Όλοι το έχουμε κάνει… Όταν χτυπήσαμε το δάχτυλο του ποδιού μας στη γωνία του τραπεζιού ή όταν κλείσαμε το δάχτυλό μας στην πόρτα, το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να ξεστομίσουμε μια βρισιά. Και σύμφωνα με την επιστημονική έρευνα, αυτό δεν γίνεται απλώς τυχαία. Οι βρισιές φαίνεται πως έχουν μια ιδιαίτερη δύναμη: Μπορούν να αυξήσουν την αντοχή μας στον πόνο.
Σύμφωνα με την Όλι Ρόμπερτσον, ερευνητή ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος μίλησε για το θέμα στη «Washington Post», «το βρίσιμο είναι κάτι κοινό για όλους μας και έχει μια σχεδόν μαγική δύναμη». Ο Ρίτσαρντ Στέφενς, ερευνητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Keele της Αγγλίας, τονίζει στο ίδιο μέσο ότι το βρίσιμο είναι «ένας τρόπος αυτοβοήθειας που δεν απαιτεί φάρμακα, δεν έχει θερμίδες και δεν κοστίζει τίποτα».
Το 2009, ο Στέφενς και η ομάδα του διεξήγαγαν μια έρευνα για να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ βρισιών και ανοχής στον πόνο. Οι συμμετέχοντες έβαλαν τα χέρια τους σε παγωμένο νερό και επαναλάμβαναν είτε μια βρισιά της επιλογής τους είτε μια ουδέτερη λέξη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι έβριζαν άντεξαν περισσότερο και ένιωσαν λιγότερο πόνο.
Άλλες έρευνες επιβεβαίωσαν αυτά τα ευρήματα. Το 2020, άλλη μελέτη των Στέφενς και Ρόμπερτσον έδειξε ότι το βρίσιμο αυξάνει την ανοχή στον πόνο, αλλά δεν αλλάζει την αντίληψη του πόνου.
Το 2017, ερευνητές εξέτασαν τη σχέση μεταξύ βρισιών και πόνου σε Ιάπωνες και Άγγλους ομιλητές. Παρόλο που στην Ιαπωνία οι βρισιές δεν είναι τόσο κοινωνικά ενσωματωμένες όπως στην Αγγλία, στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Δύσης, η έρευνα έδειξε ότι το βρίσιμο αύξησε και σε αυτήν την περίπτωση την αντοχή στον πόνο.
Τα οφέλη
Εκτός από την αντοχή στον πόνο, το βρίσιμο συνδέεται με τη βελτίωση της μνήμης, αλλά και τη μείωση στον ψυχολογικό πόνο της απόρριψης. Σύμφωνα με την Ρόμπερτσον, «τα νευρωνικά μονοπάτια για τον σωματικό και τον συναισθηματικό πόνο είναι τα ίδια». Γι’ αυτόν τον λόγο, η κοινωνική απόρριψη μπορεί να μας πονάει το ίδιο έντονα όσο ένας σωματικός τραυματισμός. Το βρίσιμο μπορεί επίσης να αυξήσει τη σωματική δύναμη. Σε μια έρευνα του 2018, οι συμμετέχοντες που έβριζαν κατά τη διάρκεια μιας άσκησης ποδηλασίας είχαν καλύτερες επιδόσεις.
Η «σωστή δόση»
Παρόλο που η σχέση μεταξύ βρισιών και πόνου έχει μελετηθεί σε εργαστηριακές συνθήκες, οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν πώς μπορεί να εφαρμοστεί στην καθημερινή ζωή ή σε κλινικά περιβάλλοντα. Σύμφωνα με την «Washington Post», ο καθηγητής φυσικοθεραπείας Νικ Γουάσμουθ ερευνά πώς παράγοντες όπως η ηλικία, το περιβάλλον και η συχνότητα χρήσης των βρισιών επηρεάζουν το αποτέλεσμα.
Για όσους θέλουν να δοκιμάσουν το βρίσιμο ως μέθοδο διαχείρισης του πόνου, ο Γουάσμουθ προτείνει να επιλέξουν μια λέξη που τους ταιριάζει. Οι ερευνητές προτείνουν τη χρήση της -την κρίσιμη στιγμή- σε σταθερό ρυθμό (μία φορά το δευτερόλεπτο έως μία φορά κάθε τρία δευτερόλεπτα) με φυσιολογική ένταση φωνής.
Και καθώς το να βρίζει κανείς φωναχτά δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό, οι επιστήμονες διερευνούν αν η χρήση βρισιών σε εσωτερική ομιλία μπορεί να έχει τα ίδια αποτελέσματα. Για παράδειγμα, ο Γουάσμουθ μελετά αν μπορούμε να μειώσουμε τον πόνο ή να αυξήσουμε τη δύναμή μας απλά βρίζοντας μέσα στο μυαλό μας.
Αγενές αλλά ωφέλιμο
Αν και το βρίσιμο θεωρείται αγενές, φαίνεται πως έχει πρακτικά οφέλη. Βοηθά στην ανοχή του πόνου, αυξάνει τη δύναμη και μπορεί ακόμα και να μειώσει την ψυχολογική δυσφορία. Η επιστήμη συνεχίζει να ερευνά το φαινόμενο, αλλά ένα είναι σίγουρο: την επόμενη φορά που θα χτυπήσετε το δάχτυλό σας, μην αισθανθείτε τύψεις αν αφήσετε να σας ξεφύγει κάποια βρισιά.
