Του Μιχάλη Κωτσάκου
Ένας πόλεμος δεν είναι ποτέ αρεστός. Οι συνέπειες για τους λαούς που βρίσκονται στην δίνη μίας πολεμικής σύρραξης είναι τραγικές. Και δεν μιλάμε μόνο γι’ αυτούς που φεύγουν από τη ζωή, είτε από τις λεγόμενες «έξυπνες βόμβες», είτε από τους βαλλιστικούς πύραυλους.
Αυτό συμβαίνει τόσο στο Ιράν, όσο και στο Ισραήλ. Το ποιος ευθύνεται για τον συγκεκριμένο πόλεμο, ο καθένας έχει την δική του άποψη. Και σε καμία των περιπτώσεων δεν θα μπω σε αυτή την κουβέντα. Για το ποιος φέρει την ευθύνη όπου σε καθημερινή βάση χάνονται ζωές σε πόλεις του Ιράν και σε πόλεις του Ισραήλ. Ή ποιος έχει την καλύτερη στρατηγική, ή είναι πιο αποφασιστικός για να κερδίσει τον συγκεκριμένο πόλεμο. Όπως επίσης δεν γνωρίζω και το πόσο θα διαρκέσει αυτή η τρέλα.
Εμένα πρωτίστως με νοιάζουν οι ανθρώπινες ζωές. Είτε φορούν χιτζάμπ και τσαντόρ και έχουν γενειάδα, είτε έχουν στο κεφάλι κιπά, όπως οι ορθόδοξοι εβραίοι. Άνθρωποι και οι μεν, άνθρωποι και οι δε. Οικογένειες ξεκληρίζονται, παιδιά μένουν ορφανά, μανάδες χάνουν τα παιδιά τους και γενικά οι δύο λαοί βιώνουν τραγικές συνέπειες.
Τα ίδια ισχύουν και στον πόλεμο στην Ουκρανία που μαίνονται οι συγκρούσεις εδώ και μία πενταετία, ή και τον αφανισμό των Παλαιστίνιων στην λωρίδα της Γάζας. Όπου εκτός από τους βομβαρδισμούς δεκάδες παιδιά πεθαίνουν από την πείνα και την δίψα. Και, όμως, όλα αυτά συμβαίνουν σε μία εποχή, όπου οι νέες τεχνολογίες έρχονται για να κάνουν πιο εύκολη την καθημερινότητα μας, ενώ την ίδια ώρα οι επιστήμονες παλεύουν για να αντιμετωπίσουν με ακόμη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ανίατες ασθένειες.
Οι συνέπειες από αυτόν τον πόλεμο, στην φλεγόμενη εδώ και δεκαετίες Μέση Ανατολή, έχουν ξεκληρίσει οικογένειες κι έχουν διαλύσει οικονομικά ολόκληρες χώρες, που παλιότερα ζούσαν μία χαρά. Όπως ήταν το Ιρακ, όπως ήταν η Συρία. Τουναντίον στις ημέρες μας οι δύο αυτές χώρες είναι διαλυμένες, σε τραγική οικονομική κατάσταση, ενώ δεν πάει πίσω και ο Λίβανος, που από μία χώρα-παράδεισος έχει μετατραπεί σε σταυροδρόμι μυστικών υπηρεσιών, τρομοκρατικών οργανώσεων και κάθε λογής παράνομου, που βλέπει την διάλυση μίας χώρας ως ευκαιρία.
Η αγωνία της Ελλάδας
Φυσικά ένας πόλεμος στην γειτονιά μας θεωρείται εξαιρετικά απίθανο να μην επηρεάσει κι εμάς. Η Ελλάδα, παρά τα όσα ισχυρίζονται οι κυβερνώντες δεν είναι μία χώρα με ισχυρές οικονομικές βάσεις. Δεν έχει ισχυρή βιομηχανία, όπου ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεπεράσει κυματισμούς και κρίσεις. Η παραγωγική βάση της χώρας δεν είναι βιομηχανία, όπως για παράδειγμα έχει η γειτονική Ιταλία. Τουναντίον η Ελλάδα δεν μπορεί να στηριχθεί ούτε καν στον πρωτογενή τομέα (αγρότες-κτηνοτρόφοι). Αντίθετα η χώρα μας είναι ο… παράδεισος των υπηρεσιών. Είτε αυτός είναι ο τουρισμός, είτε οτιδήποτε άλλο.
Οπότε γίνεται κατανοητό, ότι ένας πόλεμος στην Μέση Ανατολή σημαίνει αύξηση του πετρελαίου. Ειδικά εάν οι Ιρανοί υλοποιήσουν την απειλή τους ότι θα κλείσουν τα στενά του Ουρμούζ, όπου περνούν περί το 40% του παγκόσμιου πετρελαίου και το 15% του φυσικού αερίου. Ήδη μετά την πρώτη επίθεση που πραγματοποίησε το Ισραήλ και πριν καλά-καλά καταλάβουμε πόσες βόμβες «άδειασαν» τα ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη, ο «μαύρος χρυσός» τσίμπησε στις παγκόσμιες αγορές και η ανατίμηση στο βαρέλι επηρεάζει τους πάντες και τα πάντα. Το καλό σενάριο είναι η τιμή του πετρελαίου να παραμείνει στα 75-80 δολάρια/βαρέλι. Ωστόσο, το σενάριο κινδύνου είναι το πετρέλαιο να φτάσει τα 100 δολάρια/βαρέλι και το χειρότερο σενάριο είναι η τιμή του πετρελαίου να φτάσει στα 130 δολάρια/βαρέλι.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για όσους δεν είναι μετρ των αγορών και των οικονομικών αναλύσεων; Ότι θα σημειωθούν αυξήσεις σε τιμές τροφίμων αλλά και στις τιμές των καυσίμων, ενώ το αποτέλεσμα θα είναι να αυξηθεί πολύ και ο πληθωρισμός. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι είναι σε εγρήγορση για να αντιμετωπίσει όλα τα σενάρια. Και όπως ισχυρίζονται από το υπουργείο Οικονομικών το πλεόνασμα μπορεί να βοηθήσει τη χώρα μας να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του πολέμου, ενώ το υπουργείο Ανάπτυξης επιμένει ότι οι συνεχείς έλεγχοι στην αγορά θα πιάσει τους κερδοσκόπους και θα τους «χτυπήσει κάτω σαν χταπόδι», που λέει και ο λαός μας.
Κάτω από τη βάση στην ακρίβεια
Να μου επιτραπεί να διατηρήσω τις αμφιβολίες μου. Η κυβέρνηση στον τομέα της αντιμετώπισης της ακρίβειας παίρνει βαθμό κάτω από την βάση. Προφανώς οι κυβερνώντες έχοντας την πλειοψηφία των ΜΜΕ να τους υμνολογούν θεωρούν ότι η φθηνή προπαγάνδα ότι «η ακρίβεια είναι εισαγωγής» και ότι «για τον πληθωρισμό ευθύνεται ο πόλεμος», το μόνο που κάνει είναι να προσφέρει κάποιες ασπιρινούλες για τον καρκίνο. Θα επαναλάβω για μία ακόμη φορά ότι το μόνο μέτρο που κάπως ανακούφισε τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς ήταν το καλάθι του νοικοκυριού που θέσπισε ο Άδωνις Γεωργιάδης. Τότε προσέφερε ανάσα. Τώρα ούτε αυτό επαρκεί. Οι διάδοχοι του κ. Γεωργιάδη περισσότερο μας δούλευαν ψιλό γαζί. Τι να θυμηθούμε; Το σούπερ μάρκετ του κ. Σκρέκα που πούλαγε πιο φθηνά τα προϊόντα, ή τους ελέγχους του κ. Θεοδωρικάκου που είναι μόνο για την τηλεόραση;
Εξάλλου ως απάντηση στις κυβερνητικές δικαιολογίες έρχεται η έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος (σελίδα 14), όπου τονίζεται πως οι αυξήσεις στον πληθωρισμό των τροφίμων, κυρίως των νωπών, και των βιομηχανικών προϊόντων οδήγησαν στη μεγάλη άνοδο του γενικού εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα στο 3,3% τον Μάιο από 2,6% τον Απρίλιο και στην περαιτέρω διεύρυνση της ψαλίδας σε σχέση με την Ευρωζώνη, όπου ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 1,9% από 2,2%, σύμφωνα με σχετική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Η ΤτΕ σημειώνει επίσης ότι ο δομικός πληθωρισμός, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές ενέργειας και τροφίμων, αυξήθηκε στο 4% στην Ελλάδα από 3,8% τον Απρίλιο, η οποία αποδίδεται στη σημαντική αύξηση του πληθωρισμού των υπηρεσιών στο 1,4% από 0,4%, αντίστοιχα, ενώ στην Ευρωζώνη μειώθηκε στο 2,3% από 2,7%.
Άρα για ποιον λόγο μας έχουν φλομώσει στο παραμύθι περί εισαγόμενου πληθωρισμού και περί εισαγόμενης ακρίβειας; Και επισήμως αποδεικνύεται ότι η ακρίβεια δεν είναι μόνο προϊόν του πολέμου στην Ουκρανία, ούτε και στις συγκρούσεις στην Μέση Ανατολή.
Η ανησυχία της ΕΒΕΠ
Οπότε πολύ λογικά να υπάρχει ανησυχία για τις εξελίξεις, καθώς βλέπουμε ότι Ισραήλ αι Ιράν δεν δείχνουν διάθεση να διαπραγματευτούν για να σταματήσουν οι εκατέρωθεν βομβαρδισμοί. Και ανησυχούμε περισσότερο, όταν διαβάζουμε αναλύσεις, όπως αυτή του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς και του προέδρου του Βασίλη Κορκίδη: «Η ανησυχία επικεντρώνεται στους τομείς της ενεργειακής ασφάλειας και των τιμών του πετρελαίου, το εμπόριο και τη ναυτιλία, τις χρηματοπιστωτικές αγορές, τις τοπικές και περιφερειακές οικονομίες. Οι εκτιμώμενες άμεσες επιπτώσεις λόγω αβεβαιότητας στον Περσικό Κόλπο είναι η απότομη αύξηση των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι σημαντικότερες επιπτώσεις για την Ελλάδα από μια ενδεχόμενη γενική σύρραξη Ισραήλ – Ιράν εστιάζονται σε 5 βασικούς τομείς, τον τουρισμό, τη ναυτιλία, το εμπόριο, το ενεργειακό κόστος και τη γεωπολιτική σταθερότητα. Το πλήγμα στον τουρισμό της Ανατολικής Μεσογείου επηρεάζει την Ελλάδα που μπορεί να θεωρηθεί «γειτονική ζώνη αστάθειας» ειδικά από επισκέπτες τρίτων χωρών από την Ασία και τις ΗΠΑ. Είναι πιθανή η ακύρωση ή αλλαγή προγραμματισμένων δρομολογίων κρουαζιέρων και πακέτων πολυπροορισμών που συμπεριλαμβάνουν την Ελλάδα, Τουρκία, Ισραήλ και Αίγυπτο. Γενικότερα θα υπάρξει επιβάρυνση της τουριστικής εικόνας με λιγότερες κρατήσεις σε περιοχές κοντά στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και αύξηση ασφαλιστικών καλύψεων για ταξιδιωτικούς παρόχους».
