Αναγκαία η πολιτική απόφαση για τα δώρα των συνταξιούχων

• Δεν είναι δυνατόν να γίνονται μπαλάκι μεταξύ των διαφορετικών αποφάσεων των Ανώτατων Δικαστηρίων

Του Κώστα Τσουκαλά*
Πριν λίγες ημέρες έλαβε χώρα στο ΑΕΔ (Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο) μια ακόμα δίκη για ένα ζήτημα που από το 2015 απασχόλησε για έτη την επικαιρότητα και το σύνολο των συζητήσεων των συνταξιούχων στην χώρα. Συζητήθηκε ενώπιον του ΑΕΔ το ζήτημα της συνταγματικότητας των αναδρομικών 11 μηνών δώρων σε κύριες και επικουρικές συντάξεις.
Την εν λόγω συζήτηση προκάλεσε η διαφορετική άποψη των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας μας ΣτΕ και Αρείου Πάγου ως προς την συνταγματικότητα των περικοπών των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα καθώς και του επιδόματος αδείας, όπως και των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις, για την χρονική περίοδο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016. Κατόπιν λοιπόν των ανωτέρω διαφορετικών κρίσεων τον λόγο έχει το ΑΕΔ όπου θα κληθεί να αποφασίσει αποφασιστικά για το εν λόγω ζήτημα. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο Άρειος Πάγος έκρινε ομόφωνα συνταγματικές τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις του ιδιωτικού τομέα για τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα καθώς και για το επίδομα αδείας για το 11μήνο έως την ψήφιση του ν.4387/2016.
Ο Άρειος Πάγος βάσισε την εν λόγω απόφαση του στο σκεπτικό ότι οι περικοπές αυτές αποτελούσαν μοναδικό και αναγκαίο μέτρο που εξυπηρετεί θέματα γενικότερου δημοσίου συμφέροντος που ουσιαστικά διασώζουν την οικονομία της χώρας. Από την άλλη το ΣτΕ στην κρίση του τόνισε ότι οι περικοπές ήταν αντισυνταγματικές διότι για να πραγματοποιηθούν το κράτος θα έπρεπε να έχει πραγματοποιήσει αναλογιστικές μελέτες προκειμένου να υπάρχει πραγματική καταγραφή και αξιολόγηση των επιπτώσεων που προκλήθηκαν σε συνταξιούχους είτε στις κύριες είτε στις επικουρικές συντάξεις.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ τόνισε πως το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας επιβάλλει στο κράτος, όταν λαμβάνονται επαχθή μέτρα περικοπής των συντάξεων να προβαίνει «σε ειδική και εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη, από την οποία να προκύπτει εφ’ ενός μεν ότι τα συγκεκριμένα μέτρα είναι πράγματι πρόσφορα, αλλά και αναγκαία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της βιωσιμότητας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης εν όψει των παραγόντων που το προκάλεσαν, έτσι ώστε η λήψη των μέτρων αυτών να είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, και αφετέρου, ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα αυτά στο βιοτικό επίπεδο των πληττομένων προσώπων, συνδυαζόμενες με άλλα τυχόν ληφθέντα μέτρα (φορολογικά κ.ά.), αλλά και με το σύνολο των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών της δεδομένης συγκυρίας, δεν έχουν αθροιστικά αποτέλεσμα τέτοιο που να οδηγεί σε ανεπίτρεπτη, παραβίαση του πυρήνα του συνταγματικού δικαιώματος σε κοινωνική ασφάλιση».
Οι μόνοι χαμένοι
Σε όλη αυτή την κατάσταση οι μόνοι χαμένοι για άλλη μια φορά παραμένουν οι συνταξιούχοι, οι οποίοι παραμένουν θεατές σε ένα ζήτημα πάνω στο οποίο βασίζεται η ιδιά τους η επιβίωση, καθώς το μοναδικό τους εισόδημα αποτελεί η σύνταξη τους ειδικά σε μια περίοδο ακρίβειας και πληθωρισμού. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι τόσο για τις συντάξεις, όσο και για τα δώρα οι συνταξιούχοι δέχονταν κρατήσεις στο σύνολο του εργασιακού τους βίου και το σύνολό των συντάξεων μαζί με τα 3 δώρα επιδόματα, αποτελούν περιουσιακό τους δικαίωμα που προστατεύεται τόσο από το Σύνταγμα, όσο και από υπερνομοθετικά κείμενα όπως το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και σαφώς δεν δύναται να διαγραφούν μονοκοντυλιά.
Όλος ο νομικός κόσμος αυτονόητα σέβεται τις αποφάσεις των δικαστηρίων της χώρας και αναμένει τις δικαστικές κρίσεις, η κυβέρνηση όμως από την άλλη θα έπρεπε να έχει λάβει μια πολιτική απόφαση και να δώσει λύση στο ζήτημα, μη παραμένοντας αδρανής μπροστά στην κατάσταση ειδικά όταν το θέμα απασχολεί την πιο ευαίσθητη ομάδα συμπολιτών μας τους συνταξιούχους. Αντ΄ αυτού η κυβέρνηση περιόρισε τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων και έβαλε εμπόδια χρησιμοποιώντας τις νομικές κρίσεις κατά το των ανωτάτων δικαστηρίων κατά το δοκούν.
Αποκορύφωμα το γεγονός πως κορυφαίοι υπουργοί προέτρεπαν τους συνταξιούχους να μην κινηθούν νομικά καταθέτοντας αγωγές και διεκδικώντας τα αυτονόητα δικαιώματα τους, καθησυχάζοντας τους ότι θα δικαιωθούν με πολιτική απόφαση και τελικά με την εγκύκλιο του υπουργείου εργασίας του 2020 καταδίκασε όσους συνταξιούχους δεν κινήθηκαν νομικά μέχρι τον Ιούλιο του 2020.
Κατά την άποψη μου δεν δύναται να υπάρχει άλλη λύση από την επιστροφή με πολιτική απόφαση των δώρων σε όλες τις συντάξεις κύριες και επικουρικές. Οι συνταξιούχοι για τις εν λόγω παροχές έχουν καταβάλει εισφορές ώστε να έχουν εισόδημα όταν επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος του γήρατος και δεν είναι δυνατό αντ’ αυτού να μένουν απροστάτευτοι έρμαια της ακρίβειας, μη μπορώντας να εξασφαλίσουν ούτε τα προς το ζην.