- Η αύξηση εισφορών θα κυμανθεί στο 9% σε μηνιαία βάση, οπότε για το κοινό όφελος πρέπει να καταργηθεί άμεσα η διάταξη του νόμου Βρούτση (παρ.4 άρθρου 36 ν. 4670/2020)
Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου*
Ι. Ρύθμιση εκτός Συντάγματος
Μεγάλη αύξηση εισφορών για 444.478 ασφαλισμένους αγρότες και αγρότισσες στον πρώην ΟΓΑ θα φέρει το 2023! Σύμφωνα με αντισυνταγματική και κοινωνικά απαράδεκτη διάταξη του νόμου Βρούτση (ν. 4670/2020, ΦΕΚ Α 43) και ειδικότερα σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 36, στις 31-12-2022 εκπνέει η μεταβατική τριετία (2020-2021-2022) με το ευνοϊκό καθεστώς εισφοροδότησης των ασφαλισμένων αγροτών μας. Από 1-1-2023 οι ασφαλισμένοι αγρότες στον πρώην ΟΓΑ, που έχει ενταχθεί στον e-ΕΦΚΑ, θα υποστούν αυξήσεις στις ασφαλιστικές τους εισφορές ύψους ίσου με τον ετήσιο πληθωρισμό για τα έτη 2023 και 2024 και ίσου με τη μέση αύξηση των μισθών από 1-1-2025 και μετά.
Για όσα χρόνια δεν αυξηθεί ούτε ο πληθωρισμός, ούτε οι μισθοί, οι κλίμακες εισφορών θα διατηρούνται στα ίδια επίπεδα. Θα ισχύσει δηλαδή και για τους αγρότες ασφαλισμένους η κοινωνικά ανάλγητη και ασύμβατη με το Σύνταγμα ρύθμιση του ν. 4670/2020 για Αυτόματη Αναπροσαρμογή (αύξηση) των Εισφορών (ΑΕΕ) σε ετήσια βάση, όπως ακριβώς και για τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιστήμονες, που αναλύσαμε στο προηγούμενο φύλλο.
ΙΙ. Το θεσμικό πλαίσιο σήμερα για τις εισφορές
Αναφορικά με το ισχύον καθεστώς εισφοροδότησης των αγροτών μας, που είναι μεταβατικό και λήγει στις 31-12-2022, ισχύουν τα εξής:
Στην παρ. 5 του άρθρου 36 του ν. 4670/2020 ορίζονται τα υπαγόμενα πρόσωπα στο νέο ασφαλιστικό καθεστώς, όπως εξειδικεύονται και στις σχετικές υπ’αριθ. 50324/Σ.6/3-3-2020 (3/2020) και Δ.15/Δ’/οικ.11442/292/26-3-2020 εγκυκλίους του ΥΠΕΚΥ.
Ειδικότερα ορίζεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 40του ν. 4387/2016καταλαμβάνουν τους απασχολούμενους στο αγροτικό επάγγελμα, καθώς και λοιπές κατηγορίες απασχολούμενων, που υπάγονται, βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων, υποχρεωτικά ή προαιρετικά, για κύρια σύνταξη στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ, όπως (ενδεικτικά):
-οι αγρότες, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι, αλιείς κ.λ.π.,
-όσοι υπάγονταν ή θα υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ με εισοδηματικά ή πληθυσμιακά κριτήρια,
-οι κατά κύριο επάγγελμα τουλάχιστον για μια 5ετία αγρότες, που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος μέχρι 100 kw,
-οι απασχολούμενοι στην αγροτική οικονομία, πρώην ασφαλισμένοι του ΟΓΑ, που έχουν ενταχθεί στα επενδυτικά προγράμματα για την αγροτική ανάπτυξη,
-οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και αγρότισσες που είναι παράλληλα και μέλη Αγροτικών Συνεταιρισμών,
-οι αγρεργάτες που απασχολούνται σε παραγωγούς αγροτικών προϊόντων και ως λιανοπωλητές σε λαϊκές αγορές,
-ο/η σύζυγος και τα ενήλικα τέκνα οικογένειας, σε περίπτωση οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης,
-τα μέλη οικογενειών αλιέων, κατόχων αλιευτικού σκάφους κ.λπ..
ΙΙΙ. Οι πίνακες με τις εισφορές για τα έτη 2020-2021-2022 («μεταβατικές εισφορές»)
Όπως προαναφέραμε, οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΓΑ από 1-1-2020 καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 36 του ν. 4670/2020, όπου ρυθμίζεται ένα σύστημα έξι (6) ασφαλιστικών κατηγοριών. Παράλληλα προβλέπεται τριετής μεταβατική περίοδος σταδιακής αύξησης των εισφορών. Τα μηνιαία ποσά των εισφορών κύριας σύνταξης ανά ασφαλιστική κατηγορία σύμφωνα με το νέο σύστημα διαμορφώθηκαν για τα έτη 2020, 2021 και 2022ως εξής:
Ποσά μηνιαίων εισφορών κλάδου σύνταξης σε ευρώ | |||||
Ασφαλιστικές κατηγορίες | Για το 2020 | Εισφορά υπέρ αγροτικής εστίας | Υγεία σε χρήμα | Υγεία σε είδος |
Σύνολο |
1η κατηγορία | 87 | 2 | 3 | 29 | 121 € |
2η κατηγορία | 104 | 2 | 3 | 35 | 144 € |
3η κατηγορία | 132 | 3 | 3 | 35 | 173 € |
4η κατηγορία | 166 | 3 | 3 | 35 | 207 € |
5η κατηγορία | 207 | 4 | 3 | 35 | 249 € |
6η κατηγορία | 280 | 6 | 3 | 35 | 324 € |
Ποσά μηνιαίων εισφορών κλάδου σύνταξης σε ευρώ | |||||
Ασφαλιστικές κατηγορίες | Για το 2021 | Εισφορά υπέρ αγροτικής εστίας | Υγεία σε χρήμα | Υγεία σε είδος | Σύνολο |
1η κατηγορία | 89 | 2 | 3 | 29 | 123 € |
2η κατηγορία | 107 | 2 | 3 | 35 | 147 € |
3η κατηγορία | 136 | 3 | 3 | 35 | 177 € |
4η κατηγορία | 171 | 3 | 3 | 35 | 212 € |
5η κατηγορία | 212 | 4 | 3 | 35 | 254 € |
6η κατηγορία | 288 | 6 | 3 | 35 | 332 € |
Ποσά μηνιαίων εισφορών κλάδου σύνταξης σε ευρώ | |||||
Ασφαλιστικές κατηγορίες | Για το 2022 | Εισφορά υπέρ αγροτικής εστίας | Υγεία σε χρήμα | Υγεία σε είδος | Σύνολο |
1η κατηγορία | 91 | 2 | 3 | 29 | 125 € |
2η κατηγορία | 110 | 2 | 3 | 35 | 150 € |
3η κατηγορία | 139 | 3 | 3 | 35 | 180 € |
4η κατηγορία | 175 | 3 | 3 | 35 | 216 € |
5η κατηγορία | 218 | 4 | 3 | 35 | 260 € |
6η κατηγορία | 295 | 6 | 3 | 35 | 339 € |
Οι ασφαλισμένοι, σύμφωνα με την ισχύουσα ρύθμιση του ν. 4670/2020 κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους, υποχρεωτικά σε μία από τις έξι ασφαλιστικές κατηγορίες που απεικονίζονται παραπάνω. Σε περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία, τότε υποχρεωτικά κατατάσσεται στην 1η. Παρέχεται όμως η δυνατότητα στους ασφαλισμένους οποτεδήποτε να αλλάξουν, με αίτησή τους, ασφαλιστική κατηγορία, δηλαδή να υπαχθούν σε ανώτερη ή κατώτερη εκείνης που είχαν επιλέξει.
Η μετάταξη σε διαφορετική ασφαλιστική κατηγορία ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και ισχύει υποχρεωτικά για όλη τη διάρκεια του έτους. Η αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας μπορεί να υποβάλλεται και μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ.
Για τις γυναίκες
Ως προς τις γυναίκες ασφαλισμένες που υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου 40του ν.4387/2016, η παράγραφος 9 του άρθρου 36 του ν. 4670/2020 προβλέπει να καταβάλουν μειωμένες εισφορές σε ποσοστό 50% κατά το δωδεκάμηνο απασχόλησης μετά τον τοκετό, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 141του ν.3655/2008. Η ανωτέρω μείωση γίνεται επί του ποσού της ασφαλιστικής κατηγορίας την οποία έχει επιλέξει η ασφαλισμένη μητέρα, συνεπώς και στις περιπτώσεις που έχει επιλεγεί υψηλότερη της πρώτης ασφαλιστική κατηγορία.
Στην παρ. 6 του άρθρου 36 του ν. 4670/2020, αναφορικά με την εισφορά Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ), ορίστηκε ότι από 1-1-2020 οι ασφαλισμένοι στον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας καταβάλλουν εισφορά κατά τον παρακάτω πίνακα, η οποία συνεισπράττεται με τις εισφορές για τον κλάδο σύνταξης.
Εισφορά Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ)
σε ευρώ |
|||
Ασφαλιστικές κατηγορίες | Για το 2020 | Για το 2021 | Για το 2022 |
1η κατηγορία | 2 | 2 | 2 |
2η κατηγορία | 2 | 2 | 2 |
3η κατηγορία | 3 | 3 | 3 |
4η κατηγορία | 3 | 3 | 3 |
5η κατηγορία | 4 | 4 | 4 |
6η κατηγορία | 6 | 6 | 6 |
Οι ασφαλιστικές εισφορές καταβάλλονται σε μηνιαία βάση και μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα που αυτές αφορούν, σύμφωνα με το άρθρο 35 του ν.4670/2020 και όπως ακριβώς οι αυτοτελώς απασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες. Δύναται όμως, ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του e-ΕΦΚΑ, να παρατείνεται η καταληκτική ημερομηνία καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω ειδικών συνθηκών ή τεχνικών προβλημάτων που έχουν σαν αποτέλεσμα την μη έγκαιρη ανάρτηση των ειδοποιητηρίων.
- IV. Μεγάλη αύξηση των εισφορών από 1-1-2023 για όλους τους αγρότες!
Οι ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών μας από 1-1-2023, όπως και των ελευθέρων επαγγελματιών και επιστημόνων, θα αναπροσαρμόζονται (αυξάνονται) κατ’ έτος, σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 4 του ν. 4670/2020. Ειδικότερα:
Τα ανωτέρω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών, όπως παρατίθενται στους παραπάνω πίνακες για τα έτη 2020, 2021 και 2022, τόσο αυτά που αφορούν στην κύρια σύνταξη όσο και αυτά που αφορούν στο Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας, από 1-1-2023 έως 31-12-2024 προσαυξάνονται ανά έτος, με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής τού μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή τού προηγούμενου έτους. Αν η τιμή τού ως άνω ποσοστού είναι αρνητική, δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών και αυτά παραμένουν στα επίπεδα του προηγούμενου έτους.
Από 1-1-2025 και στο εξής, οι ασφαλιστικές εισφορές προσαυξάνονται ετησίως με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4387/2016.Ενδεικτικός είναι ο παρακάτω πίνακας.
Από 1.1.2023 | Από 1.1.2024 | Από 1.1.2025 και μετά |
Προσαύξηση κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους.
(Εκτός της εισφοράς υπέρ αγροτικής εστίας) |
Προσαύξηση κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους.
(Εκτός της εισφοράς υπέρ αγροτικής εστίας) |
Προσαύξηση κατ’ έτος κατά το δείκτη μεταβολής μισθών
(Εκτός της εισφοράς υπέρ αγροτικής εστίας) |
Με δεδομένο ότι ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός για το 2022 προβλέπεται να ανέλθει τουλάχιστον σε ποσοστό 8%, οι ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών και ασφαλισμένων στον πρώην ΟΓΑ, θα διαμορφωθεί προς τα πάνω, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:
Αυξήσεις στις εισφορές με 8% (από 1-1-2023) | |
1η κατηγορία | Από 125 € σε 135 € |
2η κατηγορία | Από 150 € σε 162 € |
3η κατηγορία | Από 180 € σε 194,40 € |
4η κατηγορία | Από 216 € σε 233,28 € |
5η κατηγορία | Από 260 € σε 280,80 € |
6η κατηγορία | Από 339 € σε 366,12 € |
- V. Να καταργηθεί άμεσα η διάταξη του νόμου Βρούτση (παρ.4 άρθρου 36 ν. 4670/2020)
Η μεγάλη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και μάλιστα στο ύψος του πληθωρισμού (για τα έτη 2023 και 2024) και στο μέσο ετήσιο ποσοστό των μισθών (για όλα τα έτη μετά το 2025), είναι αντισυνταγματική και κοινωνικά απαράδεκτη, όπως άλλωστε και η αντίστοιχη αύξηση για ελεύθερους επαγγελματίες-επιστήμονες. Ιδιαίτερα σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για τους αγρότες μας.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, οι περισσότεροι αδυνατούν να διαβιώσουν αξιοπρεπώς. Γι’ αυτό, η μεγάλη αύξηση των εισφορών που πρέπει να καταβάλλουν μόνιμα και σε ετήσια βάση από 1-1-2023, θα οδηγήσει σε περισσότερη ανέχεια και γενικευμένη φτωχοποίησή τους.
Είναι αυτονόητο ότι η σημερινή κυβέρνηση της Ν.Δ. με την απαράδεκτη παραπάνω διάταξη του νόμου Βρούτση για την Αυτόματη Αναπροσαρμογή (αύξηση) Εισφορών (ΕΕΑ) σε ετήσια βάση, ανάλογα με τον πληθωρισμό για τα έτη 2023-2024 και ανάλογα με τους μισθούς (από 1-1-2025 κι εντεύθεν)και εφαρμόζοντας τις σκληρές ΑΝΤΙσυνταξιοδοτικές θεωρίες της Σχολής του Σικάγο και της Έκθεσης Πισσαρίδη, μετακύλησε το κόστος λειτουργίας του ΕΦΚΑ στο εξής, αλλά και το κόστος μισθοδοσίας των δεκάδων golden boys, στους αγρότες-ασφαλισμένους στον πρώην ΟΓΑ, όπως άλλωστε και σε όλους τους ασφαλισμένους!
Εισπράττοντας αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές με επιβάρυνση διαφόρων κλάδων ασφαλισμένων (αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες κ.λπ.), επιχειρεί να αντισταθμίσει κατά μεγάλο μέρος το κόστος που θα επιφέρει η αύξηση των συντάξεων που πρέπει να χορηγηθεί στους συνταξιούχους από 1-1-2023, σύμφωνα με την ισχύουσα Νομοθεσία, όπως αναλύσαμε παραπάνω. Με τον τρόπο αυτό, δεν επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός. Ουσιαστικά οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ (και των ενταγμένων σ’ αυτόν κλάδων) με τις αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές τους χρηματοδοτούν οι ίδιοι την αύξηση των συντάξεων που θα τους χορηγείται, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από 1-1-2023 κι εντεύθεν!!
Γι’ αυτό καλούμε την κυβέρνηση να καταργήσει άμεσα τη διάταξη του άρθρου 36 παρ. 4 ν. 4670/2020, που υποχρεώνει τους αγρότες μας να καταβάλλουν εξοντωτικές ασφαλιστικές εισφορές από 1-1-2023, στις οποίες η συντριπτική πλειοψηφία δεν μπορεί να ανταποκριθεί.
- Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ