Χρήσιμες συμβουλές με βάση το ισχύοντα νόμο και αναφέρεται σε όσους είναι άνω των 50 ετών
Της Μαργαρίτας Κάρδαρη*
Είναι γεγονός ότι μετά την ισχύ του Νόμου 4921/2022 «ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΞΑΝΑ …»που μεταξύ άλλων περιέχει διατάξεις για την διαδικασία έκδοσης συντάξεων fasttrack , τόσο οι κύριες συντάξεις λόγω γήρατος αναπηρίας ή θανάτου όσο και οι επικουρικές εκδίδονται πλέον σε πολύ σύντομο χρόνο από ένα έως και τρεις μήνες.
Για να επιτευχθεί όμως αυτός ο στόχος υπάρχουν κάποιες διαδικασίες που θα διευκολύνουν και τις οποίες θα πρέπει να ακολουθήσουμε πριν τη συνταξιοδότηση ώστε να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα τόσο από πλευράς συντόμευσης του χρόνου απονομής της σύνταξης όσο και από πλευράς διαμόρφωσης του ποσού της σύνταξης.
Το παρών άρθρο είναι απόσταγμα εμπειρίας κυρίως, αλλά και γνώσης της κοινωνικοασφαλιστικής νομοθεσίας και απευθύνεται κυρίως σε μισθωτούς δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και σε μη μισθωτούς ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες ηλικίας άνω των 50 ετών κατά κανόνα.
Επειδή οι 7 στις 10 περίπου περιπτώσεις ασφαλισμένων που οδηγούνται στη σύνταξη είναι ασφαλισμένοι είτε ταυτόχρονα είτε διαδοχικά σε δύο και περισσότερους φορείς , παρουσιάζουμε συνοπτικά τη νομοθεσία της διαδοχικής ασφάλισης ώστε να επιλέγουν τον τελευταίο τους φορέα ασφάλισης οι ενδιαφερόμενοι ώστε αυτός να είναι και ο αρμόδιος για να απονέμει τη σύνταξη και να μην σπαταλάται χρόνος με τη διαβίβαση του φακέλου από τον έ-
να φορέα στον άλλο.
Σύμφωνα με το εν λόγω νομοσχέδιο, για όσους συνταξιοδοτούνται λόγω γήρατος και έχουν διαδοχική ασφάλιση, ο τελευταίος φορέας ασφάλισης καθίσταται αρμόδιος εφόσον έχουν συμπληρώσει σε αυτόν 1000 ημέρες εργασίας εκ των οποίων οι 300 ημέρες εργασίας την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση ή την διακοπή της απασχόλησης (με το προηγούμενο καθεστώς απαιτούνταν 1500 ημέρες εργασίας και 500 την τελευταία πενταετία).
Ημέρες ασφάλισης
Για τους συνταξιούχους λόγω θανάτου ή αναπηρίας απαιτούνται 600 ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε πριν την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου της αναπηρίας ή του θανάτου.
Για την πλήρωση των προϋποθέσεων του απαιτούμενου συνολικού χρόνου ασφάλισης (δηλαδή των 1000 ημερών) καθώς και των 600 ημερών μπορεί να γίνει εξαγορά στρατιωτικής θητείας.
Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές το αίτημα διαβιβάζεται από το τελευταίο φορέα στον φορέα εκείνο που ο υποψήφιος συνταξιούχος έχει διανύσει τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης και πληροί τις προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση που προβλέπει η νομοθεσία του.
Σημαντική όμως εξέλιξη θεωρείται η νομοθετική παρέμβαση που δίνει το δικαίωμα συνταξιοδότησης σε όσους συνταξιοδοτούνται με διαδοχική ασφάλιση λόγω γήρατος με 15 τουλάχιστον έτη και συμπληρωμένο το 67 έτος της ηλικίας από τον τελευταίο τους φορέα ασφάλισης χωρίς την έρευνα συνδρομής των παραπάνω προϋποθέσεων.
Χρήσιμο επίσης είναι να γνωρίζουμε ότι μετά την ισχύ του Ν 4387/2016 το ποσό της σύνταξής μας προσδιορίζεται από το άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης το ποσό της δεύτερης δε αντιστοιχεί και διαμορφώνεται από το συνολικό αριθμό των ετών που έχουμε εργασθεί , και το ποσό των εισφορών που έχουμε καταβάλει είτε μέσω του μισθού μας , είτε μέσω της επιλογής της ασφαλιστικής κατηγορίας αν είμαστε μη μισθωτοί. Συνεπώς μια πρώιμη μελέτη των στοιχείων του συνταξιοδοτικού μας βίου θα οδηγούσε σε ασφαλή συμπεράσματα για τη χάραξη της πορείας προς το σκοπό αυτό στο μέλλον.
Μικρές εξαιρέσεις
Με δεδομένο ότι το σύνολο πλέον των ασφαλισμένων με μικρές εξαιρέσεις οδηγούνται στα 62 για πλήρη σύνταξη και με 40 έτη εργασίας (με μικρές στον αριθμό εξαιρέσεις ,γονείς ανάπηρων παιδιών κλπ ) η μελέτη πρέπει να γίνει από τα 50 μέχρι τα 55.
Θα ακολουθήσει σε μεταγενέστερο χρόνο η κατάθεση του συνόλου των ενσήμων από ενάρξεως απασχόλησης έως 31/12/2001 στο τ. ΙΚΑ –ΕΤΑΜ για επίσημη ανακεφαλαίωση και για ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού βίου .
Στη συνέχεια και αν υπάρχουν απολεσθέντα ένσημα θα πρέπει να κατατεθεί μία ΥΔΑΑΒ (Υπεύθυνη Δήλωση Απώλειας Ασφαλιστικού Βιβλιαρίου ) στο Υποκατάστημα τ. ΙΚΑ –ΕΤΑΜ του τόπου εργασίας ώστε να υπάρχει χρονικό περιθώριο για τη σχετική έρευνα το οποίο μπορεί να κρατήσει από 2 έτη και πάνω.
Αν δεν συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις για να λάβουν σύνταξη τότε μπορούν να σκεφτούν και να ενημερωθούν για τη δυνατότητα εξαγοράς ή αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης από παιδιά, σπουδές, στρατό, κενά χρονικά διαστήματα, χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας και επιδοτούμενης ασθένειας (οι τελευταίες δύο κατηγορίες, δεν εξαγοράζονται απλά αναγνωρίζονται, αλλά δεν συμμετέχουν και στο ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξης).
Επίσης πρέπει να εξετάσουν τι οφειλές έχουν στο ασφαλιστικό τους ταμείο και να τις ρυθμίσουν γιατί μόνο το ποσό των 20000 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους και το ποσό των 6000 ευρώ για τους αγρότες μπορεί να παρακρατηθεί από τη σύνταξη σε δόσεις ενώ το επιπλέον πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ μέσα σε δύο μήνες από την παραλαβή του σχετικού έγγραφου από τον ΕΦΚΑ, για τη γνωστοποίηση της οφειλής.
Ορθή και προσεκτική συμπλήρωση της ηλεκτρονικής φόρμας της αίτησης συνταξιοδότησης μέσω της πλατφόρμας www.efka.gr ειδικά ως προς το χρόνο που δεν συμπεριλαμβάνεται στην ασφαλιστική ιστορία την ψηφιοποιημένη και τη συμπλήρωση του διαδοχικού και παράλληλου χρόνου ασφάλισης σε άλλο φορέα.
Παρακολούθηση της πορείας έκδοσης της συνταξιοδοτικής υπόθεσης γιατί δεν αρκεί η απλή κατάθεση των δικαιολογητικών επειδή πολλές φορές αναζητούνται από τον χειριστή της υπόθεσης συμπληρωματικά δικαιολογητικά ή διευκρινίσεις, διαφορετικά έρχονται αντιμέτωποι ακόμη και με τον κίνδυνο απόρριψης του αιτήματός τους.
Ανακεφαλαιώνοντας
παρουσιάζουμε συνοπτικά όσα προαναφέρθηκαν για τη διευκόλυνση της διαδικασίας συνταξιοδότης
Γνώση των διαδικασιών και των διατάξεων για τη διαδοχική ασφάλιση
Ερευνα συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων
Αναζήτηση απολεσθέντων ενσήμων
Έρευνα για τα πλασματικά χρόνια ασφάλισης
Έρευνα για τυχόν οφειλές και διεκπεραίωση τους πριν την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης
Προσεχτική συμπλήρωση της αίτησης συνταξιοδότησης σε όλα τα πεδία κυρίως σε ότι αφορά τον παράλληλο χρόνο στη σύνταξη, ο οποίος δίνει προσαύξηση στη σύνταξή μας, και τον διαδοχικό ο οποίος θεμελιώνει τις προϋποθέσεις γιατί δεν είναι δυνατόν εκ των υστέρων να προσθέσουμε χρόνο ασφάλισης.
Παρακολούθηση της πορείας της αίτησης συνταξιοδότησης
Η Μαργαρίτα Κάρδαρη είναι Δικηγόρος-Εργατολόγος
