Χάνουν από 2 έως 4 μισθούς ετησίως
Την περίοδο 2012-2022:Οι εργαζόμενοι έχασαν 10 δις €-Τα Ταμεία έχασαν 2 δις €-Χιλιάδες νέοι εγκατέλειψαν τη χώρα («brain drain»)
Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου*
Ι. Αυξημένος κατώτατος μισθός και 26 επιδόματα από 1-4-2023
Νέος κατώτατος μισθός (780 € μεικτά-667 € καθαρά),νέο κατώτατο ημερομίσθιο (34,84 € μεικτά-29,80 € καθαρά)και νέο κατώτατο ωρομίσθιο (5,23 € μεικτά-4,48 € καθαρά) ισχύουν από 1η Απριλίου 2023για 600.0000 περίπου εργάτες και υπαλλήλους τού ιδιωτικού τομέα που εργάζονται με καθεστώς πλήρους ή μερικής απασχόλησης.
Από 1-4-2023, αύξηση παρουσίασαν και τα 26 εργατικά και κοινωνικά επιδόματα, που είναι για δεκαετίες συνδεδεμένα με το ύψος τού κατώτατου μισθού και χορηγεί κυρίως η ΔΥΠΑ (βλ. φύλλο 64 της Εφημερίδας όλων των Συνταξιούχων «60»).Αυξημένες επίσης από 1-4-2023 είναι και οι προσαυξήσεις λόγω υπερεργασίας, υπερωρίας (νόμιμης ή παράνομης), νυχτερινής εργασίας και εργασίας κατά τις αργίες, καθώς επίσης και η αποζημίωση απόλυσης για όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο.
Όμως ΚΑΙ ο νέος κατώτατος μισθός των 780 €, όπως και ο προηγούμενος των 713 € ΚΑΙ ο προγενέστερος αυτού των 586 € (για εργαζόμενους άνω των 25 ετών) και 511 € (για εργαζόμενους κάτω των 25 ετών), ΔΕΝ περιλαμβάνει το επίδομα προϋπηρεσίας (τριετίες),ούτε οικογενειακά επιδόματα, αφού ο μνημονιακός νόμος 4093/2012 (ΦΕΚ Α 222/12-11-2012), που ισχύει δυστυχώς ακόμη και σήμερα (2023), απαγορεύει τη χορήγησή του στους χαμηλόμισθους του ιδιωτικού τομέα, αν η ανεργία δεν πέσει κάτω από 10%.
Το «πάγωμα» των τριετιών (10% εκάστη) στερεί ετησίως από τους εργαζόμενους (παλιούς και νέους) για την προϋπηρεσία τους για τα έτη 2012-2023 από 2 έως 4κατώτατους μισθούς ετησίως. Το ίδιο συμβαίνει και με το «πάγωμα» των οικογενειακών επιδομάτων για την ίδια χρονική περίοδο, από το οποίο οι εργαζόμενοι χάνουν 2-4 κατώτατους μισθούς ετησίως. Η απαγόρευση χορήγησης τριετιών και οικογενειακών επιδομάτων είναι ο βασικός λόγος φτωχοποίησης των εργαζομένων («workingpoors») στον ιδιωτικό τομέα.
ΙΙ. Κατώτατος μισθός 586 € και «υποκατώτατος» 511 € (μεικτά), την περίοδο 2012-2019 – Μεγάλες οι απώλειες για παλιούς-νέους εργαζόμενους
Από το 2012, ως γνωστόν, ο κατώτατος μισθός μειώθηκε με την ΠΥΣ 6/28-2-2012 (ΦΕΚ Α 38) από τα 751 € (μεικτά) στα 586 € (μεικτά) μέχρι την άνοιξη του 2019, όταν η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τον αύξησε στα 650 € (μεικτά). Τον αύξησε δηλαδή περίπου 10%, μετά από οκτώ (8)ολόκληρα χρόνια αναστολής της αύξησής του («πάγωμα»)!
Για την ίδια περίοδο, με την ίδια ΠΥΣ 6/2012, ίσχυσε για τους νέους και τις νέες κάτω των 25 ετών ο «υποκατώτατος» μισθός, που με πλήρες ωράριο ελάμβαναν μισθό ύψους 511 € μεικτά (427 € καθαρά). Ο «νεανικός» «υποκατώτατος» καταργήθηκε επιτέλους, επίσης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, την άνοιξη του 2019, αφού χρησιμοποιήθηκε η φτηνή εργασία των νέων μας για οκτώ (8) ολόκληρα χρόνια, στέλνοντας αρκετές χιλιάδες από αυτούς στο εξωτερικό («braindrain»).
Με την υπ’ αριθ. 107675/27-12-2021 απόφαση του υπουργού Εργασίας κ. Κ. Χατζηδάκη (ΦΕΚ Β 6263) καθορίστηκε ο νόμιμος κατώτατος μισθός στο ποσό των 663 € (μεικτά) και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο στο ποσό των 29,62 € (μεικτά), για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, από 1ηΙανουαρίου 2022.
Εξάλλου, με την υπ’ αριθ. 38866/21-4-2022 απόφαση του υπουργού Εργασίας κ. Κ. Χατζηδάκη (ΦΕΚ Β 2030) καθορίστηκε ο νόμιμος κατώτατος μισθός στο ποσό των 713 € (μεικτά) και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο στο ποσό των 31,85 € (μεικτά), για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, από 1η Μαΐου 2022.
Τέλος, με την υπ’αριθ. 31986/29-3-2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΦΕΚ Β 2003),ο κατώτατος μισθός για τους υπαλλήλους ορίστηκε στα 780 € (μεικτά). Ως προς το κατώτατο μεικτό ημερομίσθιο, από 29,04 € το 2019 και 31,85 € το 2022, από 1-4-2023 προσαρμόστηκε στα 34,84 € (29,80 € καθαρά).
ΙΙΙ. «Παγωμένες» τριετίες-επιδόματα και το 2023-Απώλειες από 2-4 μισθούς ετησίως για τους εργαζόμενους, την περίοδο 2012-2023
ΚΑΙ ο νέος κατώτατος μισθός των 780 € (μεικτά) από 1-4-2023 καταβάλλεται «γυμνός» («single minimum wage system») αφού η σημερινή κυβέρνηση, για άλλη μια φορά, όπως και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, χορηγεί μόνο την ονομαστική αύξηση χωρίς να «ξεπαγώνει» τριετίες και επιδόματα, επικαλούμενη τη διάταξη του ν. 4096/2012, που εφαρμόζεται δυστυχώς και σήμερα (έτος 2023) και εξαρτά τη χορήγηση των επιδομάτων προϋπηρεσίας (τριετίες) και γάμου από τη μείωση της ανεργίας σε ποσοστό κάτω από 10%. Ειδικότερα:
Μεγάλες είναι οι απώλειες που υφίστανται οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα (παλαιοί και νέοι), αφού η προϋπηρεσία τους από 14-2-2012 μέχρι σήμερα ΔΕΝ λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση των τριετιών-πολυετιών και οικογενειακών επιδομάτων. Το «πάγωμα» των τριετιών μέχρι η ανεργία να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10% ορίζει, όπως προαναφέρθηκε, ο ισχύων και σήμερα δευτερομνημονιακός ν. 4093/2012,στην υποπαρ.ΙΑ.11, παρ.1, εδάφια ε-στ. Ο ίδιος νόμος (εδάφιο ε) κατήργησε όλα τα επιδόματα στον κατώτατο μισθό, ανεξαρτήτως του ποσοστού της ανεργίας.
Η σχετική διάταξη του ν. 4093/2012, που δυστυχώς διατηρείται ακόμη και σήμερα σε ισχύ, αναφέρει στο εδάφιο ε ότι: «Πέραν της μηνιαίας τακτικής προσαύξησης λόγω προϋπηρεσίας, καμία άλλη προσαύξηση δεν περιλαμβάνεται στον νομοθετικώς καθορισμένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο» και στο εδάφιο (στ) ότι: «Έως ότου η ανεργία διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10%αναστέλλεται η προσαύξηση του νομοθετικώς καθορισμένου νόμιμου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου για προϋπηρεσία, που συμπληρώνεται μετά την 14-2-2012» (σελίδα 5612 του ΦΕΚ Α 222).
Είναι θεσμικά ανεπίτρεπτο το ότι από το 2012 μέχρι σήμερα (2023) απαγορεύεται στη ΓΣΕΕ να διαπραγματεύεται το ύψος τού κατώτατου μισθού με τους εργοδότες, όπως έκανε για δεκαετίες.
Είναι απαράδεκτο που η ηγεσία του Συνδικαλιστικού Κινήματος, όλα αυτά τα χρόνια, έχει δεχτεί και δυστυχώς έχει συμβιβασθεί με την πρωτοφανή μνημονιακή διάταξη του άρθρου 103 του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ Α 167)που το επέβαλε και που -δυστυχώς-την εφήρμοσαν και τα τρία βασικά κόμματα του μνημονιακού τόξου.
Και είναι απορίας άξιον πώς γίνεται, ενώ έχουμε βγει από τα Μνημόνια (όπως ψευδόμενοι κάποιοι διατείνονται και αρκετοί δυστυχώς πιστεύουν), να ισχύουν όλοι οι μνημονιακοί νόμοι (περίπου 900) και κυρίως το β’ Μνημόνιο (ν. 4046/2012) και οι αντεργατικοί εφαρμοστικοί του ν. 4093/2012, 4127/2013 και 4172/2013, αλλά και το γ’ γενικευμένο και ανακεφαλαιωτικό Μνημόνιο (ν. 4336/2015), που επιτρέπουν στην κυβέρνηση να καθορίζει μονομερώς το ύψος τού κατώτατου μισθού, «γυμνού», χωρίς τα κατά νόμο επιδόματα προϋπηρεσίας (τριετίες) και γάμου-τέκνων.
Οι απώλειες από το «πάγωμα» των τριετιών και των οικογενειακών επιδομάτων για 2012-2023 είναιμεγάλες.
Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη της ΕΝΥΠΕΚΚ, κατά τα έτη 2012-2022, οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα έχουν χάσει 1 δις € κατ’ έτος και τα Ασφαλιστικά Ταμεία 200 εκατ. € κατ’ έτος. Υπολογίζεται ότι, ανάλογα με τα χρόνια προϋπηρεσίας και την οικογενειακή κατάσταση του μισθωτού (έγγαμος, άγαμος, με ή χωρίς παιδιά),κατά την περίοδο 2012-2023, οι απώλειες για τους μισθωτούς κυμαίνονται από 2-8 κατώτατους μισθούς ετησίως για όσους βεβαίως έχουν πολλά χρόνια προϋπηρεσίας και έχουν τέκνα.
Ειδικότερα:
2-4 μισθούς χάνουν ετησίως οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα, μόνο από το «πάγωμα» των τριετιών, την περίοδο 2012-2022
Σύμφωνα με τα επίσημα κείμενα (νόμοι, υπουργικές αποφάσεις), εργαζόμενος (παλιός ή νέος) από 14-2-2012 μέχρι και 31-12-2022 χάνει από 2 έως 4 μισθούς ετησίως από το «πάγωμα» τριετιών.
Η πιο αντιπροσωπευτική περίπτωση, που αφορά χιλιάδες εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, είναι αυτή που εργαζόμενος συμπληρώνει την πρώτη τριετία το 2015 (3 χρόνια μετά την ψήφιση του ν. 4093/2012), ο οποίος θα έπρεπε να είχε λάβει τα κάτωθι ποσά ανά έτος:
● 58,60€ (μεικτά) μηνιαίως, για την πρώτη τριετία(2015-2016-2017),
● 58,60 € (μεικτά) μηνιαίως για τα έτη 2018-2019 και 65 € (μεικτά) μηνιαίως για το 2020,αν έχει δύο τριετίες(2015-2016-2017 και 2018-2019-2020),
● 65€ (μεικτά) μηνιαίως για το 2021 και 66,30 € (μεικτά) μηνιαίως από 1/1-30/4/2022 και 71,30 € (μεικτά) μηνιαίως από 1/5/2022-30/3/2023 και 78 € (μεικτά) μηνιαίως από 1/4-31/12/2023,αν έχει τρεις τριετίες (2015-2016-2017, 2018-2019-2020 και 2021-2022-2023).
Οι συνολικές ετήσιες απώλειες από το «πάγωμα» των τριετιών(10% επί του βασικού για κάθε μήνα) του εργαζομένου καταγράφονται στον παρακάτω πίνακα:
ΤΡΙΕΤΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ
Συμπληρωμένη 1τριετία
2015
2016
2017 2.461,20 €
(58,60 € Χ 14) 820,40
(58,60 € Χ 14) 820,40
(58,60 € Χ 14) 820,40
Συμπληρωμένες 2τριετίες
2018
2019
2020 2.550,80 €
(58,60 € Χ 14) 820,40
(58,60 € Χ 14) 820,40
(65 € Χ 14) 910
Συμπληρωμένες 3τριετίες
2021
2022
(663 € έως 30/4/2022
713 € από 1/5/2022)
2023
(713 € έως 31/3/2023
780 € από 1/4/2023) 2.957,60
(65 € Χ 14) 910
(66,3 € Χ 4,5) ΣΥΝ (71,30 € Χ 9,5)
298,35 + 677,35=
975,70
(71,3 € Χ 3) ΣΥΝ (78 € Χ 11)
213,90 + 858=
1.071,90
ΣΥΝΟΛΟ ΤΡΙΩΝ ΤΡΙΕΤΙΩΝ
ΕΤΩΝ 2012-2023 7.969,60 €
(2.461,20+2.550,80+2.957,60)
IV. Να ξεπαγώσουν άμεσα τριετίες-επιδόματα
Από τα παραπάνω στοιχεία, το συμπέρασμα που προκύπτει αβίαστα είναι ότι, νέοι και παλαιοί εργαζόμενοι, για την προϋπηρεσία από 14-2-2012 μέχρι και σήμερα και έως ότου η ανεργία να πέσει κάτω του 10%, θα χάνουν από 2μέχρι και 4 μισθούς κατ’ έτος, ανάλογα με τα χρόνια και τις τριετίες που θα έχουν εργαστεί από το 2012 κι εφεξής.
Αυτό το έγκλημα κατά των νέων μας πρέπει άμεσα να σταματήσει. Η πρωτοφανής λεηλασία των μισθών των νέων, αλλά και των μεγαλύτερων σε ηλικία, εργαζομένων δεν έχει προηγούμενο στην ευρωπαϊκή ιστορία των μισθών.
Είναι αδιανόητο τέτοια εκμετάλλευση μισθωτής εργασίας να συμβαίνει σε χώρα της ΕΕ με την υψηλότερη νεανική ανεργία και τη μεγαλύτερη, τα τελευταία χρόνια, νεανική μετανάστευση («brain drain») που έχει υπάρξει μετά τη Μεταπολίτευση.
Γι’ αυτό ζητάμε ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ το «ξεπάγωμα» των τριετιών και των οικογενειακών επιδομάτων καθώς και την άμεση ενσωμάτωση της Οδηγίας ΕΕ 2022/2041 «για επαρκείς κατώτατους μισθούς» με ΑΤΑ και τριετίες, όπως αναλύσαμε στο προηγούμενο τεύχος της Εφημερίδας των Συνταξιούχων (φύλλο 70).
Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος Ε
