Η μεγάλη κλοπή των κυρίων συντάξεων!

Ιδού οι τέσσερις (4) «κόφτες» των συντάξεων μετά τη χορήγησή τους από τον ΕΦΚΑ!

Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου*

Με το άρθρο 120 του ν. 4623/2019 (ΦΕΚ Α 134/9-8-2019 η σημερινή κυβέρνηση θέσπισε νέο ανώτατο όριο μηνιαίας κύριας σύνταξης (ή αθροίσματος συντάξεων) που χορηγούνται αποκλειστικά από τον ΕΦΚΑ.

Η πλήρης διατύπωση του άρθρου 120 του ν. 4623/2019, που καθόρισε το νέο ανώτατο όριο (πλαφόν) στις κύριες συντάξεις, έχει ως εξής:

«1. Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κάθε μηνιαίας κύριας σύνταξης ή περισσότερων της μιας συντάξεων λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ και εφόσον μέρος του χρόνου ασφάλισης διανύθηκε ή ανάγεται έως και 31.12.2016, ανέρχεται κατ’ ανώτατο όριο στο δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης της παραγράφου 6 του άρθρου 7 του ν. 4387/2016 (Α΄ 85) που αντιστοιχεί σε είκοσι χρόνια ασφάλισης, όπως το ποσό αυτής ισχύει κάθε φορά. Το οριζόμενο στο προηγούμενο εδάφιο ανώτατο όριο καταλαμβάνει και τις κάθε είδους προσαυξήσεις της σύνταξης ή των συντάξεων, ενώ δεν καταλαμβάνει τα ποσά των χορηγούμενων από τον ΕΦΚΑ επιδομάτων αναπηρίας.

2. Το ανώτατο όριο της παραγράφου 1 εφαρμόζεται και στις συντάξεις που έχουν χορηγηθεί έως και τις 12.5.2016 ή ανατρέχουν στην ίδια ημερομηνία και οι οποίες επανυπολογίστηκαν με βάση τα άρθρα 14 και 33 του ν. 4387/2016 όπως ισχύουν. Η τυχόν προσωπική διαφορά που έχει προκύψει από την αναπροσαρμογή ανακαθορίζεται με βάση το νέο ανώτατο όριο.
3. Ποσά συντάξεων που έχουν ήδη απονεμηθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 και υπερβαίνουν το ανώτατο όριο της παραγράφου 1, προσαρμόζονται στο οριζόμενο από τις παραγράφους 1 και 2 ποσό από την ημερομηνία έναρξης καταβολής τους. Τυχόν επιπλέον διαφορές συντάξεων αναζητούνται άτοκα ως καλοπίστως εισπραχθείσες και επιστρέφονται με παρακράτηση σε ποσοστό 20% της μηνιαίας καταβαλλόμενης σύνταξης και μέχρι ολοσχερούς εξοφλήσεως.».

Ως ανώτατο όριο μηνιαίας κύριας σύνταξης (ή περισσοτέρων συντάξεων),με τη νεώτερη αυτή νομοθετική παρέμβαση, ορίστηκε το ακαθάριστο ποσό υπολογιζόμενο στο δωδεκαπλάσιο της πλήρους εθνικής σύνταξης (384 ευρώ) της παρ. 6 του άρθρου 7 του ν.4387/2016, που αντιστοιχεί σε είκοσι χρόνια ασφάλισης. Το ανώτατο όριο μηνιαίας κύριας σύνταξης, που καθορίστηκε κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4623/2019, ήταν 4.608ευρώ (12 μήνες Χ 384 ευρώ) μεικτά.

Τέσσερις περικοπές

Το ποσό αυτής της σύνταξης, όμως, υφίσταται, μετά τη χορήγησή της από τον ΕΦΚΑ, τέσσερις (4) αυτοτελείς περικοπές («κουρέματα») μέχρι να φτάσει στον δικαιούχο-συνταξιούχο. Δηλαδή τέσσερις μεγάλες μειώσεις, όπως ομολογείται και στην υπ’ αριθ. πρωτ. Φ.80000/οικ.36531/129/20-8-2019 εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΥΠΕΚΥ):

Ι. Πρώτο «κούρεμα»-μείωση: Κράτηση υπέρ ΕΑΣ (ΑΚΑΓΕ) συνολικού ποσού 645,12 ευρώ.

Ειδικότερα: Επί του ακαθάριστου ποσού των 4.608 ευρώ, εφαρμόζεται αρχικά η κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ, η οποία αρχικά είχε κριθεί αντισυνταγματική με την υπ’ αριθ. 244/2017 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αλλά αργότερα με την υπ’ αριθ. 1477/2021 απόφαση της Ολομέλειας του ίδιου Δικαστηρίου(!!) κρίθηκε συνταγματική μετά την 1-1-2019!

Η κράτηση υπέρ ΕΑΣ (σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38του ν.3863/2010, όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 10 του άρθρου 44του ν.3986/2011, καθώς και η κράτηση της παρ. 11τουάρθρου 44του ν.3986/2011), κυμαίνεται από 3% έως 14% ανάλογα με το ύψος της σύνταξης. Στην περίπτωσή μας, επειδή η σύνταξη υπερβαίνει τα 3.500 ευρώ, η περικοπή ανέρχεται σε 14%.

Δηλαδή: 4.608 Χ 14% = 645,12 ευρώ η πρώτη μείωση.

Άρα η σύνταξη των 4.608 ευρώ (μεικτά) μειώνεται, σε πρώτη φάση, κατά 645,12 ευρώ και περιορίζεται  στα  3.962,88 ευρώ(=4.608 μείον 645,12).

ΙΙ. Δεύτερο «κούρεμα»- μείωση: Εισφορά υπέρ υγείας (ΕΟΠΥΥ) συνολικού ύψους 237,77 ευρώ

Ειδικότερα: Από το εναπομείναν ποσό της σύνταξης των 3.962,88 ευρώ,  παρακρατείται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης (υπέρ ΕΟΠΥΥ) ύψους 6% (άρθρο 44 του ν. 4387/2016), παρότι ο συνταξιούχος κατέβαλλε υπέρ υγείας καθ’ όλο τον εργασιακό του βίο για να έχει κάλυψη υπέρ υγείας και περίθαλψης όταν συνταξιοδοτηθεί!

Δηλαδή: 3.962,88 Χ 6% = 237,77 ευρώ η δεύτερη μείωση.

Άρα η σύνταξη, σε δεύτερη φάση, μειώνεται περαιτέρω κατά 237,77 ευρώ και περιορίζεται στα  3.725,11 ευρώ(=3.962,88 μείον 237,77).

Συνεπώς, το καθαρό προ φόρου ποσό σύνταξης (ή αθροίσματος συντάξεων), που ανέρχεται στο ύψος τού θεσπισμένου πλαφόν (4.608 ευρώ) μέχρι στιγμής και σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, περιορίζεται στο ποσό των 3.725,11 ευρώ, αφού έχει ήδη υποστεί περικοπή κατά 645,12 ευρώ και 237,77 ευρώ, ως ανωτέρω.

ΙΙΙ. Τρίτο «κούρεμα»- μείωση: Αποδιδόμενος φόρος συνολικού ύψους 899,25 ευρώ τον μήνα

Ειδικότερα: Μετά τις παραπάνω δύο περικοπές, το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα του συνταξιούχου με την ανώτατη σύνταξη των 3.725,11 ευρώ τον μήνα, ανέρχεται σε (3.725,11 ευρώ Χ 12 μήνες=) 44.701,32 ευρώ.

Η παρακράτηση του φόρου για το ετήσιο εισόδημα από τη σύνταξη των 44.701,32 ευρώ, με κλιμακωτούς συντελεστές φορολόγησης 9%, 22%, 28%, 36% και 44%, για ετήσιο εισόδημα πάνω από 40.000 ευρώ, σύμφωνα με τη Φορολογική Νομοθεσία, ανέρχεται σε 11.568 ευρώ.

Αφαιρώντας το ποσό του αφορολόγητου (9%) των 777 ευρώ, ο ετήσιος φόρος που πρέπει να αποδοθεί από τον συνταξιούχο ανέρχεται σε 10.791 ευρώ (=11.568 μείον 777).

Συνεπώς, ο φόρος σε μηνιαία βάση ανέρχεται σε 899,25€ (=10.791 ΔΙΑ 12).

Άρα η σύνταξη των 3.725,11 ευρώ μειώνεται και κατά 899,25 ευρώ τον μήνα και περιορίζεται  στα 2.825,86 ευρώ(3.725,11 μείον 899,25).

1. IV. Τέταρτο «κούρεμα»- μείωση: Έκτακτη Εισφορά Αλληλεγγύης συνολικού ύψους 211,93 ευρώ (ν.3986/2011, άρθρο 43Α ν.4177/2017)

Ειδικότερα: Επί της ανωτέρω εναπομείνασας σύνταξης ύψους 2.825,86 ευρώ, επιβάλλεται και δεύτερη εισφορά, η Έκτακτη Εισφορά Αλληλεγγύης, όπως ισχύει για όλα τα εισοδήματα που υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ ετησίως (αναμένεται να καταργηθεί από 1-1-2023), με συντελεστές 2,2%, 5%, 6,5%, 7,5%, 9% και 10%. Στην περίπτωσή μας ο συντελεστής εφαρμόζεται το 7,5%.

Δηλαδή: 2.825,86 ευρώ Χ 7,5%= 211,93 η τέταρτη μείωση.

Άρα η σύνταξη, μετά και την τέταρτη περικοπή ύψους 211,93 ευρώ, συρρικνώνεται στα 2.613,93 ευρώ(2.825,86 μείον 211,93).

Παραστατικός είναι ο παρακάτω πίνακας:

Αρχική σύνταξη 4.608 ευρώ (μεικτά)

Χαρακτηριστικά είναι επίσης και τα παρακάτω τρία παραδείγματα που αναφέρονται στη μνημονευόμενη παραπάνω εγκύκλιο του ΥΠΕΚΥ (αριθ. πρωτ. Φ.80000/οικ.36531/129/20-8-2019):

Παράδειγμα 1:

Συνταξιούχος μετά την 12.05.2016, λαμβάνει ακαθάριστο ποσό σύνταξης ύψους 5.984 € (384 € εθνική και 5.600 € ανταποδοτική). Ο συνταξιούχος όμως θα λάβει το ανώτατο καθοριζόμενο ποσό σύνταξης, ήτοι 4.608 €. Το καθαρό προ φόρου ποσό της καταβληθείσας σύνταξής του ανέρχεται στο ποσό των 3.725,11 €.

Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 120 του ν. 4623/2019, στην περίπτωση που καταβάλλεται στον συνταξιούχο το ποσό των 5.984 €, το ανώτατο όριο εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης και οι επιπλέον διαφορές αναζητούνται άτοκα ως καλοπίστως εισπραχθείσες. Επιστρέφονται με παρακράτηση σε ποσοστό 20% της μηνιαίας καταβαλλόμενης σύνταξης, δηλαδή  (3.725,11 Χ 20% =) 745,02 € και μέχρι ολοσχερούς εξόφλησης.

Το ίδιο ως άνω ισχύει και στην περίπτωση που συνταξιούχος λαμβάνει ακαθάριστο ποσό σύνταξης ύψους 5.984 € (384 € εθνική, 5.300 € ανταποδοτική και 300 € προσαύξηση του άρθρου 30 του ν. 4387/2016).

Παράδειγμα 2:

Συνταξιούχος πριν την 12.5.2016 λαμβάνει καθαρό προ φόρου ποσό κύριας σύνταξης ύψους 3.000 €. Το ακαθάριστο ποσό της επανυπολογισθείσας σύνταξής του από 1.1.2019 ανέρχεται σε 5.984 € (384 € εθνική και 5.600 € ανταποδοτική).

Επί του ποσού αυτού έχουν εφαρμοστεί οι παρακάτω κρατήσεις:14% για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ, οπότε η σύνταξη προσαρμόζεται στα 5.146,24 € και έπειτα κράτηση 6% υπέρ υγειονομικής περίθαλψης (5.146,24 Χ 6%=), οπότε η σύνταξη καθορίζεται στα  4.837,47 €.

Η προσωπική διαφορά ανέρχεται σε 1.837,47 € (4.837,47 – 3.000), η οποία καταβάλλεται ετησίως κατά το ένα πέμπτο σταδιακά και ισόποσα από 1.1.2019 (άρθρο 14 παρ. 2 ν. 4387/2016 όπως ισχύει). Ως εκ τούτου, το 2019 ο συνταξιούχος λαμβάνει καθαρό προ φόρου μηνιαίο ποσό σύνταξης ύψους 3.367,49 € (3.000 + 1/5 Χ 1.837,47).Το ποσό αυτό εξακολουθεί να καταβάλλεται στο συνταξιούχο καθ’ όλο το έτος 2019 γιατί είναι μικρότερο του 3.725,11 €.

Για το έτος 2020, επειδή το ποσό της σύνταξης με την προσωπική διαφορά υπερβαίνει το ανώτατο όριο (3.000 + 2/5 Χ 1837,47 = 3.734,94 €), ο συνταξιούχος θα λάβει 3.725,11 €.

Παράδειγμα 3:

Στην περίπτωση συνταξιούχου που λαμβάνει περισσότερες από μία κύριες συντάξεις, αυτές αθροίζονται. Έπειτα γίνονται οι κατά νόμο κρατήσεις και όποιο ποσό υπερβαίνει το ανώτατο όριο, περικόπτεται.

Από όλα τα παραπάνω αποδεικνύεται ο απόλυτος εμπαιγμός των ασφαλισμένων-συνταξιούχων μας, από όσους μιλούν για καθαρή (αμιγή) ανταποδοτικότητα των συντάξεων με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης που θεσπίστηκαν με τον ασφαλιστικό νόμο 4670/2020 («νόμος Βρούτση»)!

• Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ