Του Κώστα Τσουκαλά
Η πρωτοβουλία της ΑΔΕΔΥ να ζητήσει από το Συμβούλιο Επικρατείας να διεξαχθεί ενώπιον του νέα πιλοτική δίκη με βάση το άρθρο 1 ν. 3900/2010 για την επαναφορά του 13ου και του 14ου μισθού στους δημοσίους υπαλλήλους, είναι κομβικής σημασίας, γιατί τοποθετεί στην ατζέντα το ζήτημα της ενίσχυσης του εισοδήματος των δημοσίων υπαλλήλων σε μια πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία, που η αύξηση του κόστους ζωής (ακρίβεια, κόστος στέγασης, κ.α.) βάζει συνεχώς εμπόδια στον προγραμματισμό και την προοπτική των μισθωτών. Το ΠΑΣΟΚ από την πρώτη στιγμή στάθηκε στο πλευρό των δημοσίων υπαλλήλων και ο Νίκος Ανδρουλάκης δεσμεύθηκε για την επαναφορά του 13ου μισθού.
Η κατάργηση των Δώρων στους δημοσίους υπαλλήλους προβλέφθηκε με το άρθρο πρώτο παρ. α υποπαρ. Γ του ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α 222/12- 11-2012). Με την διάταξη αυτή καταργήθηκαν από 1-1- 2013 τα Δώρα-Επιδόματα των δημοσίων υπαλλήλων, που είχαν περιοριστεί με το πρώτο Μνημόνιο στα 1.000 ευρώ ανά έτος (500, 250 και 250 αντίστοιχα). Η ρύθμιση αυτή για τους δημοσίους υπαλλήλους ανέφερε επί λέξει τα εξής: «Τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας, που προβλέπονται από οποιαδήποτε γενική ή ειδική διάταξη, ή ρήτρα ή όρο συλλογικής σύμβασης εργασίας, διαιτητική απόφαση ή με ατομική σύμβαση εργασίας ή συμφωνία, για λειτουργούς, υπαλλήλους και μισθωτούς του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., και Ο.Τ.Α., καθώς και για τα μόνιμα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και αντίστοιχους της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού και Λιμενικού Σώματος, καταργούνται από 1.1.2013».
Η απόφαση της ολομέλειας
Το σκεπτικό με το οποίο κρίθηκε συνταγματική η κατάργηση των δώρων και των επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων, καταδεικνύεται στο απόσπασμα της υπ’αριθ. 1307/2019 απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ, που αναφέρει χαρακτηριστικά: «Κατά συνέπεια, οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων, ακόμη και μετά την κατάργηση των επίμαχων επιδομάτων, εξασφάλιζαν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, τόσο σε σχέση με όσους διαβιούσαν στα όρια της φτώχειας, όσο και με όσους απασχολούνταν στον ιδιωτικό τομέα με τον κατώτατο βασικό μισθό και ημερομίσθιο. Εξάλλου, η εκτίμηση του νομοθέτη ως προς τα ληπτέα μέτρα για την αντιμετώπιση της διαπιστωθείσης από αυτόν κρίσιμης κατάστασης υπόκειται, κατά τα ανωτέρω, σε οριακό δικαστικό έλεγχο, δεδομένου ότι ο νομοθέτης απολαμβάνει μεγάλης ελευθερίας επιλογής στη χάραξη της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, ιδίως όταν η επιλογή αυτή αναφέρεται σε χορήγηση παροχών και εντάσσεται σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που αποσκοπεί στη δημοσιονομική εξυγίανση, ενόψει των περιορισμένων πόρων του κράτους».
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η δικαιολογητική βάση της ολοσχερούς κατάργησης των Δώρων και των επιδομάτων στο Δημόσιο, ήταν αφενός ότι η ελληνική οικονομία βρισκόταν σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και αφετέρου η πολύ μεγάλη υποχώρηση των μισθών του ιδιωτικού τομέα από την άλλη, που κατά τη γνώμη δημιουργούσε συνθήκες ανισότητας μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων.
Η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης
Σήμερα δεκατρία χρόνια μετά την κατάργηση των δώρων και των επιδομάτων, η χώρα δεν βρίσκεται σε Μνημόνιο, η κυβέρνηση επαίρεται για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας σε σύγκριση με τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών κρατών και έχει μειωθεί η ψαλίδα μεταξύ μισθών δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Ταυτόχρονα ο ελληνικός λαός έχει την χαμηλότερη αγοραστική δύναμη στην Ευρώπη, οι ανισότητες διευρύνονται, οι τιμές των προϊόντων είναι μεγαλύτερες από ότι είναι στις ισχυρές οικονομικά χώρες της Ευρώπης και ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν βγάζει το μήνα. Η μεσαία τάξη έχει συρρικνωθεί και η προοπτική ευημερίας, υπονομεύεται συνεχώς.
Συνεπώς, έχουν εκλείψει οι λόγοι στους οποίους στηρίχθηκε τόσο η νομοθεσία εκείνης της περιόδου, όσο και η δικαστική κρίση, ενώ οι ανάγκες στήριξης του εισοδήματος έχουν πια χαρακτήρα υπαρξιακό για την επιβίωση της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Παράλληλα υπάρχει ακόμα ένα κρίσιμο ζήτημα. Το στοίχημα ενός επαρκούς και αποτελεσματικού κράτους. Πώς μπορούμε να συζητάμε για ένα επαρκές κράτος, όταν οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων είναι τόσο χαμηλές; Πώς θέλουμε ένα δημόσιο που θα στελεχώνεται με νέους με προσόντα, όταν οι αποδοχές δεν είναι ελκυστικές; Πώς θα έχουμε ισχυρό δημόσιο σύστημα υγείας και παιδείας, όταν οι υγειονομικοί και οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν προοπτική αξιοπρεπών και ανάλογων των ευθυνών τους απέναντι στο κοινωνικό σύνολο αποδοχών;
Ανάκτηση αγοραστικής δύναμης
Για να πετύχουμε, χρειάζεται σταδιακή αύξηση των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων με σκοπό την ανάκτηση της αγοραστικής τους δύναμης. Το ΠΑΣΟΚ έχει δεσμευθεί για την άμεση επαναφορά του 13ου μισθού στο Δημόσιο τομέα. Για να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό κράτος στην υπηρεσία του πολίτη, ένα κράτος που θα προωθεί την κοινωνική συνοχή και παράλληλα θα είναι μοχλός ανάπτυξης και στήριξης της υγιούςεπιχειρηματικότητας. Το επόμενο διάστημα θα πάρουμε νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη στήριξη του εισοδήματος των δημοσιών υπαλλήλων και των συνταξιούχων.
Ο Κώστας Τσουκαλάς είναι Εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ-Δικηγόρος-Εργατολόγος
