάχνουν τον ένοχο. Αυτό που φταίει είναι η σιωπή. Και αυτό που δίνει λύση είναι ότι «μαζί θέλουμε να έχουμε σεξουαλική ζωή»!
- Ο Θάνος Ασκητής είναι Νευρολόγος-Ψυχίατρος, Διδάκτωρ ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, Πρώην Βουλευτής Β’ Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
