• Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες που επιβάλλονται στην Ελλάδα δίνουν ευελιξία κινήσεων στην κυβέρνηση μόνο στις μειώσεις φόρων, εφόσον υπάρχει σημαντική εισπραξιμότητα
Στην υπεραπόδοση των φόρων θα βασιστούν οι επόμενες ελαφρύνσεις μέχρι και το 2027, αφού το όριο αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μεσοπρόθεσμα για την Ελλάδα θα είναι στο 3%, όπως εκτιμούν κύκλοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Το όριο του 3% που θέτει η Επιτροπή (το οριστικό ποσοστό θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης) σε ένα σύνολο καθαρών πρωτογενών δαπανών ύψους 106 δισ. ευρώ αντιστοιχεί σε 3,2 δισ. ευρώ περισσότερες δαπάνες από χρόνο σε χρόνο. Από τον Απρίλιο, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης έχει ανακοινώσει μέτρα ύψους 880 εκατ. ευρώ για το 2025. Συνεπώς, με τα υπόλοιπα 2,4 δισ. ευρώ θα πρέπει να καλυφθούν οι επιπλέον δαπάνες που προστίθενται σταδιακά για το επόμενο χρόνο.
Το περιθώριο δαπανών θα αυξηθεί περισσότερο αν σκεφτεί κανείς ότι έναντι του ορίου αύξησης των δαπανών του 2,6% που τέθηκε για την Ελλάδα το 2024, η χώρα έχει δηλώσει στην ΕΕ ότι θα προχωρήσει για φέτος σε αύξηση δαπανών ύψους 1,8%, σύμφωνα με την εαρινή έκθεση του ευρωπαϊκού εξαμήνου.
Επιπλέον μαξιλάρι
Η συγκράτηση αυτή των δαπανών θα δημιουργήσει ένα επιπλέον μαξιλάρι της τάξης 400-500 εκατ. ευρώ, που θα μπορεί να αναλωθεί το 2025, αν βέβαια υπάρχουν οι σχετικές πολιτικές αποφάσεις.
Με το συνολικό θεωρητικό περιθώριο των 2,8-2,9 δισ. ευρώ το ΥΠΕΘΟ θα πρέπει να αντιμετωπίσει ένα κόστος περίπου 400 εκατ. ευρώ από 30.000 μη προγραμματισμένες συνταξιοδοτήσεις, φορολογικά μέτρα για την ενίσχυση της οικογένειας και υποδομές για τη φύλαξη τέκνων και ηλικιωμένων.
Παράλληλα, τον επόμενο χρόνο θα υλοποιηθεί και το πρόγραμμα για αμοιβές αυξημένες κατά 15% σε περίπου 400.000-450.000 δημοσίους υπαλλήλους, με βάση συγκεκριμένη στοχοθεσία και αξιολόγηση αποτελεσμάτων. Επίσης, θα καλυφθούν νέες προσλήψεις στο Δημόσιο, αμυντικές δαπάνες και μια πρώτη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%.
Η υπεραπόδοση των φόρων
Μοιραία οι νέοι κανόνες που επιβάλλονται επίσημα από το 2025 μεταφέρουν το βάρος για νέες ελαφρύνσεις από τις δαπάνες που βρίσκονταν τα προηγούμενα χρόνια στο πεδίο των εσόδων. Μέσω της υπεραπόδοσης των εσόδων θα μπορεί το ελληνικό δημόσιο να προχωρά κυρίως σε μειώσεις φόρων, με την απόδοση των φόρων να καθορίζει τον χρόνο και την έκταση των αλλαγών.
Μέχρι στιγμής τα φορολογικά έσοδα έχουν σταθερά ανοδική τροχιά, υπεραποδίδοντας 1,33 δισ. ευρώ για το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου. Ακόμη και αν αυτό το ποσό μείνει ίδιο μέχρι και το τέλος του χρόνου, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί τον επόμενο χρόνο για παράδειγμα για την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών όχι κατά 0,5% αλλά κατά 1%, χωρίς να επηρεαστούν καθόλου οι δαπάνες, καθώς το μέτρο θα αποφέρει μόνο μείωση των εσόδων.
Ωστόσο, ο κύριος όγκος των φορολογικών υποχρεώσεων (φόρος εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ) θα αρχίσει να αποπληρώνεται τους επόμενους μήνες και με έκτακτα μέτρα ύψους περίπου 1,1 δισ. ευρώ από την τεκμαρτή φορολόγηση των μη μισθωτών και την αύξηση του τέλους διανυκτέρευσης (που θα κατευθυνθεί για αποκατάσταση ζημιών της κλιματικής αλλαγής). Η υπέρβαση των εσόδων αναμένεται να διπλασιαστεί και με τη βοήθεια έμμεσων φόρων δίνοντας μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων στην κυβέρνηση.
