Του Γιώργου Σπ. Κουτρουμάνη
Η σύσταση και λειτουργία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών γνωστού πλέον ως ΚΕΑΟ, ήταν μια πολύ θετική επιλογή. Η συγκεκριμένη υπηρεσία ανέλαβε το έργο της συγκέντρωσης των οφειλών από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία τα οποία σήμερα λειτουργούν στον ενιαίο φορέα του ΕΦΚΑ και τις προβλεπόμενες ενέργειες για την είσπραξη των οφειλών.
Από μόνη της η συγκέντρωση των οφειλών σε ένα φορέα καθιστά πιο αποτελεσματική την διαχείριση της υπόθεσης της είσπραξης, μέσα από την έγκαιρη ειδοποίηση των οφειλετών και τη συνεχή παρακολούθηση.
Δύο παράγοντες
Ωστόσο τα τελικά αποτελέσματα εξαρτώνται από δύο βασικούς παράγοντες:
Πρώτον την επαρκή στελέχωση του ΚΕΑΟ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το οργανόγραμμα της συγκεκριμένης υπηρεσίας προβλέπει 700 εργαζόμενους διαφόρων ειδικοτήτων. Το 2018, έτος κατά το οποίο βρισκόταν το ΚΕΑΟ σε πλήρη λειτουργία, υπηρετούσαν 450 υπάλληλοι, ενώ σήμερα υπηρετούν μόλις 258 σε όλη τη χώρα!
Παρόλα αυτά εισπράττει σε ετήσια βάση 2 δις ευρώ περίπου, από τις οφειλόμενες εισφορές προς τον ΕΦΚΑ. Ποσό σεβαστό μεν, αλλά θα μπορούσε να είναι αρκετά μεγαλύτερο, εάν υπήρχε επαρκής στελέχωση της υπηρεσίας η οποία καλείται να διαχειριστεί ένα τεράστιο χρέος που ξεπερνάει τα 50 δις ευρώ.
Δεύτερος βασικός λόγος που στερεί τη δυνατότητα μιας πιο αποτελεσματικής απόδοσης των οφειλών, είναι η άκρως παράλογη πολιτική των προσαυξήσεων. Πέρα από τα προβλεπόμενα πρόστιμα που μπορούν να φθάσουν το 120% του αρχικού κεφαλαίου, το τελικό ποσό μπορεί να φθάσει και στο διπλάσιο, αφού υπάρχει 8,5% προσαύξηση για κάθε έτος καθυστέρησης καταβολής της οφειλής.
Εξορθολογισμός
Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη ενός εξορθολογισμού των προστίμων και των προσαυξήσεων, ακόμη και μια νέα ρύθμιση ανάλογη με εκείνη των 120 δόσεων.
Σε κάθε περίπτωση ο ΕΦΚΑ και κατ’ επέκταση το ΚΕΑΟ δεν μπορούν βεβαίως να χαρίζουν οφειλές ούτε να λειτουργούν σε βάρος όσων είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους . Από την άλλη πλευρά όμως, αναγνωρίζοντας και τις οικονομικές συνθήκες μέσα στις οποίες δημιουργήθηκαν τα χρέη, οφείλουν να διευκολύνουν. Παράλληλα επιβάλλεται να βελτιωθεί η εισπραξιμότητα στις τρέχουσες εισφορές με δεδομένο ότι σήμερα ένας στους τρείς υπόχρεους δεν καταβάλλει τις προβλεπόμενες εισφορές, με αποτέλεσμα τα χρέη να αυξάνονται συνεχώς.
Τα περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης είναι μεγάλα αρκεί να γίνει επανασχεδιασμός με τις απαραίτητες παρεμβάσεις.
Προφανώς μία από αυτές τις παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι η επαρκής στελέχωση των υπηρεσιών . Επιβάλλεται μεταξύ των άλλων η συνεχής παρακολούθηση και ενημέρωση των πολιτών σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους. Το γεγονός ότι μπορεί να περάσουν ακόμη και αρκετά χρόνια, χωρίς καμιά ενημέρωση, διογκώνει το πρόβλημα.
Επανασχεδιασμός
Το σχέδιο της Κυβέρνησης για ανάθεση σε ιδιώτες, με οποιαδήποτε μορφή, της είσπραξης των οφειλών όχι μόνο δεν πρόκειται να βοηθήσει, αλλά μπορεί να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα, ειδικά εάν ανατεθεί το έργο της είσπραξης κατά τα πρότυπα των εισπρακτικών εταιρειών.
Ας γίνει επομένως ένας επανασχεδιασμός και επιλογές που θα καταστήσουν πιο αποτελεσματική την είσπραξη των οφειλών, αλλά και των τρεχουσών εισφορών.
Ο Γιώργος Σπ. Κουτρουμάνης είναι πρώην υπουργός Εργασίας