Αν υπήρχε ένας παράγοντας που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού – έως και έξι φορές – και παράλληλα καθιστά δυσκολότερο τον εντοπισμό του όγκου με τη μαστογραφία, δεν θα έπρεπε κάθε γυναίκα να το γνωρίζει; Κι όμως, εκατομμύρια γυναίκες ζουν με αυτόν τον αόρατο κίνδυνο χωρίς να έχουν καμία ενημέρωση.
Αυτός ο «κρυφός» παράγοντας κινδύνου είναι η υψηλή πυκνότητα μαστού, ένα βιολογικό χαρακτηριστικό που δεν φαίνεται εξωτερικά, δεν γίνεται αισθητό, αλλά μπορεί να κάνει τη διαφορά στην έγκαιρη διάγνωση. Η πυκνότητα του μαστού αναφέρεται στην ποσότητα του ινώδους και αδενικού ιστού σε σχέση με τον λιπώδη ιστό στο στήθος. Όσο περισσότερος ινώδης και αδενικός ιστός υπάρχει, τόσο πιο πυκνός είναι ο μαστός.
Οι επιστημονικές έρευνες δείχνουν όλο και πιο ξεκάθαρα ότι η ύπαρξη πυκνού ιστού στους μαστούς συνδέεται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο. Επιπλέον είναι παράγοντας που επηρεάζει την ικανότητα της μαστογραφίας να εντοπίζει τον καρκίνο. Τόσο ο πυκνός ιστός όσο και οι όγκοι εμφανίζονται λευκοί στις εικόνες, κάτι που έχει παρομοιαστεί με το να προσπαθεί κανείς να εντοπίσει μια χιονόμπαλα σε χιονοθύελλα
Ωστόσο, οι γυναίκες συνήθως δεν ενημερώνονται αν έχουν πυκνούς μαστούς, παρότι αυτό σημαίνει ότι κάποιοι καρκίνοι μπορεί να μην εντοπίζονται εγκαίρως, καθιστώντας τη θεραπεία δυσκολότερη ή και αδύνατη.
Η πυκνότητα δεν μπορεί να γίνει αισθητή ή να φανεί με γυμνό μάτι – χρειάζεται μαστογραφία, η οποία γίνεται συνήθως ανά τρία χρόνια από την ηλικία των 50 ετών και άνω. Ακόμη κι αν μια γυναίκα εντοπιστεί να έχει πυκνούς μαστούς κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας εξέτασης, συνήθως δεν αναφέρεται ως κάποιο κρίσιμο στοιχείο, ούτε καταγράφεται στον ιατρικό της φάκελο.
Οι 4 κατηγορίες πυκνότητας
Η σύνδεση της πυκνότητας με τον καρκίνο δεν είναι νέα. Είναι γνωστή από τη δεκαετία του 1970. Η πυκνότητα κατηγοριοποιείται από το Α έως το D:
• A: κυρίως λιπώδης ιστός
• B: αραιή πυκνότητα
• C: ετερογενώς πυκνή
• D: εξαιρετικά πυκνή
Περίπου το 50% των γυναικών ανήκουν στις κατηγορίες C και D.
Ειδικά οι γυναίκες με πολύ πυκνούς μαστούς (περίπου 10%) έχουν έως και 6 φορές αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, σύμφωνα με μελέτη του 2022 στο περιοδικό The Breast.
Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 40% των καρκίνων δεν εντοπίζονται στη μαστογραφία όταν ο ιστός είναι πυκνός. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συμπληρωματικές εξετάσεις όπως το υπερηχογράφημα ή η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Με την έγκαιρη διάγνωση μπορεί να χρειαστεί μόνο αφαίρεση του όγκου, αντί για μαστεκτομή, και επιπλέον προλαμβάνονται οι μεταστάσεις.
Η έγκαιρη διάγνωση
Παρότι εκφράζονται ορισμένες επιφυλάξεις από μια μερίδα επιστημόνων που σημειώνουν πως η ενημέρωση για την πυκνότητα του μαστού χωρίς την αναγκαία πρόβλεψη για επιπλέον εξετάσεις θα προκαλούσε απλώς περιττό άγχος, είναι κοινή αντίληψη πως η απόκρυψη της πληροφορίες δεν είναι η λύση.
Η καθηγήτρια Γουέντι Μπεργκ, η οποία έχει και η ίδια πυκνούς μαστούς και καρκίνο που δεν εντοπίστηκε με μαστογραφία, μιλώντας στη «Daily Mail», ήταν ξεκάθαρη: «Η ουσία είναι πως, κάθε γυναίκα πρέπει να έχει την ευκαιρία να εντοπίσει έγκαιρα τον καρκίνο του μαστού.
