Όλα δείχνουν ότι το σύστημα θα πιεστεί εκ νέου, καθώς οι αιτήσεις θα αγγίξουν τις 200.000
Νέος «πονοκέφαλος» για τον ΕΦΚΑ, καθώς συνεχίζεται με αμείωτη ένταση η έκρηξη των αιτήσεων συνταξιοδότησης και το 2023. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο αριθμός των αιτήσεων θα ξεπεράσει και πάλι τις 200.000 πιέζοντας εκ νέου το ασφαλιστικό σύστημα, αφενός τις δαπάνες και αφετέρου τους ρυθμούς απονομής των συντάξεων.
Ο αριθμός αιτήσεων πέρυσι ανήλθε στις 212.151 ενώ μέσα σε 3 χρόνια, από το 2021 έως το 2023, οι ειδικοί θεωρούν ότι συνολικά έχουν η θα υποβληθούν περισσότερες από 600.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης κατά το πρώτο τετράμηνο του 2023, σύμφωνα με τα πλέον διαθέσιμα στοιχεία, έχουν ξεπεράσει τις 65.000, ενώ αναμένεται κορύφωση αμέσως μετά το καλοκαίρι, εφόσον προστεθούν και οι οριστικές αιτήσεις συνταξιοδότησης των εκπαιδευτικών. Ειδικά δε για τους εκπαιδευτικούς, εκτιμάται ότι εντός του τρέχοντος έτους αναμένεται να αποχωρήσουν σχεδόν 4.500, όσοι περίπου ήταν και αυτοί που συνταξιοδοτήθηκαν εντός του 2022.
Το «κλειδί» στη συνεχιζόμενη μαζική έξοδο πρέπει να αναζητηθεί σε διάφορες αιτίες αλλά κυρίως στην ωρίμανση της γενιάς που γεννήθηκε μεταξύ 1960-1965. Μία εποχή που αναπτύ6χθηκαν οι γεννήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι στατιστικές αναφέρουν ότι την συγκεκριμένη πενταετία καταγράφηκαν 850.000 γεννήσεις (170.000 ανά έτος). Τώρα οι γεννήσεις με το ζόρι ξεπερνούν τις 90.000 ανά έτος.
Όπως ανέμεναν οι ειδικοί η συγκεκριμένη γενιά αναμένεται να συνταξιοδοτηθεί μεταξύ 2023-2029 με συνέπεια οι ρυθμός συνταξιοδότησης για την επόμενη εξαετία αναμένεται να διπλασιαστεί από τον ρυθμό 2015-2022.
Σε απόλυτους αριθμούς είχαμε εκτιμήσει ότι θα συνταξιοδοτούνται περίπου 170.000 με 175.000 ασφαλισμένοι το χρόνο. Οπότε το υπόλοιπο κομμάτι μέχρι τις 200.000 – 210.000 αιτήσεις που εκτιμάται ότι θα υποβληθούν οφείλεται σε άλλες αιτίες και κυρίως στο δικαίωμα για συνταξιοδότηση με ευνοϊκότερα όρια ηλικίας που διατηρούν ακόμα χιλιάδες ασφαλισμένοι».
Οι πρόωρες συντάξεις
Σύμφωνα με τους ειδικούς στην ασφάλιση, οι άλλες αιτίες αύξησης των συνταξιοδοτήσεων είναι οι εξής:
Πολλές κατηγορίες ασφαλισμένων που κράτησαν «ψύχραιμη στάση» και δεν έσπευσαν το 2021 να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης ανησυχώντας για το ενδεχόμενο να καταργηθεί η πρόωρη συνταξιοδότηση, το πράττουν φέτος μετά από ώριμη σκέψη.
Υπενθυμίζουμε ότι η περίοδος των μεταβατικών ορίων ηλικίας εξέπνευσε στις 31/12/2021.
Μετά το 2022 υπάρχουν μόνο δύο επιλογές.
για πλήρη σύνταξη τα όρια ηλικίας καθορίζονται στο 62ο έτος της ηλικίας (με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) ή στο 67ο έτος (με 15ετία ή 4.500 ημερομίσθια ασφάλισης), ενώ
για μειωμένη σύνταξη το όριο είναι 62 ετών με 4.500 ημέρες ασφάλισης.
Ο νόμος ορίζει ότι στην περίπτωση που το προβλεπόμενο όριο ηλικίας συμπληρώνεται μετά την 1.1.2022, η σύνταξη καταβάλλεται όταν ο ασφαλισμένος «πιάσει» το απαιτούμενο όριο ηλικίας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι ασφαλισμένοι να έχουν συμπληρώσει τα κατά περίπτωση απαιτούμενα έτη ασφάλισης μέχρι την 31/12/2021. Δηλαδή το δικαίωμα στην πρόωρη συνταξιοδότηση διατηρείται και μετά το 2023, όπως κατ’ επανάληψη έχει διαβεβαιώσει το υπουργείο Εργασίας.
Έτσι για παράδειγμα μητέρα ανηλίκου με 5.500 ένσημα (το 2012) στον ιδιωτικό τομέα η οποία ήταν 52 ετών το 2017, έχει το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθεί στα 58 και 5 μήνες. Το όριο ηλικίας της συμπληρώνεται το 2023. Επομένως διατηρεί το δικαίωμά της να βγει στη σύνταξη πριν από τα 62.
Οι ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση υπολογίζουν ότι περίπου 100.000 ασφαλισμένοι, κυρίως μητέρες ανηλίκων στον ιδιωτικό τομέα, γονείς στο Δημόσιο και ασφαλισμένοι με 35ετίες στο Δημόσιο και ΔΕΚΟ – Τράπεζες μπορούν να αποχωρήσουν πρόωρα και μετά το 2023.
Επίσης χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης, μόλις συμπληρώσουν το όριο των 62, εκμεταλλευόμενοι το νόμο του 2018 που τους δίνει το δικαίωμα να συνεχίζουν να εργάζονται με τις νόμιμες περικοπές της σύνταξης, δικαίωμα που δεν είχαν πριν. Σύμφωνα με τους ειδικούς οι ελεύθεροι επαγγελματίες καθυστέρησαν να ενημερωθούν με αποτέλεσμα να σπεύδουν τα δύο τελευταία χρόνια να βγουν στη σύνταξη.
Η πίεση των υγειονομικών
Συνεχίζεται και φέτος η μαζική αποχώρηση των υγειονομικών οι οποίοι πιεσμένοι από τις συνθήκες που επικρατούν στα νοσοκομεία μετά την πανδημία, υποβάλλουν αιτήσεις ακόμα και για μειωμένη σύνταξη.
Πληθωριστικό μπόνους
Ένας από τους λόγους που συνεχίζονται οι αυξημένοι ρυθμοί συνταξιοδοτήσεων και το 2023 είναι το «μπόνους» που θα λάβουν όσοι καθίστανται συνταξιούχοι το 2023 λόγω του υψηλού πληθωρισμού του 2022, κάτι που όπως φαίνεται δε θα επαναληφθεί το 2024. Δηλαδή οι νέοι συνταξιούχοι μπορούν να λάβουν αυξημένη σύνταξη 8.5% – 9.9% αντί για 7.75% που ορίστηκε η αύξηση των ήδη συνταξιούχων.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος με 25 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1.200 ευρώ δικαιούται εθνική σύνταξη 384 ευρώ και ανταποδοτική 246 ευρώ, σύνολο 630 ευρώ.
Το 2023, οι συντάξιμες αποδοχές του αναπροσαρμόζονται με βάση τον πληθωρισμό στα 1.308 ευρώ από 1.200. Στην εθνική σύνταξη των 384 ευρώ θα ενσωματωθεί η αύξηση του 7,75% και θα διαμορφωθεί στα 413 ευρώ.
Την ίδια ώρα η ανταποδοτική θα αυξηθεί κατά 9.9% και θα διαμορφωθεί στα 270 ευρώ, σύνολο 683 ευρώ έναντι 679 ευρώ που θα πάρει ο ήδη συνταξιούχος. Η διαφορά είναι ελάχιστη αλλά είναι σαφές ότι οι νέοι συνταξιούχοι δε θα βγουν χαμένοι.
