• Αν τελικά υλοποιηθεί αυτή η αντικοινωνική παρέμβαση από την κυβέρνηση της Ν.Δ., θα πληγούν κυρίως οι γυναίκες που μέχρι σήμερα έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν χωρίς εξαγορά (δωρεάν) ολόκληρο τον χρόνο κύησης και λοχείας, αλλά και τον χρόνο ανεργίας και ασθένειας (μέχρι ένα έτος)
Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου*
Όπως αποκάλυψε με δημοσίευμά του στις 23-6-2024 η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής» (δημοσιογράφος κ. Κώστας Κατίκος), πρόκειται να αυξηθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για άνδρες και για γυναίκες, αφού η κυβέρνηση προωθεί άμεσα την κατάργηση της δυνατότητας εξαγοράς πλασματικού χρόνου ή τον περιορισμό της (μείωση του συνολικού χρόνου εξαγοράς).
Το κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου έχει ως εξής:
α) Για τους μισθωτούς ανέρχεται στο 20% επί του μισθού κατά το μήνα υποβολής της αίτησης ή, στην περίπτωση που δεν υπάρχει σταθερή απασχόληση, στο 20% του τελευταίου 12μήνου. Σε περίπτωση ανεργίας ή μερικής απασχόλησης, υπολογίζεται με εισφορά 20% επί του εκάστοτε κατώτατου μισθού, που από 1-4-2024 ανέρχεται στο ποσό των 830 ευρώ μεικτά).
β) Για το Δημόσιο για τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν μέχρι το 2016, το κόστος ανερχόταν στο 6,67% επί του μισθού. Για τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2017, το κόστος ανερχόταν στο 10%, για το 2018 στο 13,34% και για το 2019 στο 16,67%. Από 1-1-2020 και μετά, η εξαγορά γίνεται με εισφορά 20% επί του μισθού.
γ) Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες, ο κάθε μήνας αναγνώρισης κοστίζει όσο και η μηνιαία εισφορά για τον κλάδο σύνταξης με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλέξει ο κάθε ασφαλισμένος ελεύθερος επαγγελματίας-επιστήμονας-αγρότης. Σήμερα οι ασφαλισμένοι μπορούν να εξαγοράσουν μέχρι και επτά (7) χρόνια στον ιδιωτικό τομέα και μέχρι και δώδεκα (12) χρόνια στον δημόσιο.
Από την εξαγορά (επομένως και αναγνώριση) πλασματικού χρόνου(έτη σπουδών, στρατού και τέκνων), αλλά και από τη δωρεάν αναγνώριση (διάρκεια κύησης, λοχείας, επιδοτούμενης ανεργίας, επιδοτούμενης ασθένειας κ.λπ.), ωφελείται σήμερα πάνω από το 80% των ασφαλισμένων. Έτσι οι ασφαλισμένοι/-ες έχουν τη δυνατότητα να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη (εξαγορά για θεμελίωση), αλλά και να αυξήσουν το ύψος της σύνταξής τους (εξαγορά για προσαύξηση σύνταξης).
Ο πίνακας των πλασματικών
Παραθέτουμε πίνακα με τους πλασματικούς χρόνους που μέχρι σήμερα μπορούν να εξαγοράσουν οι ασφαλισμένοι τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, προκειμένου να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα ή να προσαυξήσουν τη σύνταξή τους.
Ποιοί πλασματικοί χρόνοι αναγνωρίζονται για θεμελίωση ή προσαύξηση σύνταξης
Είδος πλασματικού χρόνου Χρόνος αναγνώρισης Τρόπος αναγνώρισης
1. Στρατιωτική θητεία Όλος ο χρόνος Εξαγορά
2. Γονική άδεια ανατροφής Όλος ο χρόνος Εξαγορά
3. Χρόνος κύησης και λοχείας Όλος ο χρόνος Δωρεάν
4. Πλασματικός χρόνος τέκνων Από 1 μέχρι 5 έτη (1 έτος για το 1ο παιδί, 2 έτη για το 2ο και 3 έτη για το 3ο) Εξαγορά
5. Εκπαιδευτική άδεια (Δημόσιος Τομέας) Μέχρι 2 έτη Εξαγορά
6. Χρόνος σπουδών Ο χρόνος κάθε Σχολής Εξαγορά
7. Χρόνος μαθητείας Μέχρι 2 έτη Εξαγορά
8.Επιδότηση ασθενείας Έως 300 ημέρες
(200 έως το 2010) Δωρεάν στον ιδιωτικό τομέα
9. Απεργίες Όλες οι ημέρες απεργίας Εξαγορά
10. Ανεργία ΟΑΕΔ Μέχρι 300 ημέρες
(200 μέχρι το 2010) Δωρεάν στον ιδιωτικό τομέα
11. Κενά διαστήματα ανεργίας Όλος ο χρόνος Εξαγορά
12. Χρόνος πριν την εγγραφή σε ΟΑΕΕ-ΕΤΑΑ Μέχρι 5 έτη Εξαγορά
Η κατάργηση της δυνατότητας εξαγοράς πλασματικού χρόνου για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή για προσαύξηση του ύψους της σύνταξης ήταν ανέκαθεν στόχος των δανειστών, κυρίως του ΔΝΤ. Η κυβέρνηση Τσίπρα είχε αρχικά συμφωνήσει με τους δανειστές για την κατάργηση αυτής της σημαντικής δυνατότητας αλλά, τελικά, μετά τις αντιδράσεις αρκετών βουλευτών, ενέταξε στον ν. 4336/2015 (γ’ Μνημόνιο, που ψήφισε και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ) μόνο την κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων από 1-1-2022.
Η κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων σταδιακά από 1-1-2015 και οριστικά από 1-1-2022, σύμφωνα με επιστημονικά ευρήματα της ΕΝΥΠΕΚΚ, οδήγησε στην κατάρρευση των γεννήσεων καθ’ όλη την περίοδο 2015-2023, αλλά κυρίως τα έτη 2022 και 2023!
Η κατάργηση του θεσμού της εξαγοράς/αναγνώρισης ή η μείωση των χρόνων για εξαγορά, σύμφωνα με τα όσα αποκαλύπτει ο «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής» στις 23-6-2024, θα οδηγήσει, είτε εμμέσως σε μεγάλη αύξηση των ορίων ηλικίας, αφού οι ασφαλισμένοι θα αναγκαστούν να επιμηκύνουν τον εργασιακό τους βίο, είτε σε μειωμένες συντάξεις, στην περίπτωση που συνταξιοδοτηθούν με λιγότερα χρόνια εργασίας.
Θα πληγούν οι γυναίκες
Αν τελικά υλοποιηθεί αυτή η αντικοινωνική παρέμβαση από την κυβέρνηση της Ν.Δ., θα πληγούν κυρίως οι γυναίκες που μέχρι σήμερα έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν χωρίς εξαγορά (δωρεάν) ολόκληρο τον χρόνο κύησης και λοχείας, αλλά και τον χρόνο ανεργίας και ασθένειας (μέχρι ένα έτος).
Η ανεξάρτητη επιστημονική Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ) καλεί την κυβέρνηση να μην προωθήσει το αντικοινωνικό αυτό σχέδιο σε βάρος των ασφαλισμένων, που θα πλήξει όμως περισσότερο τις γυναίκες.
Η ΕΝΥΠΕΚΚ παρακολουθεί στενά το θέμα και δεσμεύεται να ενημερώσει την ελληνική κοινωνία για οποιαδήποτε εξέλιξη.
• Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ
