1 δις € επιπλέον εισφορές για κύρια ασφάλιση!

• Μεγάλη αύξηση εισφορών για ΜΗ μισθωτούς από 1-1-2023, πραγματικά μία αντικοινωνική διάταξη

Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου

Ι.  Αυτόματη Αναπροσαρμογή Εισφορών (ΑΑΕ): Θεσμός αντισυνταγματικός-αντικοινωνικός

Ένας συνταγματικά ασύμβατος και κοινωνικά αδιανόητος θεσμός για σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα ψηφίστηκε με τον ασφαλιστικό νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020) που, όπως έχουμε αποδείξει, αποτελεί πλήρη και απόλυτη συνέχεια του νόμου Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016).

Πρόκειται για την αυτόματη αναπροσαρμογή των εισφορών για όλους τους ΜΗ μισθωτούς (ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες, αγρότες) με βάση τον πληθωρισμό ή την ετήσια αύξηση των μισθών.

Η Αυτόματη Αναπροσαρμογή Εισφορών (ΑΑΕ) σε ετήσια βάση αφορά όλους τους ΜΗ μισθωτούς ασφαλισμένους (ελεύθερους επαγγελματίες, επιστήμονες, αγρότες) κι έχει προβλεφθεί να ισχύσει από 1-1-2023 τόσο για κύριες και επικουρικές συντάξεις, όσο και για τα εφάπαξ (όπου υπάρχουν). Η ετήσια αναπροσαρμογήτων ασφαλιστικών εισφορών, τόσο για κύρια όσο και για επικουρική ασφάλιση, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4670/2020 και ειδικότερα του άρθρου 35 παρ. 6 (κύρια ασφάλιση), του άρθρου 45 παρ. 5 (επικουρική ασφάλιση) και του άρθρου 36 παρ.4 (ασφάλιση στον πρώην ΟΓΑ), θα φτάσει για τα έτη 2023-2024 στο ύψος του πληθωρισμού ενώ από 1-1-2025 θα ισούται με τον ετήσιο δείκτη μεταβολής των μισθών.

ΙΙ. Το ισχύον πλαίσιο για τις εισφορές ΜΗ μισθωτών

Ήδη από 1-1-2020, ως προς τις ασφαλιστικές κατηγορίες και το ύψος μηνιαίας εισφοράς (παρ. 1 και 2 άρθρου 35 ν. 4670/2020), οι αυτοτελώς απασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές για κύρια ασφάλιση με βάση ένα σύστημα έξι (6) ασφαλιστικών κατηγοριών.

Οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ κατατάχθηκαν από 1-1-2020 σε έξι (6) ασφαλιστικές κατηγορίες και το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κύριας σύνταξης, μαζί με τις εισφορές υγειονομικής περίθαλψης και ανεργίας, ορίζονται ως εξής:

Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται, με ελεύθερη επιλογή τους, υποχρεωτικά σε μία από τις έξι ασφαλιστικές κατηγορίες που απεικονίζονται στον παραπάνω πίνακα. Στην περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία, τότε υποχρεωτικά κατατάσσεται στην 1η. Όμως οι ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν οποτεδήποτε, με αίτησή τους, ασφαλιστική κατηγορία, δηλαδή να υπαχθούν σε ανώτερη ή κατώτερη κατηγορία εκείνης που είχαν επιλέξει. Η μετάταξη σε διαφορετική ασφαλιστική κατηγορία ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και ισχύει υποχρεωτικά για όλη τη διάρκεια του έτους. Η αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας μπορεί να υποβάλλεται και μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ.

Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας (ΟΑΕΔ) ύψους 10 € και για τους Υγειονομικούς, υπέρ της Στέγης Υγειονομικών ύψους 2 €. Η υποχρέωση καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών ισχύει (όπως και πριν) και για τα μέλη Διοικητικών Συμβουλίων των Ανωνύμων Εταιριών που είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον, για τους υγειονομικούς που αμείβονται κατά πράξη, για τους διαχειριστές ΙΚΕ, για τον εταίρο μονοπρόσωπης ΙΚΕ, κ.λπ.).

ΙΙΙ. Τί ισχύει για νέους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι(έως πέντε έτη ασφάλισης). Ειδική ασφαλιστική κατηγορία

Με τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 35 του ν. 4670/2020 θεσπίστηκε ειδική ασφαλιστική κατηγορία, στην οποία κατατάσσονται οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι για χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος. Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας ανέρχεται σε 93 €.

Στην ειδική κατηγορία μπορούν να ενταχθούν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες (ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ) για τους οποίους μέχρι 31/12/2019, με βάση το προϊσχύον καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών, δεν προβλεπόταν η δυνατότητα καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών. Προϋπόθεση για την υπαγωγή τους στη νέα ρύθμιση είναι να μην έχουν συμπληρώσει πέντε έτη ασφάλισης. Οι ασφαλισμένοι αυτοί κατατάσσονται στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία από 1/1/2020 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται της συμπλήρωσης των πέντε (5) ετών.

Το πεδίο εφαρμογής των προσώπων, που δύνανται να καταταγούν στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία με τον ν. 4670/2020, διευρύνεται και πλέον το δικαίωμα παρέχεται σε όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους (και όχι μόνο στους αποφοίτους σχολών ανώτατης εκπαίδευσης που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια που έχουν τη μορφή ΝΠΔΔ). Θεσπίζεται δηλαδή ειδική ασφαλιστική κατηγορία που απευθύνεται μόνο σε νέους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους κατά τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισής τους, με τις παρακάτω εισφορές:

Ας σημειωθεί ότι για τους ελεύθερους επαγγελματίες, που δεν έχουν συμπληρώσει 5 έτη ασφάλισης και μέχρι 31/12/2019 δεν υπάγονταν σε καθεστώς καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών, είναι δυνατή η εφαρμογή των ανωτέρω από 1/1/2020 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για τη συμπλήρωση πέντε (5) ετών.

Αξιοσημείωτα

Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας (ΟΑΕΔ) ύψους 10€ και, για τους Υγειονομικούς, υπέρ της Στέγης Υγειονομικών ύψους 2€.

Αξιοσημείωτα είναι και τα εξής:

– Το δικαίωμα επιλογής της ειδικής κατηγορίας ασκείται κατά την έναρξη της ασφάλισης ή κατά τη διάρκεια, για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση πέντε ετών.

– Το δικαίωμα ασκείται μόνο μία φορά και σε περίπτωση διακοπής της ασφάλισης δεν μπορεί να ασκηθεί εκ νέου.

– Κατά την πρώτη πενταετία, παρέχεται δυνατότητα επιλογής μίας εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών, ανά έτος, και επανόδου στην ειδική κατηγορία.

– Μετά τη συμπλήρωση της πενταετίας, και έως το τέλος του έτους, προβλέπεται μετάταξη στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία. Αν έχει επιλεγεί ανώτερη κατηγορία η κατάταξη θα παραμείνει στην επιλεγείσα κατηγορία.

– Συνταξιούχοι που έχουν υπαχθεί ή θα υπαχθούν στην ασφάλιση δεν εμπίπτουν στην εφαρμογή της εν λόγω διάταξης.

1. IV. Οι μικρομεσαίοι-επιστήμονες θα χρηματοδοτούν τον ΕΦΚΑ!! Οι νέες εισφορές από 1-1-2023

Σύμφωνα με το άρθρο 35 παρ.6 ν. 4670/2020 που αντικατέστησε το άρθρο 39 του ν. 4387/2016: «Από την 1.1.2023 έως την 31.12.2024 τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’ έτος με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Σε περίπτωση αρνητικής τιμής του ως άνω ποσοστού το ποσόν της εισφοράς παραμένει στα επίπεδα του προηγουμένου έτους. Από την 1.1.2025 και εφεξής τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’ έτος κατά τον δείκτη μεταβολής μισθών σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 8.».

Έτσι, σύμφωνα με την πρωτοφανή αυτή ρύθμιση,-που υποτίθεται ότι ήρθε να θεραπεύσει τις αδικίες του νόμου Κατρούγκαλου που επέβαλε εισφορές με «ρήτρα εισοδήματος»-, οι ασφαλιστικές εισφορές για κύρια ασφάλιση και για όλους τους ΜΗ μισθωτούς προσαυξάνονται από 1-1-2023 ως ακολούθως:

Με δεδομένο ότι ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός για το 2022 προβλέπεται να ανέλθει τουλάχιστον σε ποσοστό 8%, οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων για κύρια ασφάλιση θα διαμορφωθεί προς τα πάνω, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:

1. V. Να καταργηθεί άμεσα η απαράδεκτη διάταξη του νόμου Βρούτση (ν. 4670/2020)

Όπως έχουμε αναπτύξει στις αναλύσεις μας, τα οικονομικά του ΕΦΚΑ βρίσκονται σήμερα σε απαράδεκτα δεινή κατάσταση. Τα αποθεματικά του έχουν εξανεμιστεί μετά τη λεηλασία τους με το PSI(«κούρεμα»)του νόμου Βενιζέλου-Κουτρουμάνη 4050/2012, αλλά και λόγω της γενικευμένης φτηνής εργασίας με τους χαμηλούς μισθούς και τις μικρές εισφορές αφού οι εισφορές εξ εργασίας έχουν περιοριστεί σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα, παρά την αύξηση της στατιστικής απασχόλησης τα τελευταία τρία χρόνια.

Η σημερινή κυβέρνηση της Ν.Δ. με την απαράδεκτη παραπάνω διάταξη του νόμου Βρούτση για την Αυτόματη Αναπροσαρμογή (αύξηση) Εισφορών (ΕΕΑ) σε ετήσια βάση, ανάλογα με τον πληθωρισμό για τα έτη 2023-2024 και ανάλογα με τους μισθούς (από 1-1-2025 κι εντεύθεν)και εφαρμόζοντας τις σκληρές ΑΝΤΙσυνταξιοδοτικές θεωρίες της Σχολής του Σικάγο και της Έκθεσης Πισσαρίδη, μετακύλησε το κόστος λειτουργίας του ΕΦΚΑ στο εξής, αλλά και το κόστος μισθοδοσίας των δεκάδων golden boys, στους ασφαλισμένους ΜΗ μισθωτούς!

Επιχειρεί να απαλλάξει τον κρατικό προϋπολογισμό από το κόστος που θα έχει το αντίστοιχο ποσοστό αύξησης των συντάξεων που πρέπει να χορηγηθεί στους συνταξιούχους από 1-1-2023 και να επιβαρύνει τους εν ενεργεία ασφαλισμένους Μη μισθωτούς. Δηλαδή, με την ΑΝΤΙκοινωνική αυτή διάταξη, το κόστος της αύξησης των συντάξεων των 2.500.000 συνταξιούχων από 1-1-2023 ύψους 830 εκατ. ευρώ μετακυλύεται στους πάνω από 1.500.000 μη μισθωτούς ασφαλισμένους (κύριας και επικουρικής) με τη θεσπιζόμενη Αυτόματη Αναπροσαρμογή Εισφορών (ΑΑΕ)!

Γι’ αυτό καλούμε την κυβέρνηση να καταργήσει την απαράδεκτη ΑΝΤΙκοινωνική και ΑΝΤΙασφαλιστική αυτή διάταξη σε βάρος όλων των μη μισθωτών ασφαλισμένων, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη για αυτούς και τις οικογένειές τους συγκυρία.

• Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ