Μέχρι και 16 παρατάσεις στην προθεσμία ολοκλήρωσης των έργων καταγράφει στην τελευταία του έκθεση το Ελεγκτικό Συνέδριο (Δεκέμβριος 2022).
Στο μικροσκόπιο μπήκαν 1.162 δημόσια έργα (24 φορέων) η εκτέλεση των οποίων ολοκληρώθηκε από 1.1.2017 έως 31.3.2021, προκειμένου να διαπιστωθεί αν και σε ποιο βαθμό καθυστέρησε η εκτέλεσή τους. Στη συνέχεια, ελέγχθηκαν δειγματοληπτικά 140 έργα, προκειμένου να διαπιστωθούν οι αιτίες των καθυστερήσεων.
Από τον έλεγχο προέκυψαν τα έξης:
* Διαπιστώθηκαν πολύ μεγάλες καθυστερήσεις κατά την εκτέλεση των δημοσίων έργων. Χορηγήθηκαν παρατάσεις στα 2/3 του συνόλου των έργων, ενώ η εκτέλεση των έργων αυτών διήρκεσε κατά μέσο όρο 2,5 φορές περισσότερο από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί. Ελάχιστοι φορείς δεν εμφάνισαν τη συστημική αυτή παθογένεια, συνεπεία των πρακτικών που εφάρμοσαν.
* Οι φορείς κατά κανόνα αποδέχονται τα αιτήματα παράτασης των αναδόχων και δεν αναζητούν την τυχόν ευθύνη τους για την επέλευση των καθυστερήσεων. Δεν προκύπτει ότι η επίβλεψη των έργων ασκείται με την ενδεδειγμένη επιμέλεια.
* Η χορήγηση παρατάσεων δεν αιτιολογείται με επάρκεια αλλά στερεοτυπικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις δεν επαληθεύθηκε από τον έλεγχο ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται στις περιστάσεις που αναφέρονται στις αποφάσεις χορήγησης παρατάσεων.
* Σε πολλές περιπτώσεις οι καθυστερήσεις οφείλονται σε σφάλματα του φορέα κατά την κατάρτιση της μελέτης και των τευχών δημοπράτησης. Κατά τον καθορισμό των προθεσμιών ολοκλήρωσης των έργων δεν λαμβάνονται υπόψη ουσιώδεις παράγοντες που αναμένεται να επηρεάσουν την εκτέλεσή τους.
* Διαπιστώθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις κατά την τήρηση των διαδικασιών ή την εκτέλεση ενεργειών που συνδέονται με την εκτέλεση των έργων, οι οποίες εμπίπτουν στη σφαίρα ευθύνης των φορέων κατασκευής ή τρίτων φορέων.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι οι φορείς κατά κανόνα αποδέχονται τα αιτήματα παράτασης των αναδόχων και δεν αναζητούν την τυχόν ευθύνη τους για την επέλευση των καθυστερήσεων. Παράλληλα καταγράφεται στην έκθεση ελλιπής επίβλεψη των έργων, ενώ όπως αναφέρεται “σε μία περίπτωση η Προϊσταμένη Αρχή επικαλέστηκε για τη χορήγηση παράτασης λόγους συνδεόμενους με την πανδημία Covid-19, όμως, από τον έλεγχο προέκυψε ότι η παράταση χορηγήθηκε για άλλο λόγο, ήτοι εν όψει της επικείμενης λήξης της προγραμματικής σύμβασης του φορέα κατασκευής του έργου με τον φορέα χρηματοδότησης”.
Οι σιδηρόδρομοι
Τέλος από τον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου διαπιστώθηκε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις δεν είχαν εκπονηθεί πριν από τη δημοπράτηση του έργου κάποιες από τις απαιτούμενες μελέτες, ή δεν είχαν επικαιροποιηθεί ή εμπεριείχαν σφάλματα, ιδίως ως προς την ύπαρξη και την ακριβή θέση των δικτύων των οργανισμών κοινής ωφελείας και τις προμετρήσεις των εργασιών, η αναγκαιότητα διόρθωσης των οποίων προκάλεσε καθυστερήσεις.
Ειδικότερα σε έργο οδοποιίας προκλήθηκε καθυστέρηση 29 μηνών λόγω μη εκπόνησης ειδικής τεχνικογεωλογικής μελέτης για μέρος του οδοστρώματος και μελέτης κόμβου, ενώ σε έργο αναβάθμισης σιδηροδρομικής γραμμής η μη εκπόνηση πριν από τη δημοπράτηση μελέτης πυροπροστασίας και μελέτης εφαρμογής κυκλοφοριακής εξασφάλισης ασφαλούς κυκλοφορίας συρμών προκάλεσε καθυστέρηση 5 μηνών.
