Του Μιχάλη Κωτσάκου
Ουκ ολίγες φορές και από αυτή εδώ την γωνία της εφημερίδας, αλλά συνολικότερα η «60+» έχει ασχοληθεί με την ακρίβεια, που αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της κοινωνίας. Κάτι που αποτυπώνεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις.
Οι πολίτες φωνάζουν ότι δεν αρκούν ο μισθός, η σύνταξη, τα μηνιαία έσοδα για να βγει ο μήνας, για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις, για να καλυφθούν όλα τα έξοδα. Εν τέλει για να ζήσει αξιοπρεπώς μία οικογένεια. Αυτό το φωνάζουν σε κάθε ευκαιρία οι πολίτες προς την κυβέρνηση. Γι’ αυτό επιμένω εδώ και πολλές ημέρες ότι η δυναμική συμμετοχή στις διαδηλώσεις για τα Τέμπη, δεν ήταν μόνο η απαίτηση της κοινωνίας για δικαιοσύνη σε αυτή την τραγωδία. Ήταν συμμετοχή των πολιτών με απαίτηση εκτός από δικαιοσύνη και για καλύτερες συνθήκες ζωής.
Πολλάκις έχουμε βρεθεί απέναντι στο κυβερνητικό αφήγημα, ότι ακρίβεια οφείλεται μόνο στις διεθνείς συνθήκες. Όπως επίσης έχουμε κρίνει ως ασπιρίνες τα μέτρα για την καταπολέμηση της ακρίβειας. Κι έχουμε εξηγήσει, ότι όταν σε τρία χρόνια τα προϊόντα έχουν ανατιμηθεί σχεδόν 30%, όταν πέφτουν από 1-3% δεν μπορούμε να πανηγυρίζουμε. Όπως μας λένε στελέχη του κυβερνώντος κόμματος. Ειδικά, όταν η ακρίβεια έχει αρχίσει να πονάει στην τσέπη ακόμη και σε ανθρώπους που έχουν την άνεση, λόγω καλύτερων αποδοχών.
Αβέβαιο μέλλον
Και δυστυχώς, επαναλαμβάνω, τα κυβερνητικά μέτρα αποδείχθηκαν στην πράξη ασπιρίνες. Το μόνο που προσέφερε ανακούφιση ήταν το καλάθι του νοικοκυριού την συγκεκριμένη εποχή. Όμως ημέρα με την ημέρα κι αυτό ξέφτισε και παρά το γεγονός ότι ο κόσμος συνεχίζει να ψωνίζει από το «Καλάθι», εν τούτοις και δυσκολεύεται και είναι φυσιολογικό να διαμαρτύρεται.
Ήδη ολοένα και περισσότεροι πολίτες στις μεταξύ τους συζητήσεις αναρωτιούνται εκφράζοντας την αγωνία τους για το μέλλον, ειδικά όταν βλέπουν ότι οι τιμές-ακόμη και στα βασικά αγαθά- δεν πέφτουν.
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης οι απλοί πολίτες κινητοποιήθηκαν. Όχι μόνο δείχνοντας την δυσαρέσκεια τους στις κάλπες (όπου υπήρξαν εκλογικές αναμετρήσεις) κατά των κυβερνήσεων που διαχειρίστηκαν την κρίση της ακρίβειας, αλλά και λαμβάνοντας μέτρα μποϊκοτάροντας προϊόντα κι εταιρείες. Αυτό το ευρωπαϊκό «κύμα» έστω και με τεράστια καθυστέρηση έρχεται και στην Ελλάδα μετά από μία πρωτοβουλία του ΙΝΚΑ, που καλεί τους πολίτες να απέχουν πλήρως από τις αγορές στις 19 Φεβρουαρίου, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα κατά της ακρίβειας.
Από την Κροατία
Το «κύμα» μποϊκοτάζ ξεκίνησε από την Κροατία στις 24 Ιανουαρίου, με μια διαμαρτυρία που διοργάνωσε στο Facebook μια τοπική ένωση για την προστασία των καταναλωτών. Ως αποτέλεσμα, την ημέρα του μποϊκοτάζ στην Κροατία, οι συναλλαγές στα σούπερ μάρκετ της χώρας μειώθηκαν κατά 44%, ενώ οι συνολικές πωλήσεις μειώθηκαν κατά 53%. Η συγκεκριμένη διαμαρτυρία ώθησε την κυβέρνηση της Κροατίας να προσθέσει άλλα 40 είδη στη λίστα με τα 30 βασικά προϊόντα με περιορισμένες τιμές, η οποία περιλαμβάνει είδη όπως τυρί, καφέ και προϊόντα οικιακής χρήσης.
Βλέποντας την «επιτυχία» αυτή, οι καταναλωτές σε Μαυροβούνιο, Σερβία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Βόρεια Μακεδονία αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν τις μεγάλες αλυσίδες στις 31 Ιανουαρίου. Ο πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου, Μιλόικο Σπάγιτς, σε τηλεοπτική του συνέντευξη για το μποϊκοτάζ εξέφρασε τη στήριξή του, τονίζοντας ότι ως πολίτης υποστηρίζει αυτή την πρωτοβουλία, ωστόσο ως Κυβέρνηση δεν έπραξε τίποτα. Στο Μαυροβούνιο, ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 30,5 % σε τρία χρόνια, ενώ οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 41%.
Στα ύψη οι τιμές και τον Ιανουάριο
Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η ακρίβεια συνεχίζει ακάθεκτη, καθώς οι τιμές των σούπερ μάρκετ παρέμειναν αμετάβλητες και τον Ιανουάριο του 2025 σε σχέση με τον Ιανουάριο 2024. Μάλιστα, ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του +0,09%.
Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: -9,36%
• Τροφές και είδη για κατοικίδια: -7,40%
• Βρεφικές και παιδικές τροφές: -4,42%
• Χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής: -3,77%
• Αλλαντικά: -2,76%
Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +8,89%
• Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη: +4,57%
• Φρέσκα κρέατα: +3,05%
• Νερά, αναψυκτικά, χυμοί: +3,01%
• Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +2,87%
Οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, σίγουρα επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωινού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα.
Σε σχέση με τις αυξήσεις στο κρέας, πρόκειται για αναμενόμενη εξέλιξη λόγω της μείωσης στο ζωικό κεφάλαιο το 2024, εξ’ αιτίας των ασθενειών των ζώων. Όσον αφορά στα αλκοολούχα ποτά, η μειωμένη παραγωγή σταφυλιών 2023 οδηγεί σε αύξηση από τα μέσα 2024, καθώς τα προϊόντα ωρίμανσης μπαίνουν στην αγορά.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, στα χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής, στις τροφές για κατοικίδια και στις παιδικές βρεφικές τροφές.
Καμία αγορά
Έτσι, λοιπόν, το ΙΝΚΑ καλεί τους πολίτες σε αποχή από τα ψώνια την ερχόμενη Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου ως αντίδραση διαμαρτυρίας κατά της ακρίβειας. Κι όπως τονίζεται χαρακτηριστικά «εάν είναι δυνατόν να μην πληρώσουμε εκείνη την ημέρα του μήνα 19 Φεβρουαρίου ούτε ένα ευρώ σε τράπεζες, κράτος, νερό, ρεύμα, τηλέφωνα, καύσιμα, σουπερμάρκετ, καφέ, εστιατόρια, εμπορική αγορά, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά καταστήματα και πουθενά ευρώ στην αγορά. Ας στείλουμε όλοι μαζί το μήνυμα πως αφεντικά της αγοράς είναι οι πολίτες καταναλωτές. Όλοι είμαστε πολίτες-καταναλωτές, πόσο άλλο θα αντέξουμε να μην τα βγάζουμε πέρα; Ο μισθός δεν φτάνει, ούτε καν μέχρι τα μισά του μήνα. Πόσο ακόμα ανοχή; Μια ημέρα, είναι αυτή, πρέπει να δείξουμε την δύναμή μας».
Οπότε κι εγώ με την σειρά μου καλώ τους φίλους αναγνώστες να προχωρήσουν σε αυτή την ακτιβιστική δράση. Εξάλλου δεν έχουμε να χάσουμε και τίποτα. Πνιγμένοι είμαστε. Ίσως το να πιαστούμε από τα μαλλιά φέρει κάποια αποτελέσματα.
ΥΓ. Ακούω τους κυβερνητικούς παράγοντες να απαντούν στην αντίδραση των πολιτών για την ακρίβεια, ότι σε όλες τις δημοσκοπήσεις η Νέα Δημοκρατία προηγείται σταθερά και διατηρεί διψήφια απόσταση από το δεύτερο ΠΑΣΟΚ. Βεβαίως και υπάρχουν αυτά τα αποτελέσματα σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Όμως ας μην λησμονούν όλοι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ότι οι έλληνες ψηφοφόροι επιλέγουν με βάση την τσέπη. Γι’ αυτό καλό είναι να κατέβουν από το καλάμι και αφουγκραστούν τα προβλήματα της κοινωνίας. Και φυσικά να λάβουν μέτρα που θα ανακουφίσουν πραγματικά. Διαφορετικά ίσως ισχύσει η παροιμία «το έξυπνο πουλί από το μύτη πιάνεται». Και τότε θα είναι αργά για δάκρυα…
