Είναι απαραίτητο να αρθεί η αδικία σε βάρος των χαμηλόμισθων του ιδιωτικού τομέα
Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου*
Ι. Αυξάνονται τα επιδόματα τέκνων για τους δημοσίους υπαλλήλους από 1-1-2024
Με το από 12-7-2023 σχέδιο νόμου με τίτλο «Ενίσχυση του εισοδήματος των μισθωτών, των νέων και της οικογένειας», που είναι ήδη στη διαδικασία διαβούλευσης και αναμένεται να ψηφιστεί μέχρι τα τέλη Ιουλίου, από 1-1-2024 αυξάνονται μέχρι και 40% τα ήδη καταβαλλόμενα οικογενειακά επιδόματα (γάμου και τέκνων) των δημοσίων υπαλλήλων. Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 21 τροποποιείται η παρ.1 του άρθρου 15 του ν. 4354/2015 και η προτεινόμενη διάταξη με τίτλο «Οικογενειακή παροχή» έχει ως εξής:
«1.Για την ενίσχυση της οικογένειας των υπαλλήλων, που εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος νόμου, χορηγείται μηνιαία οικογενειακή παροχή, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση των υπαλλήλων, ως εξής: Για υπάλληλο με τέκνα ανήλικα ή ανίκανα σωματικά ή πνευματικά για άσκηση βιοποριστικού επαγγέλματος με ποσοστό αναπηρίας πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον, η παροχή ορίζεται σε εβδομήντα (70) ευρώ για ένα (1) τέκνο, σε εκατόν είκοσι (120) ευρώ συνολικά για δύο (2) τέκνα, σε εκατόν εβδομήντα (170) ευρώ συνολικά για τρία (3) τέκνα, σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ συνολικά για τέσσερα (4) τέκνα και προσαυξάνεται κατά εβδομήντα (70) ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο. Η κατά τα ανωτέρω παροχή χορηγείται για τέκνα φυσικά, θετά ή αναγνωρισθέντα, εφόσον είναι άγαμα και δεν υπερβαίνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους ή το 19ο έτος, εφόσον φοιτούν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
2. Ειδικά, για τέκνα που φοιτούν σε οποιονδήποτε φορέα μεταλυκειακής εκπαίδευσης, δημόσιας ή ιδιωτικής, η παροχή δίδεται μόνο κατά τη διάρκεια του ελάχιστου αριθμού των αναγκαίων για την απονομή των τίτλων σπουδών εξαμήνων, που προβλέπεται από τον οργανισμό κάθε φορέα εκπαίδευσης και σε καμία περίπτωση πέρα από τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους.
3. Για τη διακοπή της παροχής, λόγω συμπλήρωσης των ανωτέρω, κατά περίπτωση, ορίων, ως ημέρα γέννησης των παιδιών θεωρείται η 31η Δεκεμβρίου του έτους γέννησής τους και, προκειμένου περί φοιτητών ή σπουδαστών, η λήξη του ακαδημαϊκού ή σπουδαστικού έτους.
4. Η παροχή του παρόντος άρθρου δεν καταβάλλεται στους Γενικούς Γραμματείς Υπουργείων.».
Έτσι η οικογενειακή παροχή (επίδομα τέκνων) θα διαμορφωθεί από 1-1-2024 για όλους τους μισθωτούς του δημόσιου τομέα που δικαιούνται οικογενειακής παροχής (334.000 ή 50,3% του συνόλου των δημοσίων υπαλλήλων) ως εξής:
Αριθμός τέκνων Οικογ. παροχή 2023 Οικογ. παροχή 2024
1 50 € 70 €
2 70 € 120 €
3 120 € 170 €
4 170 € 220 €
Για κάθε τέκνο από 5 και πάνω 70 € επιπλέον
ΙΙ. «Παγωμένα» τα οικογενειακά επιδόματα για τον ιδιωτικό τομέα την περίοδο 2012-2023. Μεγάλες οι απώλειες για τους μισθωτούς!
Μεγάλες είναι οι απώλειες όμως που υφίστανται κυρίως οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα (παλαιοί και νέοι), αφού η προϋπηρεσία τους από 14-2-2012 μέχρι και σήμερα ΔΕΝ λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση τόσο των τριετιών-πολυετιών όσο και των οικογενειακών επιδομάτων.
Ειδικότερα, με το εδάφιο ε καταργήθηκαν όλα ανεξαιρέτως τα επιδόματα (και το οικογενειακό) στον κατώτατο μισθό, ανεξαρτήτως του ποσοστού της ανεργίας. Η διάταξη αυτή του ν. 4093/2012, που δυστυχώς διατηρείται ακόμη και σήμερα σε ισχύ, αναφέρει στο εδάφιο ε ότι: «Πέραν της μηνιαίας τακτικής προσαύξησης λόγω προϋπηρεσίας, καμία άλλη προσαύξηση δεν περιλαμβάνεται στον νομοθετικώς καθορισμένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο».
Και είναι απορίας άξιον πώς γίνεται, ενώ έχουμε βγει από τα Μνημόνια (όπως ψευδόμενοι κάποιοι διατείνονται και αρκετοί δυστυχώς πιστεύουν), να ισχύουν όλοι οι μνημονιακοί νόμοι και κυρίως το β’ Μνημόνιο (ν. 4046/2012) και οι αντεργατικοί εφαρμοστικοί του νόμοι 4093/2012, 4127/2013 και 4172/2013, αλλά και το γ’ γενικευμένο και ανακεφαλαιωτικό Μνημόνιο (ν. 4336/2015), που επιτρέπουν στην κυβέρνηση να καθορίζει μονομερώς το ύψος τού κατώτατου μισθού, «γυμνού», χωρίς τα κατά νόμο επιδόματα προϋπηρεσίας (τριετίες) και γάμου-τέκνων.
Οι απώλειες από το «πάγωμα» των τριετιών και των οικογενειακών επιδομάτων για 2012-2023 είναι μεγάλες. Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη της ΕΝΥΠΕΚΚ, κατά τα έτη 2012-2022, οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα έχουν χάσει 1 δις € κατ’ έτος και τα Ασφαλιστικά Ταμεία 200 εκατ. € κατ’ έτος. Υπολογίζεται ότι, ανάλογα με τα χρόνια προϋπηρεσίας και την οικογενειακή κατάσταση του μισθωτού (έγγαμος, άγαμος, με ή χωρίς παιδιά), κατά την περίοδο 2012-2023, οι απώλειες για τους μισθωτούς κυμαίνονται από 2-8 κατώτατους μισθούς ετησίως, κυρίως για όλους όσοι δικαιούνται να λάβουν τριετίες και οικογενειακά επιδόματα.
Πιο συγκεκριμένα, οι απώλειες των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα για την περίοδο 2012-2023 λόγω της απαγόρευσης χορήγησης του οικογενειακού επιδόματος (10% του κατώτατου μισθού) από τον ν. 4093/2012, είναι μεγάλες. Ενδεικτική καταγραφή και υπολογισμός τους γίνεται στον παρακάτω πίνακα:
Χρονικό διάστημα
Ποσά
Από 1/1/2012 μέχρι 31/12/2019,
ήτοι 99 μισθοί (1 μισθός για το 2012 και 14 για καθένα από τα επόμενα έτη)
(58,60 € Χ 99) 5.801,40
Από 1/1/2020 μέχρι 31/12/2021,
ήτοι 28 μισθοί (2 έτη Χ 14) (65 € Χ 28) 1.820
Από 1/1/2022 μέχρι 30/4/2022,
ήτοι 4 μισθοί (66,3 € Χ 4) 265,20
Από 1/5/2022 μέχρι 30/3/2023,
ήτοι 13 μισθοί (10 για το 2022 και 3 για το 2023) (71,30 € Χ 13) 926,90
Από 1/4/2023 μέχρι 31/12/2023,
ήτοι 11 μισθοί (78 € Χ 11) 858
ΣΥΝΟΛΟ ΕΤΩΝ 2012-2023 9.406,30 ευρώ
Παραθέτουμε πίνακες με τα ημερομίσθια, μισθούς και ωρομίσθια, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μετά την 1-4-2023, με τον υπολογισμό των τριετιών και του επιδόματος γάμου που θα έπρεπε να λάβουν οι υπάλληλοι και οι εργατοτεχνίτες με κατώτατο ημερομίσθιο-ωρομίσθιο, με επίδομα γάμου μετά την 1-4-2023, για να καταδειχθεί το ύψος των συνολικών απωλειών λόγω της διατήρησης ακόμη και σήμερα τής απαγόρευσης («πάγωμα») της χορήγησης τριετιών-επιδομάτων για την περίοδο 2012-2023.
i. Υπάλληλοι με επίδομα τριετιών ΚΑΙ επίδομα γάμου
Προϋπη-ρεσία Βασικός μισθός Επίδομα τριετιών Επίδομα γάμου Σύνολο Ωρομίσθιο (μεικτά)
0-3 έτη 780 0 78 858 5,15
3-6 έτη 780 78 78 936 5,62
6-9 έτη 780 156 78 1.014 6,08
Πάνω από
9 έτη 780 234 78 1.092 6,55
ii. Ημερομίσθιοι εργατοτεχνίτες με επίδομα τριετιών ΚΑΙ επίδομα γάμου
Προϋπη-ρεσία Βασικό ημερομίσθιο Επίδομα τριετιών Επίδομα γάμου Σύνολο Μεικτό ωρομίσθιο
0-3 έτη 34,84 0 3,48 38,32 5,75
3-6 έτη 34,84 1,74 3,48 40,07 6,01
6-9 έτη 34,84 3,48 3,48 41,81 6,27
9-12 έτη 34,84 5,23 3,48 43,55 6,53
12-15 έτη 34,84 6,97 3,48 45,29 6,79
15-18 έτη 34,84 8,71 3,48 47,03 7,06
Πάνω από
18 έτη 34,84 10,45 3,48 48,78 7,32
Μετά τα παραπάνω και ενόψει της ψήφισης του ανωτέρω σχεδίου νόμου, με τις αυξήσεις μισθών-επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων από 1-1-2024, η νέα κυβέρνηση της ΝΔ πρέπει να φέρει άμεσα στη Βουλή ρύθμιση για την επαναφορά των οικογενειακών επιδομάτων (γάμου και τέκνων) σε όλους τους μισθωτούς τού ιδιωτικού τομέα και μάλιστα αναδρομικά. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι κυρίως οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα έχουν στερηθεί λόγω του ν. 4093/2012 πλήθος παροχών, εδώ και δώδεκα χρόνια (2012-2023).
Η μισθολογική αυτή ανισότητα σε βάρος των χαμηλόμισθων του ιδιωτικού τομέα πρέπει άμεσα να αρθεί. Αυτό επιβάλλεται από λόγους ισότητας στην αμοιβή τής εργασίας αλλά και από δημογραφικούς λόγους, αφού το δημογραφικό, όπως όλοι δέχονται τον τελευταίο καιρό, εξελίσσεται ως το πιο σημαντικό ζήτημα και θα επηρεάσει τόσο το επίπεδο μισθών και των συντάξεων αλλά και γενικώς τη συνοχή των σύγχρονων κοινωνιών στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ
