- Η νέα πραγματικότητα ωθεί μια σειρά από κοινωνικές παροχές που ξεκινούν ακόμα από την διάρκεια του ενεργού εργασιακού βίου των δικαιούχων, να αντιστραφούν από την λογική της επικουρίας στην φιλοσοφία προετοιμασίας και πρόληψης
Του Ανδρέα Σπυρόπουλου*
Όταν προσεγγίζουμε τις προκλήσεις του ασφαλιστικού συστήματος, συνήθως επικεντρωνόμαστε στα όρια ηλικίας μόνο ως προς την επίδραση τους στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Είναι λογικό και ταυτόχρονα αναγκαίο καθώς συνδέονται με την δικαιότερη, κοινωνικά και ατομικά, και έγκαιρη απόδοση της «ανταμοιβής» του συνταξιοδοτικού χρόνου.
Οι δημογραφικές εξελίξεις των τελευταίων ετών και κυρίως οι προβλέψεις των περισσότερων δημογραφικών μελετών για το μέλλον του προσδόκιμου ζωής, μιας δίνουν και κάποιες διαφορετικές προοπτικές για όσους έχουν μεταβεί πλέον στην ιδιότητα του συνταξιούχου. Θα έχουν μπροστά τους αρκετά περισσότερα και συνεχώς αυξανόμενα χρόνια διαβίωσης, τα οποία δεν αρκεί να τα ζήσουν απλώς μισθοδοτούμενοι αλλά και με μια σειρά άλλες παροχές και ευκαιρίες που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους και θα τους βοηθήσουν να συνεισφέρουν στην τόνωση του ευρύτερου δημογραφικού προβλήματος.
Όπως συμβαίνει και με τα θεμελιωμένα κοινωνικά δικαιώματα της σύνταξης και υγειονομικής περίθαλψης, τα οποία καθιέρωσαν ως επί το πλείστον οι σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές μέσα από την οικοδόμηση του κοινωνικού κράτους στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, έτσι και τώρα το στοίχημα του εμπλουτισμού της «ενεργού γήρανσης» με νέες δυνατότητες και παροχές καλείται ξανά να οργανώσει και να παρέχει το σύγχρονο κοινωνικό κράτος.
Μία σειρά κοινωνικών παροχών
Η νέα πραγματικότητα ωθεί μια σειρά από κοινωνικές παροχές που ξεκινούν ακόμα από την διάρκεια του ενεργού εργασιακού βίου των δικαιούχων, να αντιστραφούν από την λογική της επικουρίας στην φιλοσοφία προετοιμασίας και πρόληψης. Κίνητρα και πολιτικές ενημέρωσης και εξεταστικών προγραμμάτων στο σύστημα υγείας που θα ενισχύουν την «υγιή γήρανση» και θα αυξήσουν τον μ.ο. του υγειονομικού επιπέδου του γηραιότερου πληθυσμού.
Προγράμματα δια βίου μάθησης που θα επικαιροποιούν συνεχώς τις γνώσεις και τις δεξιότητες των εργαζομένων ακόμη και όσων βρίσκονται στο κατώφλι της συνταξιοδότησης, κρατώντας ενεργό το δικαίωμα τους να μπορούν να επιλέγουν τον τρόπο και τον χρόνο με τον οποίο θα μπορούν να συνεχίσουν να ενισχύουν το εισόδημα τους. Διευρυμένα προγράμματα υποστήριξης της ποιότητα ζωής και της ευημερίας των μεγαλύτερων ηλικιών, με κίνητρα για μετακινήσεις, κοινωνικές δραστηριότητες, πολιτιστικές δράσεις κ.α.
Η αντιμετώπιση του συνταξιοδοτημένου πληθυσμού ως ενεργού κοινωνικά και καταναλωτικά πληθυσμού για περισσότερα χρόνια απ’ όσα προβλέπονταν ως σήμερα και με ποιοτικότερη και ενεργητικότερη συμμετοχή, εκτός από τους ίδιους τους ωφελούμενους, προβλέπει μια σειρά οφέλη συνολικά για την εθνική οικονομία και παραγωγή. Όπως εξοικονόμηση πόρων στην υγεία, κάλυψη των κενών που δημιουργεί η δημογραφική συρρίκνωση στην αγορά εργασίας, ενίσχυση και διεύρυνση της καταναλωτική δυναμικής του ευρύτερου πληθυσμού που παραδοσιακά μειώνεται με την αύξηση των ηλικιακών ορίων και βέβαια θετική συνεισφορά στην παραγωγική δραστηριότητα, πολύ σημαντικών και έμπειρων στελεχών και εργαζομένων.
Προγραμματικές θέσεις
Από την ταχύτητα και την διορατικότητα μεταστροφής των κοινωνικών παροχών στην κατεύθυνση της ενεργούς γήρανσης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και η επιτυχία του εγχειρήματος το οποίο αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα για το σύγχρονο κοινωνικό κράτος. Το ΠΑΣΟΚ έχει τις προγραμματικές θέσεις και σε συνεργασία και συνεχή διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καταθέτει συνεχώς συγκεκριμένες προτάσεις αναδιοργάνωσης και μεταρρυθμίσεων του κοινωνικού κράτους επάνω στις σύγχρονες δημογραφικές απαιτήσεις.
Δυστυχώς, σε αντιπαραβολή, οι κυβερνητικές πρακτικές έως τώρα με ελάχιστες εξαιρέσεις, κινούνται σε κοντόφθαλμες, αποσπασματικές και επιδοματικές προσεγγίσεις, απουσία συνεκτικού σχεδίου και πρόθεσης θεμελίωσης ανθεκτικών και μακρόπνοων πολιτικών αξιοποίησης του νέου «ηλικιακού πλούτου» που μας προσφέρει η συνεχής θετική αναθεώρηση του προσδόκιμου ζωής, δράσης και ευημερίας.
- Ο Ανδρέας Σπυρόπουλος είναι ο γραμματέας της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ
