- Ένα σαγηνευτικό τοπίο στα σύνορα των νομών Πρεβέζης-Άρτας που μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν υπήρχε στους τουριστικούς χάρτες
Παλιότερα η λίμνη Ζηρού ήταν ένα από τα μικρά ταξιδιωτικά μυστικά της Ηπείρου, καθώς τη γνώριζαν μόνο οι ντόπιοι και όσοι επισκέπτες είχαν εξερευνήσει ενδελεχώς το γύρω τοπίο. Μάλιστα μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν υπήρχε ούτε ως αναφορά στους τουριστικούς χάρτες. Πλέον όλα έχουν αλλάξει και όλο και περισσότεροι επισκέπτες την επισκέπτονται όλες τις εποχές του χρόνου, καθώς το τοπίο είναι σαγηνευτικό.
Η λίμνη Ζηρού (ή απλά «Ζηρός», όπως μπορεί να ακούσετε να τη λένε μερικές φορές) μοιραζόταν παλιότερα μεταξύ των νομών Πρέβεζας και Άρτας, τουλάχιστον από γεωγραφικής άποψης, καθώς διοικητικά η περιοχή υπάγεται πλέον στην Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας, πέρα από ένα κομμάτι καθαρά δασικής έκτασης. Θεωρείται μικρή σχετικά λίμνη, με μέγιστο μήκος τα 900 μέτρα και πλάτος τα 600 μέτρα. Το μέγιστο βάθος της ανέρχεται στα 70 μέτρα.
Το όνομα
Το όνομα Ζηρός θεωρείται παραφθορά της σλάβικης λέξης για τη λίμνη, από την οποία κατάγεται το σημερινό οζέρο της ρωσικής γλώσσας. Είναι ένα ακόμα στοιχείο που απηχεί την καλά τεκμηριωμένη εποίκιση της περιοχής από τους Σλάβους, κατά την περίοδο του Μεσαίωνα. Ωστόσο η εδώ ανθρώπινη παρουσία έχει βαθιές ρίζες στον χρόνο, φτάνοντας στην προϊστορική εποχή, όταν η λίμνη ήταν ακόμα σπήλαιο (το οποίο κατέρρευσε) και γύρω της, σε απόσταση μόλις ενός χιλιομέτρου, υπήρχαν συγκεντρώσεις πληθυσμού στον Κοκκινοπηλό και στο Ασπροχάλικο.
Αργότερα, το πώς δημιουργήθηκε η λίμνη και διάφοροι χαρακτηριστικοί βραχώδεις σχηματισμοί γύρω της έγινε επίκεντρο ενός λαϊκού θρύλου για δύο αδερφές –μια καλή και μια κακιά, ως συνήθως– κι έναν άγγελο.
Το προφίλ
Η λίμνη Ζηρού έχει ελλειψοειδές σχήμα, βρίσκεται σε υψόμετρο 56 μέτρων και διακρίνεται για το φυσικό της κάλλος, αποτελώντας περιοχή Natura 2000 μα και υδροβιότοπο. Την άνοιξη, ειδικά, καταφτάνουν πελαργοί για να χτίσουν φωλιές, ενώ όλη τη χρονιά αφθονούν διάφορα είδη πτηνών –από φιδαετούς, γερακίνες και τσαλαπετεινούς, μέχρι πάπιες, νεροκοτσέλες, σχοινοποταμίδες και αηδόνια. Εδώ κατοικούν όμως και αμφίβια, όπως και ποταμοχελώνες, πρασινόσαυρες, λιμνόφιδα, αλλά και μπόλικες βίδρες. Στα νερά της λίμνης, τέλος, ζουν ασημοκυπρίνοι, στρωσίδια και καβούρια του γλυκού νερού.
Γύρω από τα γαλήνια και καθαρά νερά με τους απρόσμενα γαλαζωπούς χρωματισμούς απλώνεται ένα θαυμαστό παρόχθιο δάσος από νερόφραξους, το οποίο σε αρκετά σημεία είναι δύσβατο, λόγω έντονης βλάστησης. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, έχουν δημιουργηθεί και ξέφωτα ανάμεσα στα πλατάνια, τις λεύκες, τις ιτιές και τις βελανιδιές, ενώ έχουν στηθεί και παγκάκια, που επιτρέπουν στον επισκέπτη να απολαύσει τη γαλήνη του τοπίου. Στη νότια πλευρά, μάλιστα, θα βρείτε ακόμα και μια ρηχή αμμουδιά.
Η ειδυλλιακή τοποθεσία ώθησε τους Ελβετούς αρχιτέκτονες της Ζηρόπολης (επισήμως «Παιδόπολη Άγιος Αλέξανδρος Λίμνης Ζηρού») να τη χτίσουν στις όχθες της λίμνης κατά την περίοδο 1947-1949, όταν έψαχναν πού να στεγάσουν τα παιδιά που είχαν μείνει ορφανά λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του μετέπειτα Εμφυλίου. Η ίδρυσή της υπήρξε σημαντική για την τοπική οικονομία (λειτούργησε ως το 1975), που σήμερα ενισχύεται από όσους επισκέπτες έρχονται στη λίμνη για να κάνουν κανό, καγιάκ, αλλά και πεζοπορίες στα δασικά μονοπάτια που έχουν δημιουργηθεί γύρω της.
Το εντυπωσιακό με τη λίμνη Ζηρού είναι ότι δεν την τροφοδοτούν ποτάμια, όπως συμβαίνει συνήθως. Αλλά τα νερά της οφείλονται σε υπόγειες πηγές, οι οποίες αναβλύζουν στο βόρειο τμήμα της, 12 μέτρα κάτω από την επιφάνεια των υδάτων.
Πώς θα πάτε
Η λίμνη Ζηρού είναι εύκολα προσβάσιμη με αυτοκίνητο από τη Φιλιππιάδα της Πρέβεζας, από την οποία απέχει γύρω στα τρία (3) χιλιόμετρα προς τα βόρεια. Ξεκινώντας από εκεί, θα την εντοπίσετε δύο (2) χιλιόμετρα δυτικά της παλαιάς εθνικής οδού Άρτας-Ιωαννίνων, απέναντι ακριβώς από το χωριό Παντάνασσα της Άρτας.
Μπορείτε να κουβαλήσετε μαζί και ποδήλατο, αν αγαπάτε την ποδηλασία, καθώς θα σας δοθούν ευκαιρίες τέτοιων διαδρομών στις όχθες, πέρα από τις προαναφερόμενες δυνατότητες για κανό, καγιάκ και πεζοπορίες στο τριγύρω δάσος.
Στην ανατολική όχθη θα βρείτε και καφετέρια-εστιατόριο που θα ικανοποιήσει πλήρως τις ανάγκες σας σε καφέ, αναψυκτικά, νερό και φαγητό (με επιλογές για σνακ, μα και πλήρες μενού). Τέλος, στη λίμνη λειτουργεί και Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
