Τις τελευταίες ημέρες οι συνταξιούχοι έχουν γίνει το κύριο θέμα συζήτησης στις καθημερινές συσκέψεις του Μαξίμου για να «κλειδώσουν» τα μέτρα που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στην ΔΕΘ. Και εάν επαληθευθούν οι διαρροές από συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη, τότε το επόμενο Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου οι συνταξιούχοι θα ακούσουν ευχάριστα πράγματα.
Ο λόγος είναι για την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, χαλάρωση των κριτηρίων ώστε να πάρουν περισσότεροι το ετήσιο επίδομα των 250 ευρώ, ετήσια αύξηση στις συντάξεις και περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Για όλα αυτά τα ζητήματα φωνάζουν εδώ και έξι χρόνια οι συνταξιουχικές οργανώσεις. Και ζητούσαν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη να υλοποιήσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις, πριν αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας, τον Ιούλιο του 2019. Τότε ο κ. Μητσοτάκης είχε δεσμευθεί ότι θα καταργήσει το νόμο Κατρούγκαλου. Αντί αυτών ψηφίστηκε ο νόμος Βρούτση, ο οποίος «καλλώπισε» κάπως το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τα βασικά προβλήματα του νόμου, όπως η προσωπική διαφορά έμειναν άθικτα.
Τώρα φαίνεται ότι λόγω και της αφόρητης πίεσης της Ευρωπαϊκή Εισαγγελίας, που ερευνά μία σειρά υποθέσεων και αναγκάζει την κυβέρνηση να βάλει πολύ νερό στο κρασί του. Ας μην ξεχνάμε ότι στο στόχαστρο της Λάουρα Κοβέσι και των εν Ελλάδι συνεργατών της, πέραν του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, έχουν μπει ένα σωρό συμβάσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ, τα σπιτάκια της ανακύκλωσης, υποθέσεις για τα χρήματα που έρχονται από τις Βρυξέλλες για το μεταναστευτικό και διάφορα άλλα.
Οι εξαγγελίες
Κυβερνητικές πηγές ισχυρίζονται πως ένα σημαντικό μέρος της ομιλίας του κ. Μητσοτάκη θα είναι επικεντρωμένο στους συνταξιούχους. Ας μην λησμονούμε ότι οι συνταξιούχοι αποτελούν μία κοινωνική ομάδα, η οποία στην πλειοψηφία της στήριξε τη Νέα Δημοκρατία σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις από τις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2019 μέχρι και τις ευρωεκλογές του 2024. Έτσι, λοιπόν, αναμένονται:
1. Το επίδομα των 250 ευρώ: Το επίδομα έχει ήδη νομοθετηθεί ως μόνιμο μέτρο στήριξης το οποίο θα χορηγείται κάθε Νοέμβριο. Ωστόσο η ύπαρξη κριτηρίων, με κυριότερο το ηλικιακό των 65 ετών, δημιουργεί μια «στρατιά» συνταξιούχων, που υπολογίζονται πάνω από 1 εκατ. οι οποίοι χάνουν το επίδομα. Έτσι, στα σενάρια που επεξεργάζεται το Μέγαρο Μαξίμου είναι η πιθανή αλλαγή, έως κατάργηση του ηλικιακού κριτηρίου (κάτι που είναι πολύ δύσκολο), για να αυξηθούν οι δικαιούχοι. Παράλληλα υπάρχει εισήγηση και για αύξηση του ποσού που θα καταβληθεί ως επίδομα τον ερχόμενο Νοέμβριο, από τα 250, στα 300 ευρώ. Τα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί είναι: 65ο έτος ηλικίας, 14.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για τον άγαμο και 26.000 ευρώ για τον έγγαμο, αξία ακίνητης περιουσίας 200.000 ευρώ για τον άγαμο και 300.000 ευρώ για τον έγγαμο.
2. Προσωπική διαφορά: Μέχρι να μηδενιστεί η προσωπική διαφορά – δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στο ποσό που καταβάλλεται ως σύνταξη, με εκείνο που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό- χιλιάδες συνταξιούχοι δε λαμβάνουν πραγματικές, αλλά μόνο λογιστικές αυξήσεις στις μηνιαίες αποδοχές τους. Το μέτρο έχει προκαλέσει θύελλα διαμαρτυριών κατά την τελευταία τριετία, που δόθηκαν αθροιστικά αυξήσεις στα επίπεδα του 13% στις συντάξεις. Η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς που διατηρούν σήμερα περίπου 670.000 συνταξιούχοι θα ανοίξει την πόρτα στις ετήσιες αυξήσεις, τις οποίες σήμερα στερούνται, λαμβάνοντας στη θέση τους το επίδομα προσωπικής διαφοράς που τα τελευταία δύο χρόνια κυμαίνεται από 100-200 ευρώ. Ωστόσο υπάρχουν εισηγήσεις για σταδιακή μείωση της προσωπικής διαφοράς. Δηλαδή η μισή προσωπική διαφορά να εξανεμιστεί το 2026 και η υπόλοιπη το 2027, χρονιά που είναι προγραμματισμένο να διεξαχθούν οι επόμενες βουλευτικές εκλογές.
Για παράδειγμα συνταξιούχος λόγω γήρατος από το ΙΚΑ με 25 ως 27 έτη ασφάλισης λαμβάνει συνολική σύνταξη 883 ευρώ με υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 42 ευρώ. Αν αποφασιστεί να μηδενιστεί η προσωπική διαφορά, ο συνταξιούχος θα πάρει αύξηση 21 ευρώ το 2026 (αν υποθέσουμε ότι η αύξηση θα κυμανθεί πέριξ του 2,5 %) και η σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 904 ευρώ.
Ωστόσο μένει να διευκρινιστεί αν η προσωπική διαφορά ενσωματωθεί έστω λογιστικά στην ισχύουσα σύνταξη εν όψει των ετήσιων αυξήσεων. Αλλιώς ο συνταξιούχος θα βγει χαμένος και όχι κερδισμένος από τις αυξήσεις. Αν υποθέσουμε, ότι ένας συνταξιούχος παίρνει σύνταξη 1000 ευρώ και έχει προσωπική διαφορά 100 ευρώ. ( 900+100). Αν καταργηθεί η προσωπική διαφορά και προστεθεί η αύξηση 2.4 % στη σύνταξή του, θα πρέπει να πάρει το 2026 σύνταξη 1024 ευρώ και όχι 921.6 ευρώ.
Η σημερινή εικόνα
Βεβαίως με την λογιστική αύξηση κάθε χρόνο λόγω των ετήσιων αυξήσεων οι εν λόγω συνταξιούχοι απομείωναν τη λογιστική διαφορά ανοίγοντας το δρόμο προς τις αυξήσεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις περίπου 90.000 συνταξιούχοι κάθε χρόνο αποκτούν δικαίωμα στις αυξήσεις. Σύμφωνα με τις προβολές που πραγματοποιούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, εάν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός αύξησης των συντάξεων, την επόμενη διετία είναι πιθανό να μηδενίσουν την προσωπική τους διαφορά άλλοι 240.000 – 250.000 συνταξιούχοι. Ωστόσο πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ακόμα που διατηρούν μεγάλη προσωπική διαφορά θα χρειαστούν 5 έως 10 χρόνια για να συμψηφίσουν την προσωπική διαφορά με τις ετήσιες λογιστικές αυξήσεις και να τεθούν κάτω από την ομπρέλα των πραγματικών αυξήσεων στην τσέπη.
Αν εφαρμοστεί η πλήρης κατάργηση της διαφοράς, τίποτα από όλα δε θα ισχύσει και οι αυξήσεις του 2026 θα δοθούν αυτόματα, πιθανότατα στο τέλος του τρέχοντος έτους.
Το κόστος για τον ΕΦΚΑ από την πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς ανέρχεται σε 160 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ με κούρεμα 50% το κόστος πέφτει στα 80 με 90 εκατ. ευρώ, ενώ αν καταβληθεί το επίδομα προσωπικής διαφοράς το συνολικό κόστος θα είναι μικρότερο από 84 εκατ. ευρώ που ήταν πέρυσι, καθώς κάθε χρόνο μειώνονται οι δικαιούχοι του επιδόματος οι οποίοι συμψηφίζουν την προσωπική διαφορά και αρχίζουν να λαμβάνουν για πρώτη φορά τις ετήσιες αυξήσεις.
Το επίδομα προσωπικής διαφοράς για το 2024 χορηγήθηκε σε συνταξιούχους που έχουν προσωπική διαφορά πάνω από 10 ευρώ και λαμβάνουν σύνταξη ή συντάξεις μέχρι 1.600 ευρώ (συνολικό καθαρό ποσό προ φόρου). Το ποσό του επιδόματος ανέρχεται σε 200 ευρώ για όσους λαμβάνουν κύρια σύνταξη έως 700 ευρώ, 150 ευρώ για όσους λαμβάνουν από 700,01 έως 1.100 ευρώ, και 100 ευρώ για όσους λαμβάνουν από 1.100,01 έως 1.600 ευρώ.
3. Αυξήσεις στις συντάξεις: Πρόκειται για προγραμματισμένο μέτρο, καθώς εδώ και μία τριετία, με βάση το ρυθμό ανάπτυξης της χώρας και τον πληθωρισμό, καταβάλλονται ανάλογες αυξήσεις στους συνταξιούχους. Αν και οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν τον Δεκέμβριο, όταν θα υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας στα δύο ανωτέρω πεδία (ανάπτυξη, πληθωρισμός), εντούτοις ήδη υπάρχουν οι πρώτες εκτιμήσεις ότι οι αυξήσεις του 2026, θα κυμανθούν στα επίπεδα του 2,5% για τις συντάξεις.
