- Άμεσα οι νέοι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν χρήματα διότι και θέλουμε κι έχουμε στηρίξει το εισόδημα των συνταξιούχων
Της Μαρίας Καραουλάνη
Ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνος Τσακλόγλου δεν είναι μία απλή περίπτωση, ένας ακόμη υφυπουργός που πέρασε από την συγκεκριμένη θέση. Ο κ. Τσακλόγλου πριν επιλεγεί από τον πρωθυπουργό έχει να επιδείξει μία πλούσια καριέρα και ως καθηγητής πανεπιστημίου (στο Τμήμα Διεθνών κι Ευρωπαϊκών Οικονομιών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) αλλά και σε σημαντικές οικονομικές θέσεις. Επίσης έχει να επιδείξει ένα πλούσιο βιογραφικό στην έρευνα για την οικονομική ανισότητα, τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τον αναδιανεμητικό ρόλο του κράτους. Και πάνω σε αυτό το αντικείμενο είχε επιλεγεί ως σύμβουλος από δύο πρώην πρωθυπουργούς. Τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Λουκά Παπαδήμο.
Τον έχουν χαρακτηρίσει κεντροαριστερό, λόγω του ότι επί κυβέρνησης Σημίτη αξιοποιήθηκε σε διάφορες θέσεις οικονομικού περιεχομένου. Όμως απολαμβάνει την αναγνώριση ακόμη και ιδεολογικούς αντιπάλους, καθώς τον έχουν κατατάξει στους κεντροαριστερούς. Μάλιστα θεωρείτο πιο κοντά στην ΔΗΜ.ΑΡ. Αυτός ήταν και ο λόγος που τον επέλεξε ο πρωθυπουργός τον Αύγουστο του 2020 για να συμπεριληφθεί στο υπουργικό σχήμα, ως γνώστης και ως ο άνθρωπος που μπορεί να κάνει την δουλειά.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «60+» ο Πάνος Τσακλόγλου αναλύει πως θα αποδίδεται η σύνταξη και το πότε θα μηδενιστεί η πληγή ων εκκρεμών συντάξεων που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία τουλάχιστον μία δωδεκαετία.
Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Τσακλόγλου είναι η ακόλουθη:
–Ένα από τα μεγάλα επιτεύγματα του Υπουργείου Εργασίας θα είναι η νέα διαδικασία fast track απονομής συντάξεων που θα υποβάλλονται από εδώ και στο εξής, καθώς επίσης και οι συντάξεις εμπιστοσύνης που στοχεύουν στην εξάλειψη του στοκ. Πόσες χιλιάδες κύριες συντάξεις έχετε στόχο να εκκαθαριστούν και μέχρι πότε; Από ποια Ταμεία θα ξεκινήσει η διαδικασία και ποια θα ακολουθήσουν;
«Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω με μία σύντομη ιστορική αναδρομή. Η συνένωση όλων των ασφαλιστικών ταμείων στον ΕΦΚΑ κάτω από μια ενιαία διοικητική δομή ήταν μια απαραίτητη μεταρρύθμιση, η οποία όμως εξαιτίας της προχειρότητας με την οποία έγινε, οδήγησε και σε μια σωρεία προβλημάτων. Τα προβλήματα που διαχειριζόμαστε σήμερα σχετίζονται κυρίως με τον τρόπο που οικοδομήθηκε ο ΕΦΚΑ. Η οργανωτική ενοποίηση δεν συνοδεύτηκε από ενοποίηση κανόνων και παροχών, διαλειτουργικότητα των υπολογιστικών συστημάτων, ψηφιοποίηση των κανόνων αλλά και της καταγραφής του ασφαλιστικού βίου. Αυτά οδήγησαν στη διόγκωση του στοκ των εκκρεμών συντάξεων. Σήμερα η κατάσταση είναι εμφανώς βελτιωμένη και οι αριθμοί αποτελούν τους αδιάψευστους μάρτυρες αυτής της αλλαγής. Το 2019 είχαν εκδοθεί 123.000 αποφάσεις για κύριες συντάξεις, ενώ το 2021φτάσαμε στις 224.000 αποφάσεις. Αύξηση 83%. Για να φτάσουμε σε αυτό το αποτέλεσμα μεσολάβησε ένα πλέγμα παρεμβάσεων και καινοτομιών τόσο στην ίδια τη λειτουργία του ΕΦΚΑ όσο και στον τρόπο απονομής των συντάξεων. Ενδεικτικά αναφέρω την τοποθέτηση project manager με αποκλειστική αρμοδιότητα τον συντονισμό των απαιτούμενων ενεργειών, την δημιουργία του «Πύργου Ελέγχου» που βελτίωσε ουσιαστικά τον συντονισμό της προσπάθειας και οδήγησε στην ψηφιακή παρακολούθηση των αιτήσεων σε πραγματικό χρόνο, την ανανέωση της υλικοτεχνικής υποδομής του ΕΦΚΑ, τη συνδρομή πιστοποιημένων δικηγόρων και λογιστών στην έκδοση συντάξεων, την απλοποίηση της νομοθεσίας και πολλά ακόμα. Αυτή τη στιγμή, οι εκκρεμείς ληξιπρόθεσμες κύριες συντάξεις (εκτός διεθνών και ανελαστικών, δηλαδή όσων βρίσκονται σε δικαστική εκκρεμότητα) είναι περίπου 75.000. Ο κύριος όγκος αυτών των συντάξεων θα εκκαθαριστεί μέχρι το τέλος του καλοκαιριού με τη διαδικασία των «συντάξεων εμπιστοσύνης» που θεσπίσαμε πρόσφατα. Η εκκαθάριση γίνεται με χρονολογική σειρά και όχι ανά Ταμείο. Ήδη έχει εκκαθαριστεί η συντριπτική πλειονότητα των αιτήσεων συνταξιοδότησης πριν από το 2021. Από την άλλη πλευρά, η διαδικασία των «συντάξεων fast track» θα βοηθήσει στην εξάλειψη της πιθανότητας εμφάνισης νέου στοκ εκκρεμών συντάξεων στο μέλλον. Και αυτό γιατί ο υπάλληλος του ΕΦΚΑ έχει προθεσμία 90 ημερών για την έκδοση της σύνταξης. Διαφορετικά, η σύνταξη θα εκδίδεται με βάση τις πληροφορίες που παρέχει ο ασφαλισμένος μέσω της αίτησης συνταξιοδότησης και η επαλήθευσης αυτών των στοιχείων θα γίνεται αναδρομικά».
–Πότε πιστεύετε ότι θα δουν τα χρήματα στο λογαριασμό τους οι συνταξιούχοι αυτοί
«H καταβολή της σύνταξης ξεκινά αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης συνταξιοδότησης. Συνεπώς, εντός του καλοκαιριού θα εκδοθεί και θα πληρωθεί ο μεγάλος όγκος των εκκρεμών κύριων συντάξεων, πλην -όπως προανέφερα- διεθνών και ανελαστικών».
Πολύ κοντά
–Στις διαδικασίες αυτές ωστόσο το κράτος έχει το δικαίωμα να αναθεωρήσει το τελικό ποσό σύνταξης που δικαιούται κάποιος μέσα στα επόμενα 10 έτη. Μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια που ίσως φέρει πολλούς συνταξιούχους μπροστά στην υποχρέωση να επιστρέψουν αναδρομικά σημαντικά ποσά.
«Η σύνταξη που θα λάβει ο ασφαλισμένος μέσω της διαδικασίας «fast track» ή της διαδικασίας των «συντάξεων εμπιστοσύνης» θα είναι πολύ κοντά ή ακόμα και θα ταυτίζεται με το ποσό της σύνταξης που θα ελάμβανε ο ασφαλισμένος αν ακολουθούνταν η μέχρι σήμερα πολύμηνη και γεμάτη ταλαιπωρία για τον ίδιο διαδικασία. Σας υπενθυμίζω ότι η επέκταση της ψηφιοποίησης του ασφαλιστικού ιστορικού που πραγματοποιείται όλο αυτό το διάστημα θα βοηθήσει καθοριστικά στην εξάλειψη της εμφάνισης τέτοιων φαινομένων. Οι όποιες αυξομειώσεις προκύψουν στο τέλος κατά την ολοκλήρωση των συμπληρωματικών ελέγχων θα είναι μικρές και σε περίπτωση που προκύψει η ανάγκη ο συνταξιούχος να επιστρέψει κάποιο ποσό, αυτό θα γίνει σε αρκετές δόσεις ώστε να μην διαταράσσεται ο οικονομικός του προγραμματισμός. Είμαι βέβαιος πως αν ρωτήσετε τους χιλιάδες ασφαλισμένους που περιμένουν για μήνες τη σύνταξη τους το τι προτιμούν, θα σας απαντήσουν πως θέλουν άμεσα τη σύνταξη τους ακόμη και αν χρειαστεί να επιστρέψουν στο μέλλον ένα μικρό ποσοστό των χρημάτων που έλαβαν».
–Ένα από τα θέματα που απασχολεί αρκετούς συνταξιούχους που εργάζονται είναι οι κρατήσεις που αποφασίσατε να γίνονται στο 30% της σύνταξης τους. Και μάλιστα είδαν αυτόν τον μήνα κρατήσεις που έγιναν αναδρομικά από τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Δεν θεωρείτε ότι είναι άδικη αυτή η οριζόντια μείωση; Δηλαδή ένας συνταξιούχος που κάνει 5 μεροκάματα /μήνα να έχει τις ίδιες κρατήσεις με άλλον που εργάζεται full time; Είναι ένα θέμα που εξετάζετε να ρυθμιστεί πιο δίκαια;
«Ακόμη και σήμερα ένα στα δύο ευρώ της σύνταξης κάθε συνταξιούχου παρέχεται από τον κρατικό προϋπολογισμό -δηλαδή τον φορολογούμενο- και όχι από τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων. Και αυτό δεν αφορά μόνο την εθνική σύνταξη αλλά και μέρος της ανταποδοτικής. Συνεπώς, κατ’ ουσίαν, με την προσωρινή περικοπή της σύνταξης παρακρατείται ένα ποσοστό της επιδότησης που δίνει ο φορολογούμενος προς τον συνταξιούχο. Επιτρέψτε μου επίσης να υπενθυμίσω ότι το ύψος της περικοπής της σύνταξης του εργαζόμενου συνταξιούχου ανερχόταν προ τριετίας στο 60% και το μειώσαμε προς όφελος του συνταξιούχου στο ήμισυ, δηλαδή 30%. Βεβαίως, η επίπτωση της γήρανσης του πληθυσμού οδηγεί την Ελλάδα -όπως και όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες- να προσπαθεί να ενθαρρύνει την, μερική έστω, συμμετοχή των συνταξιούχων στην αγορά εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο υπάρχουν σκέψεις και εσωτερικές διαβουλεύσεις για την αλλαγή της σχετικής νομοθεσίας, οι οποίες ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί. Στόχος μας είναι να πετύχουμε ισορροπία μεταξύ κινήτρων απασχόλησης συνταξιούχων και δημοσιονομικών περιορισμών».
Θα στηρίζουμε το εισόδημα
–H Ελλάδα είναι η χώρα με τα μεγαλύτερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ευρώπη σύμφωνα με στοιχεία του Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου και Πληρωμών των Συντάξεων ΗΔΙΚΑ/ΗΛΙΟΣ του Υπουργείου Εργασίας, για τον Απρίλιο του 2022. Η μέση κύρια σύνταξη έχει πέσει στα 746,06 ευρώ μεικτά (701,30 ευρώ καθαρά) και είναι η χαμηλότερη σε όλες τις χώρες της ΟΝΕ. Υπάρχουν σκέψεις στο Υπουργείο για αυξήσεις στις συντάξεις το άμεσο χρονικό διάστημα;
«Σε ό,τι αφορά τα στοιχεία που παραθέτετε, θα μου επιτρέψετε να πω καταρχάς ότι η μέση κύρια σύνταξη γήρατος είναι €839,49. Τα €746,06 που αναφέρετε αφορούν τον μέσο όρο των κύριων συντάξεων συμπεριλαμβανομένων αναπηρίας, ανασφάλιστων υπερήλικων και θανάτου που προφανώς είναι χαμηλότερες. Εάν στα €839,49 προσθέσουμε για τους μισθωτούς και τα €218,66 που είναι η μέση επικουρική σύνταξη γήρατος, τότε φθάνουμε σε ένα ποσό άνω των 1.050 ευρώ. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης συνολικής σύνταξης (78%) σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν το μέσο ποσοστό στην Ευρώπη είναι κατά 24 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο, ήτοι 54%. Συνακόλουθα, σύμφωνα με τον τελευταία Έκθεση της ΕΕ για τη Γήρανση, η χώρα μας έχει τον υψηλότερο λόγο μέσης σύνταξης ως ποσοστό του μέσου μισθού που φθάνει στο 68% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 43,6%, ενώ εξακολουθεί να έχει το υψηλότερο ποσοστό δαπάνης σε συντάξεις ως ποσοστό του ΑΕΠ σε ολόκληρη της ΕΕ. Συνεπώς, συγκριτικά με το τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι λάθος να ισχυριζόμαστε πως υστερούμε. Σε ό,τι αφορά τα όρια ηλικίας, ενώ στον δημόσιο διάλογο γίνεται μια διαρκής αναφορά στο 67ο έτος, στην πραγματικότητα το όριο ηλικίας προκειμένου κάποιος να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί είναι τα 62 έτη –είτε με πλήρη σύνταξη αν έχουν συμπληρωθεί 40 έτη εργασίας είτε με μειωμένη σύνταξη ανεξαρτήτως ετών εργασίας. Το όριο αυτό είναι ακριβώς στη μέση σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αναφορικά με το δεύτερο μέρος του ερωτήματός σας, η κυβέρνηση την τελευταία τριετία στήριξε ποικιλοτρόπως το εισόδημα των συνταξιούχων. Πιο συγκεκριμένα, προχώρησε στην αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης όσων έχουν άνω των τριάντα ετών ασφαλιστέα εργασία, στην άρση των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις όσων είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1.300 ευρώ, στην επιστροφή αναδρομικών 1,2 δις ευρώ, στη διπλή στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων την περίοδο των Χριστουγέννων και του Πάσχα με 250 και 200 ευρώ αντίστοιχα, στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των συνταξιούχων μέσω της μείωσης του φορολογικού συντελεστή από 22% σε 9% για ετήσια εισοδήματα έως 10.000 ευρώ αλλά και της μεσοσταθμικής μείωση του ΕΝΦΙΑ, όσο και μέσω των μέτρων ανακούφισης του πληθυσμού από την ενεργειακή κρίση. Σε ό,τι αφορά την αύξηση του ύψους των συντάξεων, το 2023 θα είναι έτος αύξησης για πρώτη φορά ύστερα από δώδεκα έτη, με ποσοστό αύξησης το μέσο όρο του ποσοστού του πληθωρισμού και του ποσοστού αύξησης του ΑΕΠ».
