Μέχρι 3.000 εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων της πρωτοβάθμιας και μέσης εκπαίδευσης αναμένεται ότι έως το τέλος του τρέχοντος μήνα θα υποβάλλουν αιτήσεις για την συνταξιοδότηση τους, όπως αναφέρει ο νόμος.
Όπως γίνεται αντιληπτό οι εκπαιδευτικοί που θα υποβάλλουν τις αιτήσεις να πληρούν τις συνδυαστικές προϋποθέσεις – χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας – για να μην απορριφθεί η αίτηση τους. Ειδικότερα, οι εκπαιδευτικοί, προτού αποφασίσουν την υποβολή συνταξιοδοτικού αιτήματος, θα πρέπει να ελέγξουν εάν ανήκουν στις κατηγορίες των ασφαλισμένων που δεν θίγονται από τις νέες ηλικιακές αυξήσεις που επέφερε ο Ν. 4336/2015, δηλαδή να ανήκουν στην κατηγορία των ασφαλισμένων που συνταξιοδοτούνται με τα παλαιά όρια ηλικίας.
Μέσα στο 2025 προβλέφθηκε, όπως είναι γνωστό, αύξηση συντάξεων κατά 2,4%. Η αύξηση των μισθών θα αποτυπώνεται κάθε χρόνο στον Δείκτη Μεταβολής Μισθών, ο μηχανισμός του οποίου θα καθοριστεί με πόρισμα που συντάσσει ομάδα εργασίας αποτελούμενη από στελέχη του Yπουργείου Εργασίας, και της ΕΛ.ΣΤΑΤ., η οποία συγκροτήθηκε με απόφαση του Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνου Τσακλόγλου.
Το πόρισμα θα παραδοθεί το επόμενο διάστημα και θα ακολουθήσει έλεγχος και αξιολόγηση από το Υπουργείο ώστε να αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1/1/2026. Επομένως το 2025 θα εξακολουθήσει να ισχύει ο δεικτής τιμών καταναλωτή, γεγονός που ασφαλώς δεν θα ευνοεί τους ασφαλισμένους που σκέπτονταν σοβαρά να καταθέσουν συνταξιοδοτικό αίτημα το 2025. Ο εκπαιδευτικός που μπορεί να συνταξιοδοτηθεί θα πρέπει να συγκρίνει το ύψος του ποσού της σύνταξης με το μισθό που λαμβάνει, ώστε να σταθμίσει το συμφέρον, ή μη της επιλογής εξόδου σε σύνταξη. Από 1/1/2024 τονίζεται ότι οι συνταξιούχοι που εργάζονται ως μισθωτοί θα έχουν κράτηση 10% στον μισθό και όσοι ασκούν ελεύθερο επάγγελμα θα δίνουν εισφορές με προσαύξηση 50% (με 40% όσοι έχουν και επικουρική).
Τα πλασματικά έτη
Η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών κάνει χρήση πλασματικών ετών (στρατός, σπουδές, τέκνα κλπ.) για να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα από τα σημερινά γενικά όρια ηλικίας (62, 67). Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι γεγονός ότι η αναγκαιότητα αυτή έχει καταστεί ασύμφορη οικονομικά. Ωστόσο, σε πολλές άλλες περιπτώσεις, η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης μπορεί να οδηγήσει στη σύνταξη σε χαμηλότερα των 67 όρια ηλικίας.
Θα πρέπει όμως, σε κάθε περίπτωση, να υπολογίσουν ταυτοχρόνως, το κόστος της εξαγοράς, καθώς, μετά την έκδοση του Ν. 4387/2016 (Νόμου Κατρούγκαλου) έχει αυξηθεί αρκετά. Ειδικότερα, το κόστος της εξαγοράς εξισώθηκε στο 20% από 1/1/2020 και για τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι είχαν το προνόμιο τα προηγούμενα χρόνια να εξαγοράζουν πλασματικά φθηνότερα (με το ποσοστό του 6,67%). Συνεπώς, όσοι έχουν τη δυνατότητα να εξαγοράσουν ακριβότερα, ναι μεν θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα του χρόνου απόσβεσης, αλλά θα βρεθούν εν τέλει πιο ωφελημένοι, αφού θα δουν την ανταποδοτική σύνταξη προσαυξημένη, λόγω της καλύτερης απόδοσης των πλασματικών ετών.
Τρόποι θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος
• Με διατάξεις 25ετίας και όρια ηλικίας (ΠΡΟΣΟΧΗ: για τις μειωμένες συντάξεις, τα προβλεπόμενα όρια ηλικίας, όπως π.χ τα 55 ή τα 60 (για θεμελίωση το 2010), τα 56 (για θεμελίωση το 2011) και τα 58 (για θεμελίωση το 2012) πρέπει να συμπληρώνονται το αργότερο μέχρι 31/12/2022).
• Με 35ετία, 36ετία ή 37ετία, με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012.
• Με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και με 37ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας για τους πριν και μετά το 1983 ασφαλισμένους στο Δημόσιο αντίστοιχα.
• Συνταξιοδότηση, ως γονέας ανηλίκου με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012 για τις μητέρες και το 2011, 2012 για τους πατέρες.
• Συνταξιοδότηση, ως τρίτεκνος, με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012 για τις μητέρες και το 2011, 2012 για τους πατέρες.
• 62 ηλικιακά έτη και 40 χρόνια ασφάλισης.
• 67 ηλικιακά έτη και 15 χρόνια ασφάλισης.
Όσες παραιτήσεις εκπαιδευτικών έχουν γίνει έως τις 12 Φεβρουαρίου υποβληθούν τότε, θα θεωρηθούν ότι γίνονται αποδεκτές και θα οδηγήσουν σε λύση της υπαλληλικής σχέσης την 31η Αυγούστου 2024. Οι παραιτήσεις που θα υποβληθούν μετά την 13η Φεβρουαρίου για να οδηγήσουν σε λύση της υπαλληλικής σχέσης, θα πρέπει να περάσουν από κρίση και έγκριση ΚΥΣΔΕ. Η παραίτηση ανακαλείται ελεύθερα μέσα σε έναν μήνα από την ημερομηνία υποβολής της, με αντίστοιχη ηλεκτρονική διαδικασία έκδοσης υπεύθυνης δήλωσης μέσω του gov.gr.
Εάν κάποιος δεν έχει ήδη καταθέσει αίτηση για πλασματικά έτη για τη θεμελίωση δικαιώματος, θα πρέπει να σπεύσει να την υποβάλει το συντομότερο, προς αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων και πριν ο φάκελος διαβιβασθεί στο Γενικό Λογιστήριο και στα λοιπά επικουρικά Ταμεία. Τα πλασματικά χρόνια αναγνωρίζονται είτε για θεμελίωση, είτε για προσαύξηση των συντάξιμων ετών, υπολογίζονται στις συντάξιμες αποδοχές και προσαυξάνουν την σύνταξη.
Σχετικά με τις μειωμένες συντάξεις, παρατηρητέο ότι για όσους εκπαιδευτικούς είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τα έτη 2010, 2011 και 2012 (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά έχει συμπληρωθεί έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Για μέρισμα από το ΜΤΠΥ χρειάζονται 20 έτη εισφορών, ενώ για να λάβει ο εκπαιδευτικός εφάπαξ, πλέον δεν χρειάζεται μίνιμουμ 12,5 χρόνων κρατήσεων στο ΤΠΔΥ. Λαμβάνει λοιπόν το εφάπαξ που αναλογεί σε όσα χρόνια ασφάλισης θα συγκεντρώνει.
Πλέον, ισχύει η απονομή όλων των επικουρικών συντάξεων από όλα τα ταμεία με 15 έτη ασφάλισης. Η διάταξη διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς στο να θεμελιώσουν δικαίωμα για πλήρη επικουρική σύνταξη με το όριο ηλικίας που παίρνουν την πλήρη σύνταξη και χωρίς κατ΄ ανάγκην να έχουν στην επικουρική ασφάλιση τα 35 χρόνια, για παράδειγμα, που απαιτούνται για την κύρια σύνταξη.
Σε περίπτωση συνταξιοδότησης εκπαιδευτικού ως γονέα ή συζύγου ατόμου με αναπηρία, η πιστοποίηση αναπηρίας που γίνεται δεκτή στο Δημόσιο είναι μόνο από την ΑΣΥΕ και όχι από τα ΚΕΠΑ και απαιτείται ο χαρακτηρισμός του ατόμου ως ανίκανου για κάθε βιοποριστική εργασία με ποσοστό ανικανότητας 67% και άνω.
