Μπαλωματικού χαρακτήρα οι επιδοτήσεις στο ρεύμα

• Η ελάφρυνση για τα νοικοκυριά θα κυμανθεί στα 7,5 ευρώ, δηλαδή μιλάμε για μία τρύπα στο νερό

Του Μιχάλη Χριστοδουλίδη*
Μετά την προαναγγελία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, για επιδότηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος τον Αύγουστο, εξαιτίας της εκτόξευσης των τιμών, ο υπουργός Ενέργειας Θ. Σκυλακάκης εξειδίκευσε τα μέτρα την Τετάρτη 17 Ιουλίου και συγκεκριμένα ανέφερε ότι η επιδότηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος θα χρηματοδοτηθεί μέσω εκτάκτου φόρου στα υπερκέρδη που θα έχουν οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας που καίνε φυσικό αέριο και μόνο για τον μήνα Ιούλιο και Αύγουστο.
Ωστόσο ανέφερε ότι το ποσοστό της εισφοράς και το ποσό της επιδότησης θα ανακοινωθεί στα τέλη του τρέχοντος μηνός.
Τα νέα μέτρα για τους λογαριασμούς ρεύματος είναι τα κάτωθι:
• Έκτακτη επαναφορά του τέλους στην ηλεκτροπαραγωγή με χρήση φυσικού αερίου για τουλάχιστον 2 μήνες, Ιούλιο και Αύγουστο. Το ακριβές ύψος θα ανακοινωθεί, όταν μετρηθεί το φαινόμενο, δήλωσε ο κος Σκυλακάκης.
• Επιδότηση των νοικοκυριών, η οποία θα αφορά τον Αύγουστο του 2024. Το ακριβές ποσό θα ανακοινωθεί τέλος Ιουλίου – αρχές Αυγούστου.
• Ενσωμάτωση νέας κοινοτικής οδηγίας και πρόσθετη ρύθμιση για επιβολή μηχανισμού παρέμβασης για στρεβλώσεις που έχουν ενδημικά χαρακτηριστικά. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι θα ξεκινήσει μία κουβέντα με την Ε.Ε για τις ενδημικές αδυναμίες, οι οποίες μπορεί να κρατάνε και 20 μέρες αλλά συμβαίνουν κάθε χρόνο. Ο κος Σκυλακάκης ανέφερε πως πρόκειται για οδηγία, όχι κανονισμός και άρα έχει ελευθερία στην εφαρμογή.
Η έκτακτη εισφορά επί της ποσότητας του φυσικού αερίου ανά θερμική μεγαβατώρα θα αφορά κάθε παραγωγό και θα υπολογίζεται από τον ΔΕΣΦΑ. Μέσω του ποσού που θα συγκεντρωθεί θα γίνει η επιδότηση για τον Αύγουστο για τους καταναλωτές με κυμαινόμενα τιμολόγια, πράσινα και κίτρινα.
Το όριο κατανάλωσης για την επιδότηση στους οικιακούς καταναλωτές θα είναι μέχρι 500 κιλοβατώρες. Η επιδότηση θα είναι οριζόντια, αλλά θα είναι μεγαλύτερη για όσους έχουν κοινωνικά τιμολόγια, δήλωσε και η υφυπουργός Κα Σδούκου. Επίσης στις δηλώσεις του αναφέρθηκε για τους παράγοντες που καθορίζουν τις τιμές του ρεύματος, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ότι οι ρήτρες εκπομπών CO2 έχουν εκτοξευτεί από τα 19 ευρώ που ήταν το 2019 στα 68 ευρώ σήμερα. Επίσης οι τιμές του φυσικού αερίου πριν την κρίση ήταν στα 17 ευρώ η θερμική μεγαβατώρα και σήμερα στα 33 ευρώ. Ενώ επεσήμανε την μειωμένη απόδοση των φωτοβολταικών όταν υπάρχει καύσωνας και τέλος επεσήμανε τις περιορισμένες ηλεκτρικές διασυνδέσεις της χώρας μας με άλλες χώρες.
Στο τέλος έκανε μια αναφορά στα πεπραγμένα της ενέργειας για το πρώτο εξάμηνο του 2024 όπως για παράδειγμα την μεταρρύθμιση των χρωματιστών τιμολογίων, την έκτακτη ενίσχυση των ενεργειακά ευάλωτων για ηλεκτρικό ρεύμα, την θέσπιση τιμολογίου ΓΑΙΑ για αγρότες, την λήμη αυστηρότερων μέτρων κατά των ρευματοκλοπών, την ενεργοποίηση της μηνιαίας καταμέτρησης.
Πολύς ντόρος για το τίποτα
Σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται ότι μάλλον έγινε πολύ ντόρος για το τίποτα και θα εξηγήσω το γιατί.
Τον Αύγουστο η κατανάλωση ρεύματος ξεπερνάει τις 700KWh σε ένα τυπικό νοικοκυριό λόγω της χρήσης των κλιματιστικών. Άρα λοιπόν για τις πρώτες 500KWh θα δούμε μια μείωση από τα 18 λεπτά στα πράσινα τιμολόγια που εκτιμάω ότι τον Αύγουστο θα είναι αυτή η μέση τιμή, στα 16,5 λεπτά, δηλαδή θα επιδοτηθεί με τόσα λεπτά η KWh ώστε να παραμείνει η τιμή της στα επίπεδα του Ιουλίου. Χωρίς την επιδότηση το ίδιο νοικοκυριό θα πλήρωνε 700KWh χ 0,18 ευρώ/KWh =126,00ευρώ, ενώ με την επιδότηση θα πληρώσει 500KWh χ 0,165 ευρώ/KWh+ 200KWh χ 0,18ευρώ/KWh =118,50 ευρώ. Δηλαδή η ελάφρυνση στο λογαριασμό του Αυγούστου θα είναι 126,00-118= 7,5 ευρώ
Το τέλος για την έκτακτη εισφορά από τα υπερκέρδη των παρόχων θα επιβληθεί μόνο για τον μήνα Ιούλιο και Αύγουστο, αυτά υπολογίζονται ότι θα είναι περίπου 200 εκατ. ευρώ. Αφού για το εξάμηνο Οκτώβριος 2021 μέχρι Μάρτιο του 2022 είχαν πιστοποιηθεί κοντά στα 600 εκατ. ευρώ, έτσι ευλόγως αναρωτιέται κάποιος, γιατί δεν επιδοτείται και η τιμή της KWhγια τις καταναλώσεις και του Ιουλίου. Αφού η μέση τιμή του Ιουλίου είναι στα 16,5 λεπτά, δηλαδή μία τιμή που πληρώσαμε ήδη σε κάποιους μήνες κατά την διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, χωρίς επιδότηση.
Κλείνοντας θα σχολιάσω το τελευταίο μέτρο που φορά την ενεργοποίηση κάποιου μηχανισμού παρέμβασης για στρεβλώσεις που έχουν ενδημικά χαρακτηριστικά. Αυτό είναι ασαφές και απροσδιόριστο, αφού η θεσμοθέτηση του άπτεται της έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφορά ενεργειακές αναταράξεις που συμβαίνουν σε κάποια χώρα για πολύ μικρά χρονικά διαστήματα.
Χρειάζεται μόνιμος μηχανισμός
Το ζητούμενο θα έπρεπε να είναι η θεσμοθέτηση όχι προσωρινών μηχανισμών ανάσχεσης δημιουργίας παρέμβασης στρεβλώσεων, αλλά ενός μόνιμου μηχανισμού ανάσχεσης δημιουργίας υπερκερδών, αφού ακόμα και σε ήπιες ενεργειακά περιόδους, πάντα προκύπτουν ουρανοκατέβατα κέρδη, λόγω των στρεβλώσεων του μηχανισμού διαμόρφωσης της οριακής τιμής του συστήματος. Η οριακή τιμή του συστήματος πάντα διαμορφώνεται με βάση την σχετικά ακριβότερη προσφορά που δίνεται τελευταία στιγμή στον Διαχειριστή για να διαμορφωθεί το κόστος εξισορρόπησης, από το τυχόν έλλειμα ενέργειας της επόμενης ημέρας. Σε αυτή την διαδικασία πρέπει να επέμβει ο μόνιμος μηχανισμός για να μην επιτρέπει παραγωγή ουρανοκατέβατων κερδών, αφού όλοι οι προσφέροντες, ανεξάρτητα του τιμήματος της προσφοράς τους αμείβονται με βάση την προσφορά του ακριβότερου.
Τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις υπέρογκες χρεώσεις των τιμολογίων του ρεύματος λόγω των αυξήσεων των τιμών της χονδρεμπορικής δεν θα πρέπει να είναι στον αυτόματο πιλότο, αλλά θα πρέπει να ρυθμίζονται με κανόνες, διαφάνεια και κυρίως στην βάση της πάταξης της παραγόμενης λεγόμενης αισχροκέρδειας σε βάρος του καταναλωτή.
Επίσης τελειώνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι το ισοζύγιο ηλεκτρικών διασυνδέσεων της χώρας μας με τρίτες χώρες, είναι πολύ περιορισμένο και η συνεισφορά στην τελική διαμόρφωση της χονδρικής αγοράς δεν είναι πάνω από 6%-8%, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό δεν μπορεί να επηρεάσει την τελική τιμή της χονδρικής αγοράς του ρεύματος σε τέτοιο βαθμό που να βλέπουμε αυτές τις απίστευτες διακυμάνσεις τιμών και μέχρι 500% εντός της ίδιας ημέρας, εξαιτίας του προβληματικού couplingmarket.
Επίσης κάθε καλοκαίρι η ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας κορυφώνεται, τα φωτοβολταικά έχουν αυξηθεί κατά 35% σε σχέση με το 2019, ενώ η τιμή του φυσικού αερίου στον Κόμβο της Ολλανδίας βρίσκεται το τελευταίο δεκαπενθήμερο σε αποκλιμάκωση. Αρα σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί μια αύξηση έως και 40% της μέσης τιμής της χονδρικής αγοράς του ρεύματος που διαγράφεται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου.