Του Θάνου Ασκητή
Η κατάθλιψη είναι μια ψυχολογική διαταραχή, η οποία στις ημέρες μας φαίνεται να γίνεται όλο και πιο συχνή ανεξαρτήτου φύλου, κοινωνικού στρώματος και ηλικιακής ομάδας. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον ένας ενήλικος στους πέντε θα παρουσιάσει κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της ζωής του. Επίσης, παρόλο που η κατάθλιψη «πλήττει» κυρίως τις γυναίκες, είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το ποσοστό των ανδρών μέσης ηλικίας με κατάθλιψη συνεχώς μεγαλώνει. Έχει διαπιστωθεί μια αύξηση της συχνότητας της νόσου, κάτι που πιθανώς σχετίζεται με τον τρόπο που ζει ο σύγχρονος άνθρωπος.
Πράγματι, για τους περισσότερους ανθρώπους ο καθημερινός τρόπος ζωής γίνεται όλο και πιο στρεσογόνος. Οι αυξανόμενες απαιτήσεις και οι πιεστικές συνθήκες ζωής που κυριαρχούν στις περισσότερες κοινωνίες προκαλούν στρες, το οποίο μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη. Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική νόσος που επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις σε πολλούς τομείς της ζωής του άνδρα, όπως στην εργασία, στις διαπροσωπικές του σχέσεις, ακόμη και στη σεξουαλική του ζωή, επιφέροντας μάλιστα σεξουαλικές δυσλειτουργίες.
Επηρεάζεται η λειτουργικότητα
Ένα άτομο που υποφέρει από κατάθλιψη μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα που επηρεάζουν σημαντικά τη λειτουργικότητά του. Τα συμπτώματα αυτά είναι κυρίως άσχημη διάθεση και απώλεια του ενδιαφέροντος για ασχολίες και δραστηριότητες, που του ήταν πάντα ευχάριστες. Η κακή διάθεση φαίνεται να καθιστά αδύνατη την απόλαυση της ζωής, επιφέροντας αίσθηση ανηδονίας, την οποία ο άνδρας βιώνει ακόμη και στη σεξουαλική του ζωή. Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί δυσκολία στον ύπνο και προβλήματα στη λήψη τροφής, όπως αύξηση ή μείωση της όρεξης για φαγητό. Συχνά υπάρχει σωματική κούραση και έλλειψη ενεργητικότητας που βασανίζουν ακόμη περισσότερο το άτομο. Παράλληλα, είναι πιθανό να παρατηρηθεί δυσκολία σε λειτουργίες, όπως η μνήμη και η συγκέντρωση. Επιπλέον, ο άνδρας μπορεί να κάνει άσχημες σκέψεις για τον εαυτό του, όπως ότι δεν αξίζει ή ότι δεν είναι σημαντικός ως προσωπικότητα και σε κάποιες περιπτώσεις να σκεφτεί ακόμη και να κάνει κακό στον εαυτό του.
Όσον αφορά τη σεξουαλική υγεία, η κατάθλιψη είναι πιθανό να επιφέρει αρνητικές συνέπειες, όπως μειωμένη ερωτική επιθυμία, στυτική δυσλειτουργία και διαταραχές στην εκσπερμάτιση. Η μείωση της ερωτικής επιθυμίας είναι ένα πολύ συχνό αποτέλεσμα της κατάθλιψης. Ο άνδρας χάνει το ενδιαφέρον του και το κίνητρο για τη συνέχεια της σεξουαλικής του ζωής, ενώ «βυθίζεται» στη γενικότερη κατάσταση ανηδονίας που χαρακτηρίζει την κατάθλιψη. Η διάθεσή του για εμπλοκή στο σεξ μειώνεται, καθώς επίσης ελαττώνονται και οι σεξουαλικές του φαντασιώσεις. Παράλληλα, ο άνδρας με κατάθλιψη είναι πιθανό να εμφανίσει δυσκολία στο να αποκτήσει και να διατηρήσει τη στύση του, κάτι που λειτουργεί επιβαρυντικά στην ήδη μειωμένη διάθεση για σεξουαλική επαφή.
Ερμηνεία
Επιπλέον, νεότερες έρευνες σχετικές με τη σεξουαλική υγεία συσχετίζουν την κατάθλιψη με την εμφάνιση διαταραχών της εκσπερμάτισης, όπως την πρόωρη και την ανεσταλμένη εκσπερμάτιση. Είναι σημαντικό στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι η ανεσταλμένη εκσπερμάτιση φέρεται να συσχετίζεται ισχυρά με την κατάθλιψη, κυρίως επειδή προκαλεί μειωμένη επιθυμία για σεξουαλική επαφή, αλλά και αίσθηση ανηδονίας.
Η μειωμένη επιθυμία για σεξουαλική επαφή ίσως να ερμηνευτεί ότι δεν είναι πλέον επιθυμητός και ελκυστικός ο ένας σύντροφος για τον άλλο, γεγονός που απομακρύνει και αποξενώνει ακόμη περισσότερο τους συζύγους. Είναι σημαντικό οι σύζυγοι να πλησιάσουν ο ένας τον άλλο και να αφήσουν να εκφραστούν σκέψεις και συναισθήματα. Είναι ωφέλιμο το άτομο με κατάθλιψη να μη χρεωθεί και να μη φορτωθεί με ενοχές και η αντιμετώπιση του προβλήματος να είναι δυαδική.
Ο Δρ. Θάνος Ασκητής είναι Ψυχίατρος-Σεξολόγος-Καθηγητής Ψυχιατρικής EUC-Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας-Μέλος ΕΨΕ, APA/USA, ISSM/ESSM-Αντιπεριφερειάρχης Υγείας
