Σε λιγότερο από ένα μήνα (συγκεκριμένα στις 25 Ιουνίου) οι κάτοικοι των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης προφανώς και της Ελλάδας, θα δουν κάτι νέο σε κάθε smartphone ή tablet που θα κυκλοφορεί στην αγορά: μια ειδική ετικέτα με αναλυτικές πληροφορίες για την ενεργειακή απόδοση, τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας, την ανθεκτικότητα της συσκευής σε χτυπήματα και τη δυνατότητα επισκευής της. Δεν θα είναι απλώς μια αλλαγή στη συσκευασία με την προσθήκη της συγκεκριμένης ετικέτας, αλλά ένα σημαντικό βήμα που φέρνει πλήρη διαφάνεια για το τι αγοράζουμε.
Ο νέος κανονισμός (2023/1669) της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεώνει όλες τις εταιρείες που θέλουν να πωλούν κινητά ή tablets στην Ε.Ε. να παρέχουν συγκεκριμένα στοιχεία για κάθε μοντέλο. Και το σημαντικότερο; Καμία συσκευή δεν θα μπορεί να πωληθεί στην Ευρώπη χωρίς να συμμορφώνεται πλήρως με τον νέο κανόνα.
Έτσι λοιπόν, από τις αρχές καλοκαιριού κάθε νέα συσκευή που θα πωλείται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνοδεύεται από αυτή την ετικέτα (πλάτους 68 mm και ελάχιστου ύψους 136 mm) που θα θυμίζει τις παλιές ενεργειακές ετικέτες που βλέπαμε σε ψυγεία και πλυντήρια.
Τι θα βλέπουμε
Μόνο που τώρα αφορά κινητά τηλέφωνα και τάμπλετ. Συγκεκριμένα, θα βλέπουμε:
• Το μοντέλο και την εμπορική ονομασία της συσκευής
• Την ενεργειακή απόδοση (σε κλίμακα από A έως G, όπου A είναι η πιο αποδοτική)
• Την αυτονομία της μπαταρίας σε ώρες και λεπτά
• Την ανθεκτικότητα σε πτώσεις (πόσο καλά αντέχει η συσκευή σε χτυπήματα)
• Τον «δείκτη επισκευασιμότητας» – δηλαδή πόσο εύκολα και με τι κόστος μπορεί να επισκευαστεί
• Την αντοχή της μπαταρίας στους πλήρεις κύκλους φόρτισης (πόσες φορές μπορείς να την φορτίσεις πριν αρχίσει να χαλάει)
• Την πιστοποίηση προστασίας από σκόνη και νερό (γνωστό ως IP rating)
Μαζί με αυτά, θα υπάρχει QR code, το οποίο όταν το σκανάρεις με το κινητό σου, θα σε πηγαίνει σε επίσημη σελίδα του κατασκευαστή με ακόμα πιο αναλυτικά τεχνικά στοιχεία για τη συσκευή. Αυτό σημαίνει ότι πριν αγοράσεις, μπορείς να ενημερωθείς πλήρως και χωρίς… «ψιλά» γράμματα.
«Όχι αγορά στα τυφλά»
Για τον απλό καταναλωτή, όλες οι παραπάνω αλλαγές είναι θετικές και πολύ πρακτικές. Για παράδειγμα: Δεν θα αγοράζεις «στα τυφλά» ένα κινητό και μετά να διαπιστώνεις ότι η μπαταρία κρατάει μόνο λίγες ώρες. Θα ξέρεις εκ των προτέρων αν αξίζει να το φτιάξεις αν χαλάσει, ή αν η επισκευή θα κοστίζει όσο ένα καινούργιο. Θα μπορείς επίσης να συγκρίνεις εύκολα μοντέλα διαφορετικών εταιρειών και να επιλέξεις το καλύτερο για τις ανάγκες σου. Οι εταιρείες από την άλλη πλευρά, θα έχουν κίνητρο να κατασκευάζουν πιο ποιοτικά και ανθεκτικά προϊόντα, αφού θα είναι υποχρεωμένες να δημοσιοποιούν την απόδοσή τους.
Τεχνολογικοί κολοσσοί όπως η Apple και η Samsung, θα πρέπει να αναθεωρήσουν πολλές πρακτικές τους. Μέχρι τώρα, πολλές από αυτές τις εταιρείες απέφευγαν να δώσουν σαφείς πληροφορίες για την πραγματική διάρκεια ζωής των μπαταριών ή την επισκευή των συσκευών τους. Με το νέο καθεστώς όμως, αυτές οι πρακτικές δεν θα είναι πλέον αποδεκτές.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκαθαρίζει: αν μια εταιρεία δεν συμμορφώνεται, η συσκευή της δεν θα πωλείται καθόλου στην Ευρώπη. Και ακριβώς για να τους δώσει χρόνο, έχει προβλεφθεί μια μεταβατική περίοδος έως τον Ιούνιο του 2025, αλλά μετά η εφαρμογή του κανονισμού θα είναι αυστηρή και θα συνοδεύεται από ελέγχους και κυρώσεις.
Το «δικαίωμα στην επισκευή»
Ένα από τα βασικά σημεία του νέου κανονισμού είναι η στήριξη του λεγόμενου «δικαιώματος στην επισκευή». Με απλά λόγια, η Ε.Ε. θέλει να βάλει φρένο στην τακτική των εταιρειών που προτιμούν να πετάξεις μια χαλασμένη συσκευή και να αγοράσεις καινούργια, αντί να την επιδιορθώσεις. Πλέον, οι καταναλωτές θα μπορούν να βλέπουν πόσο εύκολο και οικονομικό είναι να επισκευάσουν μια συσκευή.
Αυτό προστατεύει την τσέπη μας και παράλληλα μειώνει τα ηλεκτρονικά απόβλητα, κάτι που αποτελεί προτεραιότητα για την Ε.Ε. στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας. Στόχος είναι, για παράδειγμα, να αυξηθεί ο μέσος χρόνος ζωής ενός κινητού από τα 3 χρόνια στα 4,1 χρόνια. Αυτό σημαίνει λιγότερες αλλαγές συσκευών και περισσότερο σεβασμό στο περιβάλλον.
